چراغ شهرک های صنعتی چرا خاموش می شود؟

در طول چند دهه گذشته، دولت ها با هدف ساماندهی و ایجاد زیر ساخت های لازم برای ایجاد واحدهای تولیدی و صنعتی، مناطقی را در نظر گرفته و شهرک های صنعتی را به وجود آوردند.

بر اساس آمار سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی، تا پایان اسفند ماه سال ۹۷، از ۹۹۲ واحد شهرک صنعتی مصوب، ۸۱۱ واحد در کشور به بهره برداری رسیده و در این نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی، ۴۳۴۷۳ واحد به بهره برداری رسیده که در این واحدها ۸۷۶۶۵۰ نفر مشغول به کار شده اند.

این آمار به ظاهر خوب و امیدوار کننده است و نشان می دهد افراد زیادی تمایل دارند که در مناطق مختلف در کار تولید سرمایه گذاری کنند. اما فعالان اقتصادی در شهرک های صنعتی تا چه حد موفق بوده اند؟ طبق آمار سال گذشته این سازمان، حدود ۱۱۸۰۰ واحد در شهرک های صنعتی کمتر از ۵۰ درصد، حدود ۱۴۰۵۰ واحد بین ۵۰ تا ۷۰ درصد و حدود ۷۱۵۰ واحد فعال هستند.

این آمار نشان می دهد بیش از ۵۰ درصد واحدهای تولیدی در شهرک های صنعتی راکد و در تعطیلی به سر می برند.

گذشته از هزینه ای که دولت ها در به وجود آوردن این شهرک ها و ایجاد زیر ساخت ها متحمل شده اند، افراد زیادی هستند که سرمایه خود را از دست داده اند. در واقع می شود گفت پروژه شهرک های صنعتی هر روز که جلوتر می رویم با شکست رو به رو می شود. اما دلیل آن چیست؟

به جرات می توان گفت یکی از دلایل اصلی این شکست ها در واحدهای تولیدی، نبود آموزش و مشاوره درست به سرمایه گذاران است. آمار ۴۳ هزار واحد تولیدی نشان می دهد که شرکت های کوچک و متوسط بیشترین سهم را از شهرک های صنعتی به خود اختصاص داده اند. افرادی که با سرمایه های اندک به ایجاد شغل برای خود و افراد دیگر اندیشیده اند شاید به پشتوانه وعده های دولت ها در تامین بودجه با وام های کم درصد!

برای ایجاد یک واحد تولیدی کافی است به سازمان صنعت و معدن در شهر خود مراجعه کنید و با ارائه طرح توجیهی، پس از مدتی مجوز بگیرید و مشغول به کار شوید. اما چه کاری؟ با چه بازاری؟ آیا همان سازمان صنعت و معدن به سرمایه گذاران درست آمار می دهد که چند درصد کسب و کارها در آن منطقه با شکست مواجه شده است؟ آیا بخشی در آن سازمان وجود دارد که طبق طرح توجیهی سرمایه گذار و موقعیت جغرافیایی منطقه و زیر ساخت های موجود، آموزش و مشاوره هایی را به افراد ارائه دهد؟

اینکه کار این سازمان فقط ارائه بخشنامه ها به افراد و اعطای مجوز و وعده وام و حمایت دولت باشد، شرایطی را به وجود می آورد که سرمایه گذار وارد کاری شود که از آن اطلاعات درستی ندارد.

اعطای وام های بی حساب و کتاب به واحدهای تولیدی با بهره های کمرشکن و غیر منطقی و از طرفی هم تامین نشدن تسهیلات مورد نیاز در مدت زمان تعیین شده و فشار بانک ها برای پرداخت اقساط، از دیگر عوامل ورشکستگی واحدهای تولیدی است.

پیشنهاد طرح ها به سرمایه گذاران از دیگر ایرادات این سازمان است. سازمان صنعت و معدن یک سایت دارد که شما می توانید طرح های قابل اجرا را در آن مشاهده کنید. اما این طرح ها بر اساس موقعیت جغرافیایی و نیازهای منطقه تعریف نشده است.

برای مثال در شهری که از گذشته به دامداری و کشاورزی معروف بوده، تمام طرح های صنعتی قابل اجرا است در حالی که باید سرمایه ها در چنین مناطقی به سمت دامداری و کشاورزی یا صنایع مرتبط به آن سرازیر شود. حتی وجود واحدهای صنعتی نامرتبط در این مناطق، باعث آسیب جدی به محیط زیست و مزارع کشاورزی شده است.

از دیگر معضلاتی که در واحدهای تولیدی وجود دارد، تسهیلات و امکاناتی است که به آنها اختصاص پیدا می کند که آن هم توسط برخی از صاحبان تولیدی ها به سمت دلالی در بازار مسکن و طلا و ارز و... منحرف می شود. در همین چند هفته گذشته شاهد این بودیم که افرادی با اجاره کردن سوله در شهرک های صنعتی و نصب ماینر، اقدام به استخراج بیت کوین می کردند.

البته شرایط بد اقتصادی و تحریم ها هم در تعطیلی واحدهای تولیدی تاثیر زیادی دارد. اما در چنین شرایطی دولت باید با نظارت بیشتر در شهرک های صنعتی و اصلاح رفتار سازمان صنعت و معدن در اعطای مجوزها، به احیای واحدهای تولیدی در شهرک های صنعتی که چند دهه برای کشور هزینه داشته است، کمک کند.

منبع: عصر ایران