رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران: دولتی کردن مراسم مذهبی یک اشتباه استراتژیک است

محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران و نماینده ناظر شورا بر فرایند برگزاری مراسم اربعین از سوی شهرداری در سال ۹۶ درباره اتفاقاتی که طی سال گذشته افتاده است در کانال تلگرامی اش نوشت : شورای اسلامی شهر تهران در سال گذشته، بنده و آقای مسجد جامعی را به عنوان ناظر بر فرایند برگزاری مراسم اربعین انتخاب کرده بود، طی جلسات متعددی که داشتیم یک ساختار نظارتی بسیار چابک تعریف کردیم از افرادی که هم علاقه و انگیزه حضور و نظارت بر این فرایند را داشتند و هم افرادی که در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی صاحب نظر بودند دعوت به همکاری کردیم و همکاران ما در کمیته نظارت در سه مرحله قبل از برگزاری مراسم اربعین، روز اربعین و مرحله پس از برگزاری مراسم اربعین با رویکرد کیفی و کمی و مبتنی بر شاخص هایی که تدوین کرده بودیم نظارت را بر عهده گرفتند و گزارش‌های بسیار مبسوت و مبتنی بر شاخص‌هایی که قبلا در اتاق فکر تبیین کرده بودیم ارائه دادند، در مجموع نتایج این گزارش‌ها این گونه است که عمل کرد شهرداری تهران در سال گذشته نسبت به سال‌های قبل به لحاظ کیفی و محتوایی بهتر بوده است؛ ضمن این که هزینه‌های انجام شده هم چندین برابر کمتر از قبل بوده است، در سال گذشته ۱۰ میلیارد تومان مصوبه شورا بود که کمتر از ۱۰ میلیارد هم هزینه شد.

وی ادامه داد: آسیب‌شناسی‌های ما نشان می‌دهد که در سال‌های قبل از سال گذشته، مناطق ۲۲گانه، سازمان‌ها، شرکت‌ها و معاونت‌ها علاوه بر بودجه‌ای که شورای اسلامی شهر تهران مصوب می‌کرد، رقم‌های قابل توجهی هزینه می‌کردند، که در این خصوص آمار خیلی دقیقی نداریم؛ اما ارقام و اعداد خیلی بیشتر و چندین برابر ۱۰ میلیارد بوده است

وی گفت: به طور کلی فرایند اقداماتی که شهرداری تهران در مراسم اربعین انجام می‌دهد، همچنان در حوزه‌های مختلف اشکالات بسیار جدی دارد که بخشی از آن به خود شورا مربوط است و باید پیش از روز‌هایی که در آستانه مراسم اربعین است شروع و برای رفع این اشکالات جلساتی برگزار کنیم، اساسا هیچ گونه برنامه مدون عملیاتی وجود ندارد که شرح وظایف عوامل یا مدیران شهرداری که از مناطق، سازمان‌ها و شرکت‌ها به آنجا می‌روند، به طور دقیق مشخص شده باشد، بودجه‌بندی‌ها و هزینه‌ها هم مبتنی بر برنامه‌ای مدون نیست؛ یعنی این مبالغ به صورت تنخواه در اختیار شهرداران برخی از مناطق است و آن شهرداری‌ها هم به نمایندگان خود می‌دهند و نمایندگان بر اساس شرایطی که پیش می‌آید و نیازی که پیدا می‌شود، هزینه‌ها را صرف می‌کنند؛ بنابراین این مسئله یک اشکال جدی است و نیاز است که ما با توجه به تجربیاتی که در برگزاری مراسم اربعین به دست آوردیم یک برنامه مدون داشته باشیم.

سالاری گفت: از دیگر نتایج مهم این آسیب‌شناسی این است که اساسا کشور جمهوری اسلامی ایران که یک کشور مسلمان و شیعه‌نشین است و آحاد مردم و تشکل‌های مردم نهاد علاقه و انگیزه قابل توجهی برای هزینه در مراسم اربعین دارند و حتی حاضر‌اند مبالغی بیشتر از ۱۰ میلیارد را برای اربعین هزینه کنند، چرا شهرداری تهران خودش بودجه تعیین می‌کند، در اصل شهرداری تهران باید به عنوان یک نهاد سیاستگذار و راهبر، هدایت کننده تشکل‌های مردم نهاد باشد و برای هزینه کرد آنها بستر‌سازی کند و ظرفیت تشکل‌های مذهبی و مردمی که در سراسر کشور نذر و نیاز دارند، ساماندهی کند، من گمان می‌کنم خیلی بیشتر از ۱۰ میلیارد تومان جذب کند و مبالغ مازاد آن را هم در حوزه‌های مرتبط که نیاز جامعه ما است هزینه و ساماندهی نماید.

به گفته وی عظمت برگزاری مراسم اربعین و راهپیمایی که در سال‌های اخیر به یکی از بزرگ‌ترین راه پیمایی‌های جهانی تبدیل شده است، مبتنی بر مشارکت مردم است، اگر هزینه‌ها و بودجه‌ها هم مبتنی بر مشارکت مردمی باشد، این مراسم عمق بیشتری خواهد یافت، هر قدر که ما به سمت دولتی کردن این مراسم پیش برویم، نوعی انحراف از فلسفه وجودی برگزاری مراسم اربعین است. اساسا دولتی کردن مراسم مذهبی یک اشتباه استراتژیک است. اگر شهرداری تهران بتواند از ظرفیت‌های مردمی و تشکل‌های مردم نهاد استفاده کند، به گمان من بیشتر در مسیر اهداف برگزاری مراسم اربعین حرکت کرده است.