ابعاد کیفیت‌بخشی آموزشی در مدارس

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، در ادامه برنامه‌های معلمانه در استودیو الفبا، ابعاد ارتقای کیفیت آموزشی با حضور رقیه اربابی مدیر مدرسه کمیل از شهرستان اسلامشهر و سید هادی عظیمی رئیس گروه بررسی محتوا در اداره کل شهرستان‌های تهران، بررسی شد.

در این برنامه اربابی بابیان اینکه چه ویژگی‌های می‌تواند در ایجاد کلاس درس کارآمد و موثرباشد، اظهار کرد: افرادی که در آموزش‌وپرورش و مدرسه مشغول خدمت هستند ازنظر سرمایه اجتماعی در رده‌های شغلی بالایی قرار دارند و معلمی جز پیچیده‌ترین شغل‌ها محسوب می‌شود، بنابراین کلاس درس در این ساختار آن‌قدر مهم است که باید برای آن به‌درستی برنامه‌ریزی شود و برای نتیجه‌گیری از برنامه و کارآمدی آن، نیاز به رهبر است که این رهبر کسی جز معلم نیست.

وی افزود: اولیا، سیستم مدرسه، امکانات و تجهیزات و موارد دیگر در موفقیت کلاس کارآمد بسیار تاثیرگذارهستند، اما معلم نقش ویژه‌ای دارد و به‌عنوان کسی که دانش دارد و مهارت‌های مختلف را می‌داند و حل مسئله را می‌داند، هرچه دامنه دانشی و مهارتی‌اش بیشتر باشد می‌تواند در کلاس درس بهتر اثر گذارد و شایستگی‌های معلم در کیفیت آموزش مهم‌ترین فاکتور در موضوع کارآمدی است چراکه سرمایه اصلی آموزش‌وپرورش نیروی انسانی است.

عظیمی بابیان اینکه اگر کلاس درس را به‌عنوان یک واحد اداری در آموزش‌وپرورش در نظر بگیریم و به‌عنوان جامعه‌ای کوچک به آن نگاه کنیم، گفت: چهار عامل در شکل‌گیری کلاس درس کارآمد تأثیرگذار است که عبارت خواهند بود از بازیگران کلاس درس که معلمان و دانش آموزان هستند؛ ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی حاکم بر جامعه است که ما در حال حاضر در درون آن هستیم که بر کلاس درس هم تأثیر می‌گذارد؛ الزامات سیستمی که همان بخشنامه‌ها و ساختارها هستند؛ واقعیت‌های موجود، محرومیت‌ها و کمبودها، این عناصر کلاس درس را شکل می‌دهند و در کارآمدی کلاس درس مؤثری هستند.

مدیر دبستان کمیل در ادامه خاطرنشان کرد: نقش مدیر در برقراری کلاس درس بسیار مهم است و مدیر باید با خلاقیت‌های فردی، توانمندی‌های خود و شناخت شرایط و توجه به تفاوت‌های فردی دانش آموزان شرایط لازم را برای داشتن کلاس کارآمد فراهم کند. در حال حاضر برنامه‌ریزی در آموزش‌وپرورش متمرکز است و برای تحول‌آفرینی باید به سمتی رفت که اختیارات بیشتری به مدارس تفویض شود .

وی افزود: طرح‌های زیادی در مدارس اجرامی شود اما ارزیابی و تحقیقی برای اثرات و کارآمدی طرح‌ها صورت نمی‌گیرد. درحالی‌که طرح‌های ابلاغی از سوی ادارات آموزش‌وپرورش از شرایط حاکم بر مدارس و دانش آموزان دوراست و به همین دلیل در سال جاری با جلسه‌ای که در شورای مدرسه داشتیم، مصوب کردیم که هیچ‌کدام از طرح‌ها را اجرا نمی‌کنیم و تنها نسبت به آموزش حقوق شهروندی و طرح‌های ارتقای مسائل بهداشتی اقدام و فعالیت خواهیم کرد.

اربابی بابیان اینکه مدیر و معلم راهبر آموزشی هستند، گفت: اگر بتوانیم نیروی انسانی خوبی پرورش دهیم، می‌توان از وی انتظار داشت که با خلاقیت چالش‌ها را به‌راحتی حل کند و در کلاس درس خود، آموزش‌وپرورش و انگیزشی مؤثری داشته باشد.

عظیمی اضافه کرد: مدرسه یک‌نهاد اجتماعی است و بنابراین نوع برخورد با آن متفاوت خواهد بود و درراستای برنامه‌های تحولی آموزش‌وپرورش نیاز است که جایگاه مدرسه دوباره تعریف شود. امروز در پیشرفته‌ترین ساختارهای آموزشی به مدارس تفویض اختیار می‌شود و ما باید با تبیین ابعاد تمرکززدایی کمک کنیم تا مدارس رشد پیدا کنند چراکه مدرسه بهترین مکان برای اجرای سند تحول بنیادین است.

اربابی با اشاره به اینکه آموزش‌وپرورش در خدمت جامعه وزندگی قرار بگیرد ، اظهار کرد: برای یک‌بار هم که شده، ادارات آموزش‌وپرورش تجربه کنند و اختیارات را به مدارس بدهند چراکه ادارات تسهیل‌گر فرایند نیستند بلکه موانعی راهم برای ارتقای کیفیت آموزش ایجاد می‌کنند و البته برای اجرای مدرسه محوری نیروی انسانی، چارچوب‌ها زیرساخت‌ها موردنیاز باید فراهم شود .

عظیمی در ادامه بابیان موانع کلاس کارآمد و باکیفیت ، افزود: بزرگ‌ترین مانع این است که با توجه به طرح‌های فراوانی که به مدارس ابلاغ می‌شود، اراده قوی برای تحول در بین معلمان بسیار کم شده است و باید برای رفع این مانع جهت‌گیری آموزش‌وپرورش از مدرسه آغاز شود و به معلمان عاملیت داده شود تا برای اصلاحات اقدام کنند. بهتر است نقش معلمان به‌عنوان موتور محرک آموزش‌وپرورش جدی گرفته شود و اجازه دهیم معلم در تحول و آینده آموزش‌وپرورش نقش داشته باشد