جمع ‌آوری ضربتی دستفروشان

به گزارش فارس، «طرح انضباط شهری در چهارراه ولی‌عصر(عج) اجرا شد.» خبری که یک هفته پس از حواشی ایجاد شده در نزدیکی تئاتر شهر و نزاع دو دستفروش و درگیری مسلحانه‌ آنها در رسانه‌ها انتشار یافت.

موضوع دستفروشی این بار نه تنها به دلیل بساط‌ اندازی و سد معبر، بلکه به علت نزاع با اسلحه گرم، قوزبالاقوز محدوده چهارراه ولی عصر(عج) و تئاتر شهر شد و واکنش‌های فراوانی به‌ویژه در فضای‌مجازی به‌همراه داشت.

آغاز اجرای طرح ضربتی برای مقابله با دستفروشان

درگیری دو دستفروش اگرچه کشته‌ای برجا نگذاشت و تنها سبب مصدومیت یکی از آنها شد ولی حواشی را ایجاد کرد. به‌طوری که به‌دنبال این حادثه اجرای طرح انضباط شهری در چهارراه ولیعصر (عج) توسط شهرداری کلید خورد و نصراله آبادیان، شهردار منطقه ۱۱ درباره این طرح گفت: صرفا اقدام ما جلوگیری از بساط گستری و سد معبر است. پیش از این صاحبان مشاغل بریای جلوگیری از دست‌فروشی و بساط گستری، اقدام به قرار دادن رگال‌های خود در سطح پیاده‌رو می‌کردند که از امروز مغازه داران نیز موظف شدند رگال‌های خود را به‌داخل مغازه هایشان منتقل کنند و در صورت مشاهده رگال در سطح پیاده از طریق مراجع قضایی با آن‌ها برخورد قانونی خواهد شد.

البته پیش از این شهرداری با اقدامات ضربتی نیز تلاش کرده بود وضعیت منطقه را به‌ویژه در روزهای پایانی سال ساماندهی کند و راه‌اندازی بازارچه‌های ویژه، کمی این طرف و آن طرف‌تر چهاراه ولی‌عصر (عج) از جمله راهکارها بود.

براساس اعلام شهرداری برای اجرای طرح انضباط شهری نیروی انتظامی، یگان حفاظت شهرداری تهران، شرکت حریم‌بان و شهربان ، معاونت خدمات‌شهری، اتحادیه صنف پوشاک و البسه، شرکت ساماندهی مشاغل و کسبه موظف به جلوگیری از بساط گستری و دست‌فروشی در محدوده چهارراه ولی‌عصر شده‌اند.

کوچ اجباری دستفروشان محدوده چهارراه ولی‌عصر

برای بررسی وضعیت دستفروشان راهی چهارراه ولیعصر شدم تا از نزدیک در جریان روند اقدامات انجام گرفته در این منطقه شوم. خبری از دستفروشان نیست؛ چهارراه ولی‌عصر به‌ویژه در کنار خروجی‌های مترو که همیشه پر از دستفروش و اجناس پر رنگ و لعاب آنها اعم از لباس و دستبدهای پرزرق و برق بود، شبیه خانه‌ای شده که گویا صاحبانش اسباب‌کشی کرده و رفته‌اند.

هر ۱۰۰ قدم یک مأمور انضباط

به‌فاصله هر ۱۰۰ قدم یک مامور شهرداری یا سرباز وظیفه و پلیس ایستاده که دیگر دست‌فروشان نتوانند فعالیت کنند اما با وجود این هنوز برخی برای فروش اجناسشان مصمم‌اند. برخی مشتری‌های خود را می‌شناسند و آنها را دعوت به ورودی برخی پاساژها می‌کنند. خودشان در محل همیشگی، ولی اجناسشان جای دیگر است. ماموران انضباط بخشی تا محدوده چهاراه امیراکرم و جمهوری هم حضور دارند ولی هرچه به خیابان جمهوری نزدیک و از چهاراه ولی‌عصر دورتر می‌شویم حضور ماموران کم رنگ تر می‌شود.

چراغ برای دستفروشان سبز می‌شود

یکی از فروشندگان البسه در این محدوده مشغول تنظیم رگال لباس است از او سراغ دستفروشی که در کنار مغازه‌اش ظروف پلاستیکی میفروخت گرفتم. مغازه‌دار گفت در همین حوالی به دنبال جای مناسب است یکی دو روز صبر کنید دوباره بر می‌گردد. اجناسش را موقت در انبار یکی از کسبه گذاشته و منتظر است وضعیت از قرمز به حالت سبز باز گردد.

به مغازه یکی دیگر از کاسبان محدوده مشمول طرح انضباط بخشی دستفروشان می‌روم سر صحبت را باز می‌شود. خانمی حدود ۵۰ ساله که صاحب‌مغازه است از رفتن دستفروشان رضایت دارد. معتقد است مشتری‌های او زمانی که دستفروش باشد کم می‌شود و اجرای این طرح در رعایت عدالت و انضباط است.

تولیداتمان را کف خیابان می‌فروشیم

از مغازه که بیرون آمدم یکی از دستفروش‌ها را دیدم که قبلا خریدی از او داشتم مرا شناخت و از او سراغ اجناسش را گرفتم. دخترک ۱۷ یا ۱۸ سال سن دارد و به‌گفته خودش ۶ سال است در محدوده چهاراه ولی عصر مشغول دست‌فروشی است دخترک گفت؛ پدرم در خانه نوعی کفش (پاپوش) تولید می‌کند و از آنجایی که آهی در بساط نداریم مجبوریم محصولاتمان را در کف خیابان بفروشیم. اجاره مغازه در این محدوده بسیار بالا است و اصلا توان چنین اقدامی را نداریم.

