دلالانی که به جای خود برنج، قیمتش را قد دادند

در بازار انواع مختلف برنج ایرانی فروخته می‌شود اما نقطه مشترک همه این ارقام قیمت‌های بالای آنها است که از ۱۸ هزار تومان آغاز و تا ۳۸ هزار تومان ادامه دارد. آنگونه که رئیس انجمن برنج می‌گوید تفاوت قیمت برنج در فصل برداشت و ماه‌های دیگر سال موضوعی است که درسال‌های گذشته هم وجود داشته است اما تفاوت امسال و سال‌های دیگر این است که برخی افزایش قیمت را به افزایش هزینه تولید ربط می‌دهند درحالی که برداشت برنج در شهریور هر سال به پایان می‌رسد و برنج‌هایی که از بهار ۹۸ با افزایش قیمت قابل توجه همراه هستند تولید سال ۹۷ کشاورزان هستند.

گزارش‌ها از بازار نشان می‌دهد هر رقم برنج تولیدی مزارع، قیمت‌های متفاوتی در بازار دارد به طور مثال برنج هاشمی با قیمت‌های ۱۳ هزار تومان، ۱۷ هزار تومان، ۲۱ هزار تومان، ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان و هاشمی معطر اعلا با نرخ ۲۸ هزار و ۷۰۰ تومان وجود دارد؛ تفاوت‌های قیمتی که شناسایی کیفیت آن هم برای اغلب خریداران کار ساده‌ای نیست. هاشمی اعلا، هاشمی دانه‌بلند، هاشمی چاپار و هاشمی معطر انواعی از برنج هاشمی هستند که قیمت‌هایی نزدیک به هم دارند.

جمیل علیزاده‌شایق، رئیس انجمن برنج در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی پانا تصریح کرد:‌ «به طور معمول نرخ برنج در بازار از اواسط مرداد که برداشت برنج آغاز می‌شود رو به کاهش می‌رود. طبیعی است عرضه زیاد است و برداشت حداقل ۵۵۰ هزار هکتار در مرداد و شهریور انجام می‌شود.»

وی ادامه داد: «بازار سرشار از برنج می‌شود و این کاهش قیمت‌ها تا مهر ادامه پیدا می‌کند اما از اواخر مهر هرسال درحالی که مصرف کم نشده است و تولیدی هم وجود ندارد نرخ برنج آرام آرام افزایش پیدا می‌کند و این روند افزایشی تا زمان برداشت سال بعد ادامه پیدا می‌کند.»

دور تسلسل قیمت برنج در فصل برداشت

رئیس انجمن تولیدکنندگان برنج تصریح کرد:‌ «این دور تسلسل هر سال ادامه دارد در آغاز فصل برداشت نرخ در بالاترین رقم سال است و در زمان برداشت، نرخ برنج، کمترین است. و این دور تسلسل ادامه دارد.»

علیزاده‌شایق اظهار کرد:‌ «البته برنج در بهار ۹۸ قیمت‌های متفاوتی را تجربه کرده است. نرخ متوسط بهترین رقم برنج که در مرداد ۱۳۹۷ حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان بود، و در اسفند ۹۷ به حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تا ۱۳ هزار تومان رسیده بود، افزایش غیر طبیعی یافت.»

وی ادامه داد:‌ «همچنین مشکل قبلی هم باقی مانده بود. تفاوت زیاد نرخ در مراکز عرضه و تولید و از سوی دیگر برنج‌های عرضه شده در مراکز بزرگ عرضه، کمی ناخالصی داشت و این ناخالصی از ۲ تا ۳ درصد مراکز تولید به ۷ تا ۸ درصد مراکز عرضه رسید. این تخلف‌ها با وجود اعلام چندباره به جایی نرسیده است.»

رئیس انجمن برنج اظهار کرد: «از اواسط بهار نرخ برنج در مراکز تولید هم افزایش یافت. با توجه به نرخ تورم و افزایش بی‌رویه نرخ سایر مواد غذائی، این افزایش تاحدودی طبیعی بود اما با دفاع غیر مستدل مدافعان افزایش نرخ مواجه شدیم.»

افزایش لجام‌گسیخته قیمت برنج با استدلال نابجای مدافعان افزایش نرخ

وی ادامه داد:‌ «استدلال مدافعان در افزایش نرخ این بود که هزینه تولید برنج از اولین گام‌های کشت در فروردین افزایش یافته است اما این استدلال به افزایش لجام‌گسیخته نرخ برنج دامن زد. این استدلال دلایل منطقی نداشت چون برنج‌های موجود در بازار، تولید سال ۹۷ بودند که ربطی به هزینه های تولید ۹۸ نداشت.»

علیزاده‌شایق اظهار کرد: «این دفاع بد باعث شد، دلسوزان واقعی و مدافع تولید را غافلگیر کرد و جای دفاع بسته شد.»

دلالی و واسطه‌گری موجب افزایش قیمت برنج شده است

مریم حسینی، رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور نیز در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه واسطه‌گری موجب می‌شود تا قیمت برنج خریداری‌شده از کشاورز تا زمانی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد با تغییرات قیمتی مواجه باشد، گفت:‌ این موضوع در بسیاری از کالاها وجود دارد اما نرخ برنج با آغاز برداشت در شهرهای شمالی کشور به تدریج کاهش می‌یابد.

حسینی اظهار کرد:‌ «در مورد بحث‌های قیمتی باید هر دوسو یعنی مصرف‌کننده و کشاورز در نظر گرفته شود. طبیعی است که کشاورزان برنج‌کار باید قادر باشند هزینه‌های تمام‌شده تولید خود را تامین کنند و حاشیه سود مناسبی را هم از بابت زحمات کشت برنج دریافت کنند تا انگیزه لازم را برای ادامه فرآیند تولید داشته باشند و از سوی دیگر مصرف‌کننده هم باید برنج را که یک غله مهم در سبد غذایی است با قیمت مناسب و کیفیت مناسب خریداری نمایند.»