روایت 37 روز اقدام دیپلماتیک برای آزادی 5 مرزبان ایرانی

منطقه «لولکدان» در بخش «ریگ ملک» در ۵۰ کیلومتری شهر میرجاوه در استان سیستان و بلوچستان و در مرز با پاکستان قرار دارد که پیشتر هم شاهد حوادثی از این دست بوده است. گروهک تروریستی «جیش‌العدل» دقایقی بعد با انتشار اطلاعیه‌ای مسئولیت این اقدام را برعهده گرفت.

گمانه‌زنی‌های اولیه حاکی از آن بود که از میان این ۱۴ مرزبان ایرانی، دو تن عامل نفوذی بوده و در حقیقت ۱۲ مرزبان به دست گروهک تروریستی جیش‌العدل اسیر شده‌اند. گمانه‌زنی که چندی بعد با انتشار تصاویر مرزبانان اسیر شده به دست گروهک تروریستی مذکور رنگ حقیقت به خود گرفت.

روابط عمومی قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همان روز طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «عملیات تعقیب اشرار، تروریست‌ها و عوامل نفوذی دشمن و نیز اقدامات لازم برای آزادسازی ربوده‌شدگان با جدیت در دستور کار نیروهای دفاعی و امنیتی مستقر درمناطق مرزی قرار گرفته است و از دولت پاکستان نیز انتظار می‌رود با اشرار و تروریست‌هایی که در جوار مرزهای آنان لانه کرده و از سوی برخی کشورهای مرتجع شرور و تروریست‌پرور منطقه حمایت و به کارگیری می‌شوند، برخورد جدی داشته و به سرعت نسبت به آزادی و تحویل مرزبانان اقدام کند.»

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز در ادامه با محکوم کردن و ابراز انزجار از این اقدام تروریستی و شرارت‌آمیز و با توجه به اقدامات صورت گرفته، گفت: «دستیار وزیر امور خارجه در غرب آسیا از سفیر پاکستان خواسته است تا دولت آن کشور در چارچوب روابط دوجانبه و اصل حسن همجواری و تعهدات ناشی از قراردادهای دوجانبه و مقررات حقوق بین‌الملل، بی‌درنگ تمامی امکانات و اقدامات لازم را برای آزادسازی نیروهای مرزی جمهوری اسلامی ایران و دستگیری تروریست‌های شرور به کار گیرد.»

وزارت امورخارجه پاکستان کمی بعد با انتشار بیانیه‌ای به ربوده شدن تعدادی از نیروهای مرزی ایرانی واکنش نشان داد و تاکید کرد که با توجه به سازوکار مشترک ایجاد شده بین نیروهای نظامی دو کشور، اسلام‌آباد از هیچ‌گونه تلاشی برای یافتن نیروهای ایرانی ربوده شده دریغ نخواهد کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «نیروهای نظامی ایران و پاکستان در حال همکاری با یکدیگر برای یافتن این نیروهای ایرانی هستند.»

فردای آن روز (۲۵ مهرماه) عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور طی نامه‌ای به همتای پاکستانی خود بر لزوم انجام تمام اقدامات برای آزادی مرزبانان ایرانی تاکید کرد.

او در این نامه با اشاره به ربایش «۱۴ نفر» از مرزبانان ایرانی توسط اشرار تروریست خواستار اهتمام و توجه ویژه دولت پاکستان به تعهدات امنیتی خود در جلوگیری از تحرکات اشرار از خاک این کشور در حمله به پاسگاه‌های مرزی و تجاوز به حریم جمهوری اسلامی ایران شد.

رحمانی فضلی تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران قاطعانه با گروه‌های تروریستی و تکفیری و اشرار برخورد خواهد کرد و نوشت: «تمام تلاش باید معطوف به آزادسازی گروگان‌ها، مقابله قاطع با تروریست‌ها و جلوگیری از تکرار چنین حوادث تلخ و ناگواری باشد.»

همان روز سفارت پاکستان در تهران با انتشار اطلاعیه‌ای با اشاره به روابط نزدیک خود با تهران، تاکید کرد: «اسلام آباد به هیچ فرد و گروهی اجازه نخواهد داد تا امنیت مرز مشترک با ایران را که "مرز دوستی" نامگذاری شده است را خدشه‌دار کند.»

ظهر شنبه (۲۸ مهر)، سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان در گفت‌و‌گوی تلفنی با ارتشبد قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان به بررسی موضوع ربایش مرزبانان ایرانی از مرز میرجاوه پرداخت. او در این گفت‌و‌گو خطاب به فرمانده ارتش پاکستان گفت: «بر مبنای توافق‌های بین نیرو‌های مسلح دو کشور برای تأمین امنیت مرز‌های مشترک انتظار داریم که نیرو‌های مسلح پاکستان با اتخاذ تمهیدات لازم نسبت به آزادسازی سریع‌تر سربازان و مرزبانان ربوده‌ شده اهتمام کنند.»

عصر روز بعد (دوشنبه، ۳۰مهر) محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان که برای بررسی این موضوع در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بهارستان حاضر شده بود در اظهاراتی خبر از قول مقامات پاکستانی برای پیگیری آزادی مرزبانان ایرانی داد. او همچنین تاکید کرد که شرط مقامات پاکستان برای پیگیری احوال مرزبانان ربوده شده در میرجاوه، همکاری مقامات ایرانی است.

