موسویان: برجام می‌تواند یک مدل برای هر توافقی با کره‌شمالی باشد

متن مقاله سید حسین موسویان، دیپلمات سابق کشورمان که در پایگاه خبری تحلیلی لوبلاگ ایالات متحده آمریکا منتشر شده به شرح زیر است: «در روز ۲۹ مارس سال جاری، رویترز اعلام کرد که رئیس جمهور ایالات متحده به دونالد ترامپ به رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، برگه ای داد که حاوی چند خواسته بود. ترامپ از کره شمالی خواست تا سلاح و سوخت هسته ای خود را به ایالات متحده انتقال دهد، گزارش جامعی از برنامه هسته ای خود ارائه دهد ، دسترسی کامل و بی قید و شرط را به بازرسان بین المللی و ایالات متحده را تضمین نماید، تمام فعالیت های هسته ای مربوطه و ساخت هر گونه نیروگاه هسته ای جدید را به طور کامل متوقف کرده، تمام زیرساخت های هسته ای را از میان بردارد، دانشمندان و تکنسین های برنامه هسته ای کشور خود را از کار فنی به فعالیت های تجاری سوق دهد. این اولین بار بود که رییس جمهور آمریکا سیاست انهدام برنامه هسته ای کره شمالی را تعریف کرد.

کیم اون درخواست های نامعقول آمریکا را به عنوان توهین و تحقیر کشور خود می‌داند و از این رو، او به دنبال انصراف از مذاکرات هسته ای با آمریکا و از سر گیری آزمایش های هسته ای و موشکی کره شمالی می باشد که ادامه این روند میتواند دو کشور را به آستانه جنگ بکشاند.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، همواره بر این موضع اصرار ورزیده که کره شمالی می باید تمامی برنامه هسته ای خود را به همان شیوه که در لیبی تجربه شد، تحویل آمریکا دهد. بولتون از زمان حضور خود در دولت جورج بوش (پسر)، استدلال کرده است که تنها دو راه برای از میان برداشتن تهدید هسته ای کره شمالی وجود دارد:‌۱) تغییر رژیم از طریق تحریم های سهمگین اقتصادی ، ۲) حمله نظامی تمام عیار پیشگیرانه علیه کره شمالی.

بر اساس منطق، کره شمالی برنامه هسته ای خود را بخاطر تحریم هایی که هیچ تضمینی برای رفع آن وجود ندارد، نابود نکرده و امنیت خود را به مخاطره نخواهد انداخت. نگرانی پیونگ یانگ از اینکه آمریکا از تعهدات خود سر باز زند، کاملا مشروع است. نگاهی به تاریخ نه چندان دور، حاکی از بد عهدی مکرر دولتمردان آمریکا می باشد.

برای مثال، در پرونده هسته ای لیبی، معمر قذافی، تمامی برنامه هسته ای کشور خود را در ازای برداشتن تحریم ها از میان برد. اما نتیجه نهایی آن حمله نظامی ناتو و نابودی کامل زیرساخت های کشور لیبی بود. نیرو های نظامی ناتو نمی توانستند به لیبی حمله کنند اگر قذافی برنامه هسته ای لیبی را نابود نمی‌کرد. این سناریو کم و بیش در عراق هم تکرار شد. در مورد عراق، دولت بوش خبرهای از بنیان دروغین را درباره برنامه هسته ای این کشور در سطح جهان منتشر کرد تا جهانیان را قانع کند که عراق سلاح های کشتار جمعی دارد. هدف نهایی این بود که حمله نظامی نامشروع دولت آمریکاعلیه عراق را در دنیا موجه جلوه دهد.

برجام نمونه ی بارز دیگری است. پس از ۱۲ سال مذاکرات دشوار که توام با انواع فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی از طرف آمریکا بود، ایران و قدرت های بزرگ در نهایت به توافقی جامع برای حل بحران هسته ای دست یافتند که در نوع خود بی نظیر بود. آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها اعلام کرده است که ایران به طور کامل به تعهدات برجامی خود عمل کرده است. با این حال، دولت ترامپ از توافق هسته ای خارج شد. کشورهای اروپایی طرف مذاکرات نه تنها از ترامپ انتقاد کردند، بلکه آن را "اشتباه جدی" دانستند، زیرا توافقی بهتر برای هیچ یک از طرفین مذاکره امکان پذیر نبود.

برجام جامعترین مکانیزمی است که جهان درمورد تضمین عدم گسترش سلاح های هسته ای تا به حال به آن دست یافته است . ایالات متحده با خروج و نقض مکرر برجام که با قطعنامه ۲۲۳۱ به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده بود، بار دیگر ثابت کرد که طرف قابل اعتمادی برای مذاکره نیست.

جالب توجه است که علاوه بر نقض قوانین بین المللی متعدد، آمریکا از کشور های هم پیمان ناقض قوانین بین المللی، علی الخصوص پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی)، حمایت می‌کند. برای نمونه، اسرائیل که دارای سلاح ها وکلاهک های هسته ای است ، معاهده ان پی تی را نپذیرفته لاکن علی رغم این نقض های فاحش، اسرائیل از حمایت تمام عیارآمریکا برخوردار است.

با توجه به چنین سابقه ی سیاه و مملو از بد عهدی، چرا کره شمالی باید به آمریکا در مورد وعده هایش اعتماد کند؟ چه تضمینی وجود دارد که آمریکا به وعده هایش در مورد برداشتن تحریم های اقتصادی و تضمین امنیت کره شمالی عمل کند؟ برجام نشان داد که آمریکا هم تعهدات بین المللی خود را زیر پا می‌گذارد، هم تحریم ها ی اقتصادی را مجدد برقرار می‌کند و با قلدری سیاسی شرکت های چند ملیتی خصوصی را از سرمایه گذاری در ایران منع می‌کند.

همانطور که آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار داشت، برجام قویترین رژیم راستی آزمایی هسته ای است که جهان تا به حال تجربه کرده است. برجام می تواند یک مدل برای هر توافق آینده با کره شمالی باشد. اگر دونالد ترامپ به طور جدی خواهان حل بحران هسته ای کره شمالی است، باید به برجام برگردد تا بخشی ازاعتبار از دست رفته خود را بازسازی کند و به پیونگ یانگ نشان دهد آمریکا می تواند یک شریک مذاکره قابل اعتماد باشد. خلاصه اینکه راه حل بحران کره شمالی از برجام می گذرد.»