مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان: طرح مصوب طبیعت گردی آشوراده منطبق با قوانین است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، امیر عبدوس مدیر کل حفاظت محیط زیست استان گلستان گفت: آشوراده جزیرهای در منتهیالیه شرقی ذخیره‌گاه زیستکره میانکاله است. منطقه‌ای که اطلاق عنوان ذخیره‌گاه زیستکره بر آن و ثبت آن در فهرست ذخیرهگاه‌های بیوسفر برنامه انسان و کره مسکون سازمان بین المللی یونسکو(UNESCO-MAB)، سازمان حفاظت محیط زیست را ملزم به اجرای یکسری برنامه‌ها در این ذخیره‌گاه می‌کند.

عبدوس تاکید کرد: یکی از این برنامه‌ها تدوین طرح مدیریت و زون‌بندی منطقه به منظور استفاده‌های مختلف از عرصه‌های طبیعی منطقه از جمله استفاده‌های تفرجی و طبیعت‌گردی در اینگونه مناطق با مشارکت جوامع بومی و به نفع اقتصاد و معیشت پایدار بومیان است.

وی ادامه داد: واگذاری غیرقانونی ۳۸۰ هکتار از اراضی ملی این جزیره در خلال سال‌های ۸۰ تا ۸۴ توسط گروهی از سوداگران زمین با سوء استفاده از موقعیت، باعث شد تا سازمان حفاظت محیط زیست با یاری دستگاه قضایی و سازمان بازرسی کل کشور، تمامی توان خویش را برای بازپس‌گیری این اراضی و ابطال اسناد واگذار شده به نفع دولت جمهوری اسلامی ایران به کار بسته و خوشبختانه در سال ۱۳۸۷ این مهم تحقق یافت و مجددا حاکمیت مطلق دولت و سازمان حفاظت محیط زیست بر این جزیره تحکیم شد. لکن از آن سال تا کنون کماکان حلقه مفقوده‌ای در این منطقه وجود دارد و آن همانا عدم وجود زیرساخت‌های اولیه برای ساماندهی امور طبیعت‌گردی و عدم وجود بستر لازم برای مشارکت جوامع بومی و انتفاع آنان از ظرفیت‌های اقتصادی طبیعت‌گردی این جزیره است.

مدیرکل محیط زیست گلستان افزود: جزیره‌ای که سالیان متمادی مورد استفاده‌های مختلف مردم بومی بود که در تنها روستای موجود در این جزیره سکونت داشتند. همچنین برخی دستگاه‌های دولتی از جمله آموزش و پرورش و شیلات نیز در آن تاسیسات و مستحدثاتی داشتند که تاکنون نیز بصورت ناقص در حال بهره‌برداری از تاسیسات خود هستند.

عبدوس ادامه داد: بخش‌های شمالی این جزیزه یکی از بهترین زیستگاه‌های زمستان گذرانی و زادآوری گونه‌های جانوری آبزی و کنارآبزی و منطقه‌ای مناسب برای پرنده نگری است اما هیچگونه امکاناتی برای توسعه و ترویج این فعالیت در این جزیره تعبیه نشده و گروه‌هایی که به منظور پرنده نگری به این جزیره سفر می‌کنند به شدت از کمبود امکانات اولیه و زیرساخت‌های لازم برای طبیعت گردی در این جزیره گله‌مندند. تنها واحد حفاظتی سازمان حفاظت محیط زیست در این جزیره نیز واحد محیطبانی آشوراده است که صرفا به ادای مسئولیت خویش در جهت حفظ و حراست از حیات وحش جزیره مشغول، و از خدمات رسانی به گروه‌های طبیعت گردی معذور است. اینجاست که ضرورت تدوین و اجرای طرح مدیریت منطقه نمود بیشتری می‌یابد.

وی تاکید کرد: مطالعه و تدوین این طرح مدیریت از سال ۱۳۸۵ آغاز و تا سال ۱۳۹۰ مرحله توجیهی و تفضیلی آن به پایان رسید و بر مبنای آن عرصههایی از جزیره که بر اساس مطالعه توان اکولوژیک و ظرفیت قابل تحمل محیط، قابلیت تمرکز فعالیت‌های طبیعت گردی را دارند جانمایی و عرصه‌هایی که می‌توان در آنها به تفرج گسترده پرداخت نیز مشخص شده‌اند.

مدیرکل محیط زیست گلستان افزود: برای اجرای این طرح مدیریت دو رهیافت متصور است. رهیافت اول تامین اعتبار زیرساخت‌های آن توسط سازمان متولی و تصدی‌گری مستقیم سازمان حفاظت محیط زیست بر آن است که خلاف سیاست‌های اصل ۴۴ و برون سپاری تصدی‌گری‌ها و خلاف استانداردهای مدیریت ذخیره‌گاه‌های زیستکره است که بیان می‌دارند اینگونه فعالیت‌ها باید با مشارکت جوامع بومی و برای تامین منافع آنان باشد.

وی افزود: اما رهیافت دوم اجرای طرح به‌صورت فاینانس توسط یک عامل سوم است که بتواند علاوه بر حفظ مالکیت و حاکمیت سازمان حفاظت محیط زیست، با اخذ اعتبارات دولتی، زیرساخت‌هایی را برای مشارکت جوامع بومی و انتفاع آنان از منافع اقتصادی حاصل از طبیعت گردی تامین کند.

عبدوس ادامه داد: از این رو استانداری گلستان این مسئولیت را پذیرفت و سازمان همیاری شهرداری‌های استان گلستان به نمایندگی از استانداری مسئولیت طراحی و مطالعه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی این طرح را عهده دار شد.

مدیرکل محیط زیست گلستان تاکید کرد: طرح اولیه ارائه شده از سوی سازمان مذکور به لحاظ وجود برخی از مغایرت‌ها با ضوابط مورد عمل سازمان حفاظت محیط زیست و تناقض با طرح مدیریت منطقه که قبلا توسط سازمان تهیه و تصویب شده بود مورد تایید سازمان حفاظت محیط زیست واقع نشد و انطباق این دو طرح چهار سال به‌طول انجامید تا بالاخره در بهمن ماه ۹۶ این دو طرح بر هم منطبق شدند و مجوز نهایی ارزیابی اثرات زیستمحیطی طرح به تصویب کمیته ملی ارزیابی اثرات زیست محیطی سازمان رسید.

عبدوس ادامه داد: گام بعدی، تصویب این طرح در کمیته ملی طبیعت گردی بود که این مهم نیز در خرداد ماه ۹۷ تحقق یافت. هم اکنون این طرح که ضوابط اجرایی آن واجد مترقی ترین استانداردهای جهانی است آماده اجراست تا هم متضمن حفظ ارزش‌ها و کارکردهای بیولوژیک منطقه باشد و هم بتواند منافع جوامع بومی را تامین و آنان را در حفاظت و بهره برداری خردمندانه از این منطقه سهیم کند.

وی در پایان گفت: سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تشکر از نگرانی تمامی گروه‌های علاقمند به محیط زیست، سازمان‌های مردم نهاد، تشکل‌ها و انجمن‌های علمی به لحاظ دغدغه و نگرانی از آینده این جزیره، اطمینان می‌دهد که در این طرح تمامی ملاحظات قوانین داخلی و استانداردهای جهانی حفاظت رعایت شده و همچنین تمامی شایعات و شبهه افکنی‌ها در خصوص هرگونه واگذاری عرصه‌های ملی، هتل‌سازی و سوء استفاده‌های اشخاص در این جزیره را تکذیب و ضوابط اجرایی این طرح را منتشر می‌کند.