فردای آن روز سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سفر هیاتی بلندپایه از مقامات نظامی به پاکستان برای پیگیری آزادی مرزبانان ایرانی خبر داد. سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران به همراه سردار محمدپاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه از جمله مقامات حاضر در این سفر بودند ولی نکته اینجاست که هیچ یک از رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران جزئیاتی درباره این سفر و مذاکرات صورت گرفته در آن منتشر نکردند ولی سخنگوی سپاه درباره اهداف این سفر گفته بود که «در این سفر فرمانده نیروی زمینی سپاه موضوع اقدام گروهک‌های تروریستی در ربودن ۱۲ تن از مرزبانان بومی مستقر در پاسگاه مرزی منطقه میرجاوه از داخل خاک پاکستان و تلاش برای آزادی آنان و نیز رایزنی جهت دستیابی به اقدامات مشترک و قاطع ضد پدیده تروریسم و تضمین امنیت پایدار مرزی با مقامات نظامی و امنیتی این کشور را دنبال خواهد کرد.»

۹ روز بعد (۹ آبان) از سفر مقامات نظامی و منتشر نشدن جزئیات آن، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در سفری یک روزه عازم اسلام‌آباد شد. او در بدو ورود به پاکستان درباره اهداف این سفر در جمع خبرنگاران اظهار کرد: «مقام‌های پاکستانی در سفرهای پیشین هیات ایرانی و در تماس‌های تلفنی با اینجانب وعده و تعهد دادند که دولت این کشور همه تلاش‌ها و اقدامات خود را برای آزادی مرزبانان کشورمان انجام می‌دهد بنابراین امروز به پاکستان آمده‌ام تا با دوستان خودمان در این کشور، این موضوع را پیگیری کنیم.»

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در جریان این سفر و در دیدار با همتای پاکستانی خود خواستار اقدام دولت پاکستان برای مقابله با عملیات‌های تروریستی در مرز دو کشور شد. محمود قریشی نیز در این دیدار خطاب به ظریف گفت: «امنیت ایران، امنیت پاکستان است و ما همه تلاش و امکانات خود را برای رفع نگرانی های امنیتی ایران در مرزهای خود به کار خواهیم بست.»

ظریف غروب همان روز (۹ آبان) به کشور بازگشت تا عملا امیدی جدید برای آزادی مرزبانان ایرانی از دست گروهک تروریستی جیش‌العدل ایجاد شود.

رفته رفته اخبار مربوط به مرزبانان ایرانی در بین رسانه‌ها کمرنگ‌تر شد تا اینکه در چهاردهم آبان ماه، سید محمود علوی، وزیر اطلاعات نخستین واکنش خود به مسئله ربایش ۱۲ مرزبان ایرانی از مرز میرجاوه را در هفتمین همایش ملی پدافند غیرعامل نشان دهد. او در مواجه با پرسش خبرنگاران در این زمینه با یادآوری پیگیری‌های وزارت کشور و امورخارجه درباره آخرین وضع جسمانی مرزبانان ایرانی گفت که «این مرزبانان تا این لحظه (چهاردهم آبان) در سلامت کامل به سر می‌برند.»

امید مسئولان مربوط در سپاه، وزارت کشور، وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات به آزادی مرزبانان ایرانی و پیگیری‌های مداوم برای بازگشت دوباره این مرزبانان به کشورمان سبب شد تا صبح روز بیست‌وچهارم آبان ماه خبری مسرت‌بخش فضای رسانه‌ای کشور را در بر بگیرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان به عنوان نخستین فرد در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر از آزادی ۵ تن از مرزبانان ایرانی اسیر شده به دست گروه تروریستی جیش‌العدل خبر داد. سردار جعفری، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز با تایید این خبر تاکید کرد که این ۵ مرزبان ایرانی در سلامت کامل به‌سر می‌برند و در اختیار دولت پاکستان قرار گرفته‌اند.

وزارت امور خارجه پاکستان ۲ روز بعد (۲۶ آبان) طی اطلاعیه‌ای ضمن تاکید بر تداوم تلاش‌ها برای آزادی ۷ مرزبان دیگر ایرانی، نوشت که «۵ مرزبان ایرانی آزاد شده از دست گروه تروریستی جیش‌العدل، تحویل ایران شده‌اند.»

با این حال ۵ روز زمان برد تا خبر بازگشت مرزبانان ایرانی ربوده شده در مرز میرجاوه منتشر شود. ظهر پنجشنبه (اول آذرماه) روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای رسما اعلام کرد که «۵ تن از مرزبانان ایرانی ربوده شده به دست گروهک تروریستی جیش‌العدل بامداد گذشته (۳۰ آبان) به کشور بازگشته‌اند.»

بر اساس اعلام رسمی اسامی مرزبانان آزاد شده عبارت است از: «زبیر بیگی، سعید نوتی‌زهی، رسول گمشادزهی، محمد معتمدی و مهرداد آبار آزاد.»

به این ترتیب یک ماه اقدام دیپلماتیک هماهنگ نهادهای مربوط کشور منجر به آزادی ۵ مرزبان ایرانی شد اما هنوز ۷ تن دیگر در دستان این گروهک تروریستی هستند.

اقدامات دیپلماتیک از سوی مقامات دولتی به ویژه در وزارت امور خارجه و وزارت کشور در حال پیگیری است. روابط عمومی ارتش روز گذشته اعلام کرده است که امیر دریادار سیاری، رئیس ستاد و معاون هماهنگ‌کننده ارتش جمهوری اسلامی ایران در رأس یک هیأت بلندپایه نظامی به دعوت ژنرال قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان، برای شرکت در دهمین نمایشگاه و سمینار دفاعی این کشور، به بندر کراچی سفر کرده است. این امید وجود دارد که دور تازه‌ای از رایزنی‌های دیپلماتیک با حضور ارتش و دیگر نهادها برای آزادی ۷ مرزبان دیگر و بازگشت آنها تا پیش از آغاز زمستان به کشورمان آغاز شود.