احمد عابدینی*
20 ویژگی اساسی وزیر تحولی
بی‌تردید اعداد همواره در زندگی بشر تعیین کننده، تأثیرگذار و انگیزاننده بوده و در میان همه آن‌ها عدد 20 به‌ویژه برای مخاطبان حوزه تعلیموتربیت، نوعی نشانه سخت‌کوشی، جدیت و هماهنگی است؛ این عدد برای همه ما حالت نوستالوژیک دارد؛ لذا با اقداماتی از قبیل مرسوم کردن سخنرانی‌های 20 دقیقه‌ای، تحدید مشکلات به 20 مسئله اساسی و تمرکز بر حل بزرگترین آن‌ها، معرفی و تقدیر از 20 معلم یا20 کارشناس یا 20مدیر برتر، انتخاب و معرفی20 کتاب برگزیده، اجرای20 طرح یا برنامه‌ماندگار، تعیین 20 اولویت اصلی یا برنامه کلان برای یک‌دوره وزارت و موضوعات مشابه دیگر؛ می‌توان توجه جامعه و مسئولان را بیش از گذشته به سوی آموزش‌و‌پرورش جلب کرد.
تدوین ۲۰ ویژگی اساسی برای هر یک از مولفه‌های اصلی آموزش‌و‌پرورش نیز با این هدف انجام می‌شود که به ترتیب اولویت و به‌صورت سلسله مطالب مربوط، به آن پرداخته خواهد شد:
بیست‌های تعلیم و تربیت
۱) مسیر ارتقا را به‌صورت پلکانی و تدریجی طی کرده است و در حوزه تصدی خود، تجارب مفید و مؤثری دارد.(سیر منطقی ارتقا، تجارب مفید).
۲) از حقوق، تکالیف، مأموریت‌ها و مسئولیت‌های خود آگاه است، توانایی و انگیزه لازم برای انجام آن را دارد و همواره در برابر رفتار و عملکرد خود و همکارانش پاسخگوست.(آگاه، توانمند، پاسخگو)
۳) از دانش تخصصی وصلاحیت‌های حرفه‌ا‌ی لازم برخوردار است و با استقبال از نیازهای نوپدید، آگاهانه و هدفمند برای تعالی آموزش‌و‌پرورش و «تحقق تربیت متعالی» تلاش می‌کند.(واجدصلاحیت، تلاش هدفمند وآگاهانه)
۴) به اصول اخلاقی و اخلاق‌حرفه‌ای پایبند است و آن را در سازمان تحت مدیریت خود نهادینه می‌کند.(اخلاق‌مدار، اخلاق‌حرفه‌ای)
۵) به‌توانمندسازی، توسعه‌حرفه‌ای و سلامتی خود و دیگران اهمیت می‌دهد و مسیر رشد و فرصت‌های یادگیری را برایشان فراهم می‌کند.(توسعه‌حرفه ای، زمینه ساز)
۶)دیدگاه اصلاح‌طلبی شفاف و روحیه تحول‌خواهی دارد و می‌تواند ضمن حفظ استقلال و جایگاه سازمان و جلب مشارکت مؤثر دولت، کارها را با همراهی و هماهنگی آنان به خوبی انجام دهد.(دیدگاه اصلاح طلبی، روحیه تحول‌خواهی، هماهنگی با دولت)
۷)متعهد، مسئولیت‌پذیر، سخت‌کوش، مثبت‌اندیش، باهوش، راستگو، اهل تعامل و گفت‌وگوست و با نهایت احترام به‌دیگران و سعه‌صدر، وعده‌هایش را با قاطعیت و جدیت عملی می‌کند.(متعهد، مسئولیت‌پذیر، قاطع)
۸)بر قانون‌مداری، همگرایی و کاهش تصدی‌گری در عملیاتی کردن برنامه‌ها تأکید و با ایجاد محیط امن و امنیت‌فرهنگی برای همه کارکنان توانایی احیای مرجعیت و منزلت معلمان را دارد (قانون‌مداری، امنیت، منزلت معلمان)
۹) با نظام‌ها و تحوّلات آموزشی‌تربیتی کشورهای توسعه‌یافته و نظریه‌های جدید آشناست، دیدگاه و نظریه تربیتی مشخصی دارد و در بیان آن شجاع و توانمند است.( صاحب‌نظر، شجاع، توانمند)
