رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری از وبا کافی است

به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای ولاء، وبا یکی از بیماریهای واگیر عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری می‌کند و بیماری اسهالی فصل گرما است عامل بیماری زایی وبا یک باکتری به نام ویبریو کلرا است و سمی كه این میكروب در روده باریك انسان ترشح می كند، باعث ایجاد بیماری در انسان می‌شود. این بیماری چون اولین بار در منطقه‌ای به نام التور در آفریقا پیدا شد، به این نام مشهور می‌باشد. بیماری وبا در گذشته در ایران به نام مرگامرگی معروف بوده است. وبا با شروع فصل گرما شدت می یابد که اگر در بدن فرد شدت یابد و به صورت کامل درمان نشود منجر مرگ فرد خواهد شد در این راستا خانه فرهنگ دولت آباد به منظور ارتقاء دانش و افزایش آگاهی شهروندان در خصوص بیماری وبا" کارگاه آشنایی با علائم و روش های پیشگیری از بیماری وبا (التور)" را روز دوشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت۱۰ صبح توسط آذر حاجی عباسی کارشناس بهداشت درمانگاه شهید یغمایی در سالن اجتماعات این خانه فرهنگ برگزار کرد.

حاجی عباسی در ابتدای کارگاه با زبانی ساده وبا را برای حاضرین تعریف کرد: وبا یکی از بیماری های واگیردار عفونی است که فقط در انسان ایجاد بیماری می کند و بیماری اسهالی در فصل گرما است . یک

باکتری

به نام ویبریو کلرا و سمی كه این میكروب در روده باریك انسان ترشح می كند، باعث ایجاد بیماری وبا می‌شود. این بیماری چون اولین بار در منطقه‌ای به نام التور در آفریقا پیدا شده است، به این نام مشهور می‌باشد. این بیماری در ایران قدیم به مرگامرگی معروف بوده است. وبا در مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی آن بالا است، بیشتر شایع می شود، عامل این بیماری مدت زیادی در آب زنده می‌ماند و عامل بیماریزا بیشتر از طریق مدفوع و فاضلاب قابل انتقال است. وبا در طول تاریخ هفت بار به صورت همه‌گیری جهان‌گستر شایعه شده است. در قرن نوزدهم چندین بار در اروپا همه‌گیر شد اما امروزه وبا بیشتر در کشورهای جهان سوم به علت وضعیت ناسالم و غیر بهداشتی آبهای آشامیدنی دیده می‌شود.

وی به علائم این بیماری اشاره کرد: شخص مبتلا به وبا، اسهال خفیف بدون درد و بدون تب دارد كه كم كم شدید می‌شود، اسهال شخص مبتلا به وبا آبكی و به شكل لعاب برنج است. بیماری وبا گاهی همراه استفراغ و گاهی بدون استفراغ است كه به سرعت و در ظرف سه الی چهار ساعت موجب كم آبی شدید بدن شده و در صورتی كه سریعا آب و املاح بدن جبران نشود، سبب مرگ فرد مبتلا می‌شود. فرد بیمار گاه روزانه بیش از ۳۰لیتر آب دفع میکند که این مقدار دفع آب باعث اسیدوز و نهایتاً می تواند منجر به مرگ فرد شود. کمتر از ۵٪ بیماران وبایی تب دارند. گاهی در آغاز بیماری استفراغ دیده می‌شود. بیمار احساس تشنگی دارد و بی‌قرار است از درد پشت ساق پا عذاب می کشد، زبان خشک، چشم‌ها گودرفته، نبض ناتوان است. دوره پنهان بیماری وبا از لحظه ورود میكروب به بدن تا بروز بیماری از چند ساعت تا پنج روز می‌باشد ولی به طور معمول در یكی دو روز بیماری آشكار می‌شود. به محض شروع اسهال شدید بایستی مایعات فراوان و ‪ ORS مورد استفاده قرار گیرد و سریعا به نزدیكترین مركز بهداشتی درمانی یا خانه بهداشت مراجعه شود.

