مدیریت بحران و ورود افراد
احمد زیدآبادی*
تهران (پانا) - دیشب هنگامی که خبر وقوع زلزلۀ 6/4 ریشتری در کرمانشاه اعلام شد؛ از وحشت تلفات احتمالی آن، دلام به شور عجیبی افتاد. معمولاً زلزلههایی با این شدت در کشور ما خسارات و تلفات بسیاری بر جا می گذارد؛ اما خوشبختانه این زلزله ظاهراً به دلیل ساعت وقوع آن و بازسازی خانهها بر اثر زلزلۀ سال گذشته، خسارات جانی و مالی سنگینی بر جا نگذاشته است.
این خود نشان میدهد که از طریق بازسازی بافتهای فرسوده و نوسازی ساختمانها میتوان از وقوع فجایع ملی در کشور زلزلهخیزی مانند ایران، جلوگیری کرد.
در کشور ما وقتی فاجعهای در حد زلزله رخ میدهد؛ عموم مردم برای کمک برانگیخته میشوند و در همان حال، داویر دولتی به دلیل عدم چابکی و کارآمدی لازم، مورد هجوم و انتقاد عدهای قرار میگیرند. در جریان زلزلۀ پارسال، ناکارآمدی و احتمال فساد در برخی نهادهای دولتی سبب شد که از یک طرف، برخی از نهادهای غیر دولتی و افراد عادی برای کمک مستقیم به زلزله زدگان رأساً وارد عمل شوند و از طرف دیگر، برخی از مردم، از ارائۀ کمکهای خود به نهادهای دولتی خودداری کنند و در عوض، پولهای خود را به شماره حساب شخصی چهرههایی مانند دکتر صادق زیبا کلام و علی دایی واریز کنند.
با توجه به اینکه کمک رسانی در هنگام وقوع بلایای طبیعی یا غیرطبیعی نیاز شدید به تمرکز مدیریت دارد؛ اصولاً ورود افراد و گروههای دیگر در این ماجرا تا چه اندازه کارساز و موجه است؟ به خلاف آنچه برخی تصور میکنند؛ هیچ دولتی نمیتواند در هنگام حادثه، کنار بنشیند و راه را برای ورود هر شخص و نهاد غیر دولتی برای ورود مستقیم و بدون هماهنگ به صحنه باز بگذارد. حداقل مشکلی که این اقدام ایجاد میکند؛ نوعی هرج و مرج و ناهماهنگی در مدیریت بحران است که بر دامنۀ تلفات و نابسامانیها میافزاید.
از آنجا که گفته میشود نهادهای دولتیِ مسئولِ مدیریت بحران، ناکارآمد و یا متهم به فساداند؛ در این مواقع وظیفۀ مردمی که خواهان کمک رسانیاند چه میشود؟ مشخص است که چارۀ کار ورود مستقیم به صحنۀ بحران و ایجاد هرج و مرج نیست؛ بلکه باید تمهید دیگری اندیشیده شود.
در این مورد به نظرم باید دستگاه مشخصی در دولت یا در کنار آن، به عنوان مدیریت بحران که شخصی سالم و توانا و مورد اعتماد عموم جامعه در رأس آن باشد؛ تشکیل شود؛ تا در هنگام بروز بحران، نهادهای غیردولتی و افراد منفردِ داوطلبِ کمکرسانی در هماهنگی با آن، به خدمت گرفته شوند. این کار به نظرمن ضرورت فوری دارد؛ بخصوص اینکه از سیاسی کردن موضوع کمکرسانی هم که در بحبوحۀ فاجعه بر ابعاد آن میافزاید؛ جلوگیری میکند. به هر حال، ما ایرانیان باید از این اندک توانایی هم برخوردار شویم که برخی کارها را که به نجات جان انسان ها بسته است؛ از دایرۀ سیاست خارج کنیم!
در آن صورت، دیگر لازم نیست کسانی مانند زیباکلام و علی دایی برای جمع آوری کمک های مردمی حساب شخصی اعلام کنند که نحوۀ هزینه کردن آن، برای عدهای محل چون و چرا و برای خودشان مایۀ دردسر شود! آنها میتوانند همان حساب عمومی نهادِ مورد اعتماد را به هواداران خود اعلام کنند و در مقابل خواهان شفافسازی تمام هزینهها شوند.
منبع: کانال تلگرامی احمدزیدآبادی
ارسال دیدگاه