به ماموران انضباط باج می‌دهیم

این دستفروش گفت: هر چند وقت یکبار تهدیمان می‌کنند که بساطتان را جمع کنید ولی پس از یک‌هفته دوباره همه می‌آییم. البته برخی از ماموران شهرداری اگر هوایشان را داشته باشیم به‌قول خودشان زیرسیبیلی رد می‌کنند. چاره‌ای نیست گاهی مجبوریم و یک درصدی از فروش روزمان را به آنها می‌دهیم.

یکی دیگر از دستفروشان این محدوده که همه بار و بساط کارش را در یک چادر بقچه کرده دورتر از چهار راه ولی‌عصر در عابر پیاده و در کنار کوچه‌ای که یک سرش به خیابانی منتهی است سرگردان است و با نگرانی و نگاه به این طرف و آن طرف عاقبت پارچه بساطش را پهن و علاوه‌بر اجناس چادر از یک پلاستیک مشکلی نیز چندین جین شلوار و بلوز بیرون می‌آورد.خودش عقب‌تر از بساطش ایستاده و زمانی که مشتری به اجناسش نزدیک شود او هم چند قدمی به‌سمت بساط می‌آید.

اجاره غرفه‌های ۱۰ میلیونی در زیرگذر چهارراه ولی عصر (عج)

یکی از شهروندان که می‌گوید مشتری پر و پا قرص دستفروشان است آدرس یکی از این افراد را به زیرگذر چهارراه ولیعصر داد برای بررسی این موضوع راهی زیرگذر چهارراه شدم.

خرید کوچکی از یکی فروشندگان کردم و پای صحبت باز شد. فروشنده گفت: غرفه را ماهی ۱۰ میلیون از پیمانکار شهرداری اجاره کرده‌ام. پس از اجرای طرح انضباط بخشی در تئاتر شهر بسیاری از دستفروشان اینجا آمده و از ما سراغ غرفه گرفتند ولی تا متوجه شدند گران است هیچ کدام نیامدند.

چهارراه ولیعصر یکی از مکان‌های پرتردد شهری است که روزانه میلیون‌ها نفر در این نقطه از پایتخت تردد دارند. مراکز خرید، قرارگرفتن در محدوده مرکزی پایتخت، وجود تعداد زیادی از نهادها و ادارات از جمله دلایل شلوغی عبور و مرور در این محدوده است و هر اتفاقی در این محدوده می‌تواند مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی شهروندان تهرانی تأثیر گذارد. دستفروشی دغدغه امروز مسؤولان شهری و برخی از مردم در این منطقه شده و بسیاری معتقدند راهکار، فقط جمع کردن بسیاط دستفروش است.

دستفروشی معضل نیست

اما برخی از کارشناسان و اعضای شورای شهر نظر دیگری دارند و معتقدند نباید دستفروشان را جمع کرد بلکه ساماندهی آنها ضرورت است. حجت نظری یکی از منتقدین جمع‌کردن بساط دستفروشان در محدوده چهاراه‌ولیعصر است وی با موضعی شفاف درباره دستفروشان اظهار کرد: هنگامی که در حال تدوین مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون بودیم، تاکید داشتم که دستفروشی معضل نیست، امروز هم باید تاکید کنم که عدم‌ساماندهی دستفروشی معضل است. افرادی به‌هر دلیلی از مشکلات اقتصادی گرفته تا حتی تلاش برای درآمد بیشتر اقدام به دستفروشی کرده‌اند و حالا راه‌حل این نیست که به‌شکل حذفی با آن برخورد کنیم.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به انتظار بسیاری از هنرمندان برای تبدیل تئاتر شهر به قطبی گردشگری گفت: اگر می‌خواهیم مجموعه تئاتر شهر به یک قطب گردشگری فرهنگی و حتی میراثی تبدیل شود، اتفاقاً باز هم حضور دستفروشان می‌تواند به آنجا کمک کند، البته حضور ساماندهی شده و با ضابطه که ما در مصوبه مشاغل سیار و بی‌کانون آن را پیش‌بینی کرده‌ایم. بر این اساس در اطراف مجموعه‌ای مانند تئاتر شهر دستفروشان طی فرآیندی شفاف می‌توانند به‌مدت محدودی حضور داشته و اجناس مرتبط با فرهنگ و کاربری آن مجموعه را به‌فروش برسانند و سپس گروه دیگر از دستفروشان بر اساس تقاضای خود جایگزین می‌شوند.

با اعلام خبر درگیری دو دستفروش در محدوده تئاتر شهر بار دیگر موضوع دستفروشان و اهمیت توجه به راهکارهای مناسب برای مواجه با چنین موضوعات دوباره مطرح شد. طی سال‌های اخیر اقداماتی نه‌چندان اندک در جهت کاهش این موضوع انجام گرفته ولی علی‌رغم آن نه تنها مشکل رفع نشده بلکه چهره شهری در برخی نقاط از حضور دستفروشان نیز پررنگ‌تر شده است و زمانی که در یک منطقه طرح انضباطی اجرا می‌شود دستفروشان به منطقه دیگر می‌روند تا وضعیت عادی شود.

اکنون هر چند به‌ظاهر به‌نظر می‌‌رسد محدوده تئاترشهر به‌سر و سامان رسیده ولی مردم محلی، کسبه و شهروندان معتقدند طرح کوتاه مدت است و دوباره دستفروشان می‌آیند. حالا باید دید و منتظر ماند که آیا شهرداری به اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت اکتفا کرده یا با همکاری سایر دستگاه‌ها نه‌تنها منطقه را سر و سامان می‌بخشد بلکه در راستای اشتغال‌زایی دستفروشان که اکثراً وضعیت اقتصادی مناسبی هم ندارند، با ایجاد بازارچه‌های دائمی گام بر می‌دارد.