سل ریوی، شایعترین نوع سل در افراد مبتلا است

ژاله راستی عمادآبادی با بیان اینکه در صورتی که سل اعضای دیگر بدن به جز ریه‌ها را درگیر کند به آن سل خارج ریوی گفته می شود گفت:حدود یک سوم از جمعیت جهان دارای سل نهفته هستند به این معنا که افرادی که باکتری سل را تنفس می کنند، آلوده می شوند، اما بدن قادر است با باکتری مبارزه کرده و از تکثیر آن جلوگیری کند.

راستی عماد آبادی اضافه کرد: در این صورت باکتری غیرفعال می شود اما در بدن زنده می ماند. ضعف سیستم ایمنی به هر علتی، باعث فعال شدن این میکروب می شود. در افرادی که به سل نهفته آلوده شده اند، هنوز امکان سرایت بیماری وجود ندارد.

او ادامه داد:میکروب سل از راه سرفه، عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن و تف کردن در هوا پراکنده شده و مدت ها به صورت معلق در هوا باقی می ماند و باعث سرایت بیماری به افراد دیگر می شود. هر سرفه می تواند تا سه هزار ذره میکروبی وارد هوا کند.
کارشناس بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: تابش مستقیم نور خورشید ظرف مدت پنج دقیقه باسیل های سل را می کشد، اما این ارگانیسم ها می توانند مدت ها در تاریکی زنده بمانند.

راستی عماد آبادی با اشاره به اینکه تماس طولانی و نزدیک با بیمار، مکان های پرازدحام، کوچک، سربسته، کم نور، بدون تهویه و مرطوب، شرایط مناسب را برای انتقال عفونت ایجاد می کند گفت:سل از راه آب، تماس جنسی، تزریق خون یا نیش حشرات منتقل نمی شود.

او شایعترین علامت ابتلا به بیماری را سل ریوی برشمرد و اظهار مرد که ممکن است با سایر علائم تنفسی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا پشت و خلط خونی و یا علائم عمومی و مشترک مانند تب، کاهش اشتها، کاهش وزن، بی حالی، تعریق شبانه، خستگی زودرس و ضعف عمومی همراه باشد.

کارشناس بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: دو عامل تعیین کننده میزان خطر مواجهه با باسیل سل در یک فرد است؛ غلظت ذرات عفونی در هوای آلوده و طول مدتی که فرد از آن هوا تنفس می کند.

راستی عمادآبادی ادامه داد: اساس تشخیص سل ریوی آزمایش مستقیم و ساده خلط بیماران مشکوک است که برای این روش، از فرد مشکوک سه نمونه خلط جمع آوری شده و مورد آزمایش میکروسکوپی قرار می گیرد. سایر روش های تشخیصی شامل کشت خلط، رادیوگرافی قفسه سینه و تست پوستی توبرکولین است.

او با بیان اینکه درمان ناکامل و ناقص بیماری سل به مراتب بدتر از درمان نکردن بیماران است گفت: شروع درمان دارویی در کاهش انتقال بیماری بسیار مؤثر است، به طوری که واگیری بیماری سل را به سرعت بعد از دو هفته از شروع درمان حتی در صورت مثبت بودن آزمایش خلط کاهش می دهد.

کارشناس بهداشت عمومی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه در خصوص ایمن سازی بر علیه بیماری سل گفت: با واکسن BCG جزو برنامه ایمن سازی کشور است، با ایمن سازی نوزادان می توان از بروز موارد خطرناک تر این بیماری جلوگیری کرد.

مهمترین راه پیشگیری از سل حذف منابع انتشار بیماری یعنی بیماران مبتلا به سل ریوی با اسمیر خلط مثبت از راه درمان مؤثر ضد سل است، اما با رعایت یک سری اصول کلی مانند ارتقای سطح بهداشت در جامعه و محیط زندگی افراد، آموزش بهداشت، وجود تهویه و نور کافی در اتاق بیماران و تغذیه مناسب می توان خطر انتقال عفونت را تا حدی کاهش داد.