سید حسن خمینی: امروز یأس به شدت در فضای عمومی جامعه توسط همه پمپاژ می‌شود

به گزارش جماران، سید حسن خمینی در دیدار مدیرمسئول، سردبیر و اعضای تحریریه روزنامه ۱۹ دی قم، ترویج باطل یا تهدید به غوغاسالاری را از آفت‌های امروزی برخی رسانه‌های مکتوب عنوان کرد و با اشاره به تأثیرپذیری این رسانه‌ها از واسطه‌های جدید ارتباط جمعی گفت: «در دوران قدیم تنها روزنامه‌ها وظیفه خبررسانی را بر عهده داشتند، اما بعدها که رادیو و تلویزیون آمد، آنها این کار را بهتر به دوش کشیدند؛ به نحوی که مخاطب خبر را می‌خواند، فیلم آن را می‌دید و ضمنا زودتر از روزنامه‌ها باخبر می‌شد؛ در نتیجه روزنامه‌ها وظیفه انتشار خبر تفصیلی را بر عهده گرفتند و خبرهای اجتماعی‌تر و با جهت‌دهی و مخاطبان خاص‌تری را انتخاب کردند. در این میدان جدید، روزنامه‌هایی در این زمینه موفق بودند که تکلیف خود را با مخاطبان‌شان مشخص کردند.»

او سپس به سیر تاریخی سرنوشت مطبوعات در جریان رقابت با شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد و با اشاره به اینکه تدریجا رسالت رسانه‌های کاغذی از خبررسانی به تحلیل تغییر یافت، گفت: «سوال اینجاست که در چنین فضایی باید چه اقدامی انجام داد؟ آیا این به معنای پایان روزنامه‌نگاری است؟ یعنی باید بگوییم عصر روزنامه و روزنامه‌نگاری تمام شده؟ یا باید بگوییم که روزنامه‌نگاری خبر محور تمام شده است؟»

یادگار امام افزود: «امروز مشکلی که وجود دارد، بحث اعتماد به خبر است. شبکه‌های اجتماعی علیرغم قدرتی که دارند، اما در اینکه کدام خبر در آنها راست و کدام دروغ است، تردید وجود دارد. مثلا در آمریکا وقتی کسی به طور قطع قسم می‌خورد، باید قسم بخورد که اولاً راست می‌گوید، دوم همه راست را می گوید و سوم اینکه جز راست نمی گوید. ولی ما امروز در فضای مجازی، با مجموعه‌ای از راست‌ها مواجه‌ایم که دروغ نیستند و می توان تصویر آنها را نیز مشاهده کرد؛ آنهایی هم که دروغ هستند معمولاً کسی به آنها اعتنایی نمی‌کند. اما آیا همان خبرهای درست نیز همه خبر راست است؟ یعنی اگر دوربین را عقب‌تر ببریم نیز فقط همین است یا اینکه تنها قسمتی از آن است؟»

او با اشاره به اینکه بسیاری از مواردی که این روزها باعث تمسخر قشر روحانیت می‌شود، به دلیل بیان این سنخ موارد است، یادآور شد: «امروز در فضای رسانه با آمیختگی دوغ و دوشاب مواجه‌ایم و به تدریج هر مقدار که پیش می‌رویم، این روند پررنگ‌تر می‌شود و تا جایی جلو می‌رود که دیگر کسی به هیچ چیزی اعتماد نمی‌کند. به نحوی که قبلاً می‌گفتند به گوش خود اعتماد نکن، اما به تدریج وضع به جایی می‌رسد که انسان دیگر به چشمانش هم نمی‌تواند اعتماد کند!»

سید حسن خمینی اظهار کرد: «رسانه اگر بتواند راجع به هر موضوع، گزارشی دهد که مخاطبان غیرمتخصص بتوانند موضوع و محتوای آن را دریابند، کاری ارزشمند کرده است و در اینجا است که نقش خبرنگار مهم می‌شود. اگر رسانه‌ها چشم و گوش مردم شوند و به جای مخاطبان اخبار را رصد کرده و موارد مهم را دسته‌بندی کنند و گزارش آن را ارائه دهند، خبرنگار تبدیل به یک کارشناس خواهد شد که البته این کاری دشوار است.»

