مخاطب مقام رهبری در نام گذاری سال جاری چه کسانی است؟

در حالی نام امسال به نام حمایت از تولید کالای ایرانی خوانده شده است که پیش از این نیز بارها ضرورت حمایت از کالای تولید داخل در فضای اقتصادی و اجتماعی ایران طرح شده بود.

بی تردید تکیه مقام معظم رهبری بر این موضوع در سال جاری می تواند زمینه را برای اجرایی کردن این امید دیرپای ایرانی فراهم نماید.

آنچه در این میان اهمیت دارد این است که حمایت از کالای ایرانی، چگونه ممکن می شود.

بی تردید برتری یافتن کالای خارجی بر داخلی، تحت تاثیر اتفاقاتی است که سال های طولانی صنعت ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است . قیمت غیرقابل رقابت کالای ایرانی در برابر کالای خارجی از یک سو و کیفیت نامتناسب با قیمت از سوی دیگر خود عواملی هستند که زمینه را برای بروز این اتفاق فراهم کرده است. در این میان دو گروه مخاطب اصلی پیام مقام رهبری هستند، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان . این دو گروه هر کدام وظایفی را در این حوزه عهده دار هستند اما سئوال اصلی این است که گام اول را چه کسی باید بردارد؟ تولید کننده یا مصرف کننده ؟

۱- تولید در ایران به اصلاح ساختاری جدی نیازمند است؛ اصلاح ساختار می تواند شرایط را برای کاهش هزینه های تولید در کشور فراهم نماید . بررسی ها نشان می دهد عوامل تولید در ایران هزینه بالاتری را نسبت به استانداردهای بین المللی از آن خود می کنند . این مساله قدرت رقابت کالای ایرانی را از نمونه های خارجی سلب می کند . بی تردید لازم است تولید و صنعت در ایران با اصلاح ساختار میزان مصرف مواد اولیه خود را بهینه نماید . کاهش مصرف انرژی در بخش تولید و صنعت یکی از اقدامات مهمی است که ضرورت دارد مد نظر سیاستگذاران و صاحبان صنایع قرار گیرد.

این اقدام نه تنها بهبود وضعیت در حوزه مصرف انرزی را در بر دارد و موجبات کاهش شدت مصرف انرژی را فراهم می کند بلکه زمینه را برای حفظ محیط زیست نیز فراهم خواهد نمود .

۲- بهره وری حلقه مفقوده اقتصاد ایران است. هر چند سال هاست که در برنامه های متعدد توسعه ای بر افزایش نرخ بهره وری در اقتصاد ایران تاکید شده است اما هنوز عقب ماندگی های مشهودی در این حوزه وجود دارد . بی تردید تمرکز بر بهره وری می تواند زمینه را برای اجرای منویات اعلامی از سوی مقام رهبری فراهم نماید . افزایش نرخ بهره وری در کشور ، خود اقدامی موثر در بخش تولید و صنعت کشور تلقی می شود . بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان ملی بهره وری ، شاخص های بهره‌وری در سال های ۱۳۹۱ الی ۱۳۹۵ براساس سال پایه ۱۳۹۰ این شاخص در سال های ۱۳۹۲،۱۳۹۱ از رشد مثبتی برخوردار نبوده و همچنین رشد اقتصادی در این سه سال به ترتیب( ۸-) در سال ۱۳۹۱، (۰) در سال ۱۳۹۲ گزارش شده است.

علاوه بر آن بر اساس این گزارش، مقایسه وضعیت شاخص بهره وری کل عوامل تولید نشان می دهد که بیشترین میزان رشد این شاخص مربوط به سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ و در دولت یازدهم (حسن روحانی) بوده است.به این ترتیب رشد ناکافی نرخ بهره وری در کشور خود نشان از اهمیت تمرکز بر این مساله را دارد.

۳- هر چند فرهنگ استفاده از کالاهای ایرانی در سال های اخیر کمرنگ تر از قبل شده اما مردم نشان داده اند کالای با کیفیت ایرانی همچنان خریداران پر و پا قرص دارد .

زعفران ایرانی ، فرش ایرانی ، پسته ، گلاب و بسیاری اقلام دیگر اتفاقا به اعتبار ایرانی بودنشان خریدار دارند و هیچ یک نیز کالای ارزانی نیستند . نه بسته بندی های شکیل خارجی و نه نمونه های ارزان قیمت، هیچ کدام نتوانسته اند نمونه داخلی را از میدان به در کند از این رو به نظر می رسد برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت کالای تولید داخل و رقابت پذیر کردن آن می تواند شرایط را برای در اختیار گرفتن بازار فراهم کند .

۴- حمایت از کالای ایرانی نیازمند تولید کالای ایرانی است . چرخ های تولید در شرایطی راه می افتد که محیط کسب و کار ایران بهبود یابد . بررسی ها نشان می دهد هنوز دسترسی به تسهیلات بانکی برای تامین نقدینگی مورد نیاز واحدهای تولیدی از مهمترین مشکلات این بخش است . سرمایه گذاری بر اقتصاد مولد ، با برنامه ریزی برای بهبود محیط داخلی می تواند زمینه را برای رونق تولید و در نتیجه رونق بازار فراهم نماید .

۵- کسانی که لازم است شرایط را برای تحقق این هدف فراهم کنند، مسئولانی هستند که باید با برنامه ریزی و اتخاذ سیاست های اصلاحی ، بهبود محیط کسب و کار، رونق تولید و ارتقای بهره وری را اجرایی کنند تا کالای داخلی فرصت عرض اندام در بازار داخلی را داشته باشد .

۶- توجه به بعد مصرف و اتخاذ سیاست های حمایتی برای تسهیل خرید کالای ایرانی می تواند در نهایت، میزان استفاده از این اقلام را در داخل کشور ارتقا دهد.