حاجی عباسی گفت: انتقال‌این بیماری به دو روش تماس مستقیم و غیرمستقیم است. وبا می‌تواند از طریق تماس با چیزهایی آلوده به میكروب مانند دست دادن با دست‌های آلوده بیمار، تماس با استفراغ یا مواد دفعی بیمار، ملحفه و لوازم آلوده او مثل لیوان، ظروف و حوله و.... منتقل شود كه همه این موارد، روش مستقیم انتقال بیماری است. در روش تماس غیرمستقیم بیماری وبا می‌تواند از طریق خوردن آب آلوده به مدفوع مانند استفاده از چاهها، استخرها، جویبارها و دریاچه‌های آلوده منتقل شود. خوردن سبزیجات و میوه‌های خام آلوده، خوردن ماهی نپخته یا خوردن صدف‌ها، استفاده از غذاهای پخته آلوده ، تغذیه كودكان با بطری به جای شیر مادر،استفاده از شیر و بستنی آلوده كه از منابع غیر مطمئن تهیه شده باشد، از دیگر راههای انتقال وبا است.در ایران بیشترین راه انتقال وبا، سبزی‌های آلوده‌است. سبزی‌هایی که در هنگام کاشته شدن با کود انسانی (پساب) تغذیه می‌شوند دارای بیشترین آلودگی هستند.

کارشناس بهداشت به راه های پیشگیری از بیماری وبا اشاره کرد: اگرچه بیماری وبا می‌تواند مرگ آور باشد، ولی می‌توان به آسانی از آن پیشگیری کرد. سعی کنیم برای نوشیدن آب ، شستشوی ظروف ، خوردن سبزیجات از آب لوله کشی کلردار استفاده کنید. در غیر این صورت آب را بجوشانید و پس از سرد شدن مصرف کنید. در زمان شیوع وبا از خوردن سبزیجات خام پرهیز شود. سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنید. از خوردن ماهی خام یا کم پخته که از آب آلوده گرفته شده است، بپرهیزید. به دیگران توصیه کنیم از شنا کردن در استخرهای عمومی و از خوردن آبمیوه و ساندویچ یا هر غذایی که احتمال داده می شود آلوده باشد، جدا خودداری کنند. قبل از غذا خوردن و بعد از رفتن به توالت، دست‌های خود را با آب و صابون خوب بشویید. از آشامیدن آب‌های مشكوك در پارك‌ها، باغ‌ها و فضای سبز اجتناب كنید. از مصرف مواد غذایی، آب میوه و آب هویج، معجون و دیگر مواد خوراكی و نوشیدنی‌هایی كه توسط فروشندگان دوره گرد عرضه می‌گردد خودداری كنید.

وی ادامه داد: حتی الامكان از غذاهای طبخ شده در منزل استفاده كنید. مواد خوراكی را در ظروف سر بسته، دور از مگس و حشرات نگه‌داری كنید. زباله را در كیسه‌های مخصوص زباله نگه‌داری و در محل مناسبی دفع كنید. غذاها باید تازه به تازه و به اندازه نیاز در یخچال و دور از دسترس حشرات و مگس نگه‌داری شود و از قرار دادن سبزی و میوه‌جات نشسته در یخچال خودداری كنید. حتما بعد از غذا چند قطره از آب لیمو یا لیمو ترش تازه استفاده کنید. همیشه از شیر و فرآورده‌های لبنی پاستوریزه استفاده كنید و یا شیر را به مدت۲۰ دقیقه قبل از مصرف بجوشانید. در موقع خرید و حمل مواد غذایی، اقلامی مثل نان را كه قابل شستشو و پختن مجدد نیستند را در كنار میوه و سبزیجات نشسته وگوشت خام قرار ندهید. برای تهیه یخ خوراكی از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید در صورتی كه از یخ به عنوان یك منبع سرد كننده برای نگهداری مواد غذایی استفاده یا آب سرد استفاده می‌شود، بایستی آنها را در پوشش مناسب قرار دهید. غذاهای پخته شده مانند كوكو و .... را قبل از مصرف بایستی به حرارت داغ رساند و نیز خورشت ها را قبل از مصرف جوشاند.در مسافرت‌ها حتما از لیوان شخصی، آب جوشیده و میوه‌های قابل پوست كندن استفاده کنید. برنج پخته در فضای اتاق سریع آلوده می‌شود باید برنج را در یخچال نگهداری كرد. در هنگام بروز بیماری وبا حتی الامكان از دست دادن پرهیز شود. از تماس با مواد دفعی و استفراغ و لوازم آلوده بیمار خودداری شود. مهمترین روش پیشگیری وبا دفع مناسب پساب و جلوگیری از ورود آن ها به منابع آب آشامیدنی است. تصفیه، جوشاندن و کلریده کردن آب از مدت ها قبل روش مناسبی برای جلوگیری از سرایت این بیماری است.
کارشناس برنامه در خصوص نحوه کنترل این بیماری گفت : شیر و غذاهای آماده باید پس از گرم کردن مصرف شود. از بین بردن حشرات و دور نگهداشتن مواد غذایی از دسترس مگس، گندزدایی سبزی و میوه جات با محلول پرکلرین یک در ۱۰ هزار به کنترل بیماری کمک می‌کند. اولین قدم در کنترل بیماری وبا، تشخیص سریع بالینی و آزمایشگاهی و جدا کردن بیماران از افراد ناقل است که ملاقات آن ها ممنوع می باشد. و نیز وسایل بیمار باید به طور کامل گندزدایی شود.