۱۰) همواره با تعیین هوشمندانه چشم انداز، اهداف، خط‌مشی‌ها و مأموریت‌های اصلی سازمان، مسیر مطمئن و الهام‌بخشی را برای ذی‌نفعان ترسیم و آگاهانه از ورود به‌مسائل جزئی و ایجاد هرگونه ابهام یا سردرگمی برای مردم و همکاران خود پرهیز می‌کند.(چشم‌انداز روشن، مسیرمشخص)
۱۱) برای همه مردم، به‌ویژه همکاران خود، به‌عنوان یک انسان ارزش و احترام قائل است، به‌صورت منطقی از آنان حمایت و پشتیبانی و خود را سپر بلای آنان می‌کند و در عمل به خواسته‌ها و نیازهایشان توجه دارد.( ارزش‌گذاری، حمایت‌کننده)
۱۲)توانایی برنامه‌ریزی و ساماندهی امور را دارد، از مهارت‌های ارتباطی مؤثر و توان راهبری بالایی برخوردار است، تقسیم‌کار را می‌فهمد و به‌صورت شفاف و با اعتماد به‌نفس منطقی عمل می‌کند.(برنامه‌ریزی، راهبری، عملکرد شفاف)
۱۳)به‌صورت هدفمند برای انتخاب شایسته‌ترین وکارآمدترین‌ها تلاش می‌کند و همواره در گزینش آنان منافع دانش آموزان و معلمان را در اولویت قرار می‌دهد و به آنان اجازه می‌دهد روش‌های‌کاری خود را تعیین و در باره مسائل مختلف،آزادانه اندیشه‌ورزی و تجربه کنند.(انتخاب اصلح ، واگذاری اختیار، ترجیح منافع دانش‌آموز و معلم)
۱۴) در تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات خود، خطرپذیر و شجاع است و برای نیل به اهداف اصلی آموزش‌و‌پرورش تلاش می‌کند.(شجاع، خطرپذیر)
۱۵) در شبکه‌سازی و استقرار نظام مدیریت کارآمد و ارتقای بهره‌وری، به‌ویژه در حوزه منابع‌انسانی سرآمد و در استفاده نظام‌مند از همه ظرفیت‌های درون و برون سازمانی توانمند است و برای تحقق اهداف تعیین‌شده تلاش می‌کند.(نظام‌سازی، اهل تعامل)
۱۶) متین، باوقار، پاکدست، دارای رفتارهای نوع دوستانه، نقدپذیر و مشارکت‌جوست و توانایی ایجاد ارتباط سازنده و هنر خوب گوش کردن را دارد.(اخلاق‌مدار، مشارکت‌جو)
۱۷) کارکنان را سرمایه ارزشمند سازمان و دانش‌آموزان را امانت‌های الهی می‌داند و مسئولانه از شأن، جایگاه و منزلت معلمان پاسداری می‌کند و همواره معلم را بر کارمند، کارشناس را بر مدیر، مدرسه را بر سازمان و تعلیموتربیت را بر سیاست، اولی و ارجح می‌داند و در بین مردم، به‌ویژه معلمان محبوبیت و مقبولیت دارد.(پاسداری از شأن و جایگاه معلم، مقبول، محبوب)
۱۸)همواره به‌عنوان شخصیت ملی و فراملی بر مدار اعتدال حرکت می‌کند، به قوانین احترام می‌گذارد و حاضر نیست به‌هیچ قیمتی قانون را زیر پا بگذارد؛ حتی در مواقعی که آن را مطابق میل خود نمی‌داند.(شخصیت ملی، معتدل، قانون‌مدار)
۱۹) به‌صورت مستمر کتاب می‌خواند، با دیگران مشورت می‌کند و از اتکای بیش از حد به تجارب شخصی، تصمیم‌های فردی و خلق‌الساعه پرهیز می‌کند؛ انسان توسعه یافته‌ای است.(یادگیری مستمر، تصمیم خبرگانی، توسعه‌یافته)
۲۰)مسایل آموزش‌و‌پرورش را با تأکید بر آخرین یافته‌های علمی‌پژوهشی، خردجمعی و آینده‌نگری حل و فصل می‌کند و دائماً رفتار و عملکرد خود و تیم‌اش را در مسیر تحول و پیشرفت حرفه‌ا‌ی، به‌صورت هدفمند ارزیابی و اصلاح می‌کند.(پژوهش‌محوری، نظارت بر عملکرد).
*معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش
ارسال دیدگاه