او با بیان اینکه امروز عملاً تلویزیون‌ها چنین نقشی ایفا می‌کنند، افزود: «مردم اگر به کسی اعتماد داشته باشند، حرف‌هایش را گوش داده و برنامه‌اش را تماشا می‌کنند. اما اگر اعتماد نداشته باشند، شبکه را عوض می‌کنند. آنقدر گوش ما غرق مطالب شده که دیگر حتی تخریب‌ها نیز اثر نمی‌کنند. زیرا از صبح تا شب در رابطه با شخصیت‌ها و چهره‌های مختلف، فحاشی و اتهام‌زنی زیاد شده است. بنابراین مردم در مقاطع مختلف و برای پی‌بردن به نتیجه یک رخداد، به یک خبرنگار کارشناس مراجعه می‌کنند. آن وقت است که برای خواندن تحلیل‌ها و گزارش‌های این کارشناسان در روزنامه‌ها، حاضر به پرداخت هزینه نیز هستند.»

یادگار امام گفت: «وقتی اطلاعات مورد علاقه مردم، دسته‌بندی یا جمع‌آوری شده و در قالب یک بسته ارائه می‌شود، برای کسانی که وقت کافی جهت پیدا کردن آن اطلاعات ندارند، ارزشمند است.»

او در ادامه سخنان خود به طرح این پرسش پرداخت که آیا الزاماً هر جا که رکن چهارم دموکراسی (رسانه) وجود دارد، فساد نیست؟ و پاسخ داد: «این گونه نیست. زیرا در کشورهایی مانند آمریکای جنوبی که آزادترین رسانه‌ها را دارد، اتفاقاً خود رسانه‌ها عامل فسادند. بدین خاطر که فردی که مرتکب فساد می‌شود، یک رسانه هم خریداری می‌کند. یعنی بلافاصله یک روزنامه پرتیراژ را خریداری می‌کند.»

سید حسن خمینی افزود: «همه رسانه‌ها سالم نیستند، بلکه کم‌کم یاد می‌گیرند چگونه می‌توان یک نفر را تخریب و یا از حوزه تخریبی بیرون آورد یا اینکه وقتی افتضاحی پدید می‌آید، چگونه می‌توان در کنار آن دو خبر زرد تولید کرد که ذهن جامعه را از آن خبر منحرف کند. یکی از شیوه‌های جنگ روانی نیز همین است که وقتی یک خبر بد اتفاق می‌افتد و دیگر کسی نمی‌تواند آن را انکار کند، بلافاصله دو خبر تولید می‌شود که حتی ممکن است برای دوسال پیش باشد، ولی می‌تواند تمام ذهن طبقات زرد جامعه را به سمت خود بکشد تا آن مسأله به تدریج به حاشیه رفته و گم شود.»

او گفت: «با اینکه رسانه شرط لازم دموکراسی است، ولی شرط کافی تحقق آن نیست؛ یعنی نمی‌تواند به تنهایی عامل فسادزدایی باشد، بلکه بعضی مواقع اگر مراقب نباشید، خودش می‌تواند تبدیل به عامل ریشه‌بخشی برای فساد شود، چرا که وقتی صاحب قلم فاسد شد، خیلی بهتر می‌داند که چگونه می‌توان یک مسأله را لاپوشانی کند.»

یادگار امام در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه کنار زدن یأس از جامعه یکی از وظایف اصلی ما در ۴۰ سالگی انقلاب است، اظهار کرد: «امروز یأس به شدت در فضای عمومی جامعه توسط همه پمپاژ می‌شود. البته در اینکه نقاط ضعفی وجود دارد تردیدی نیست، ولی نقاط قوت نیز باید بیان شود.»

او در پایان سخنان خود با بیان اینکه با یأس به هیچ جا نمی‌رسیم و باید مانع شدت آن در جامعه شویم و مردم را امیدوار نگه داریم، گفت: «یکی از شروط اصلی وجود امید، این است که مردم احساس کنند اگر باید تغییری دهند، توانایی چنین کاری را دارند؛ اینکه جلوی تغییراتی که به هر علتی خواسته جامعه است ولو من نمی‌پسندم گرفته شده و مقابل آن تغییرات، با روشی آمرانه ایستادگی شود، نتیجه‌ای در برندارد.»