حاجی عباسی مراحل درمان وبا را اینگونه توضیح داد: نخستین مرحله درمان، نوشاندن آب و الکترولیت‌ها به بیمار است. گام دوم، استفاده از

آنتی‌بیوتیک

که هم کمک به کاهش حجم مدفوع می‌کند و هم مدت بیماری را کوتاه می‌کند و همچنین سیکل انتقال را کوتاه و قطع می‌کند. برای نوشاندن آب و الکترولیت باید به شدت اسهال و وضع کم آبی بدن بیمار توجه کرد. در اسهال‌های خفیف و دهیدراتاسیون خفیف (زیر ۵٪) دادن آب و الکترولیت خوراکی ( ORS ) کافی است اگر موجود نبود و یا بیمار تحمل نکرد می‌توان از لعاب برنج (۵۰ گرم در لیتر)، نوشابه با نمک و... استفاده کرد.
در بیماران با دهیدراسیون شدید (که بیش از ۱۰٪ آب از دست داده‌اند؛ دارای چشم‌های کاملاً گود رفته، خواب آلوده، فشار خون و نبض ضعیف،) و همچنین در بیمارانی که استفراغ دارند و یا در بیمارانی که در اغما هستند و همچنین بیماران دارای فلج روده باید سرم تزریق شود.

آ نتی بیوتیک تتراسایکلین و داکسی سیکلین نقش مهمی در کاهش مدت و شدت بیماری وبا دارند. سایر آنتی بیوتیک‌هایی که بهره گیری می‌شوند دربرگیرنده سیپروفلوکساسین و آزیترومایسین می‌باشند. برای کودکان نالیدیکسیک اسید ، فورازولیدون ، کوتریموکسازول و

اریترومایسین

مناسب است.

وی در خصوص تاثیر واکسن وبا در این بیماری گفت:

واکسن‌های

ساخته شده از باکتری کشته شده در زیر پوست مصونیتی کوتاه مدت ایجاد می‌کند. واکسن خوراکی با میکروب کشته شده دارای انواع مختلف است و حدوداً در ۵۰٪ موارد مؤثر است و مدت دوام این واکسن حدود ۳ سال است نوع دیگر واکسن که با میکروب زنده ضعیف شده‌ تهیه شده است و در دست بررسی می‌باشد. به‌طور معمول و یا به طورکلی واکسن به عنوان پیشگیری از وبا توصیه نمی‌شود و رعایت نکات بهداشتی برای جلوگیری از وبا کافی است.

کارشناس برنامه در پایان افزود: خانواده‌ها با رعایت بهداشت فردی، شستشوی مناسب و صحیح سبزیجات، استفاده از آب آشامیدنی بهداشتی، استفاده از مواد غذایی مطمئن و ... میتوانند از ابتلا به این بیماری از خود مراقبت كنند .

" کارگاه آشنایی با علائم و روش های پیشگیری از بیماری وبا (التور)" ساعت ۱۲ ظهر با پاسخ کارشناس برنامه به سوالات حاضرین به پایان رسید.