حسین علیشاپور: موسیقی اصیل تا پنجاه سال آینده از بین می‌رود

در ابتدای این برنامه گفت و گوی زنده تلفنی با حمید خسرو بیگی، مدیر برگزاری نخستین فستیوال موسیقی الکترونیک را شاهد بودیم که درباره این رویداد و اتفاقاتی که قرار است در هفته جاری رقم بخورد سخن گفت. نخستین فستیوال موسیقی الکترونیک قرار بود از ۱۲تا ۱۸ اسفند در پردیس سینمایی چارسو برگزار ‌شود که تاریخ شروع برگزاری آن به ۱۵ اسفند موکول شد.

در بخش زیرو بم گفت و گوی ویژه ای با حسین شریفی، نوازنده کشور را شاهد بودیم و نقد آلبوم این هفته نیز به آلبوم «درهم» رضا یزدانی اختصاص داشت. پس از پخش اخبار موسیقی با حضور مهمان برنامه حسین علیشاپور، خواننده موسیقی اصیل کشور بخش گفت و گوی زنده برنامه آغاز شد.

حسین علیشاپور در ابتدا در خصوص شروع فعالیت های خود در عرصه موسیقی و خوانندگی سخن گفت و اظهار کرد: من از سالها پیش خوانندگی را آغاز کردم، بیست و پنج سال از روزی که در خدمت استاد صدیق تعریف خوانندگی را تمرین می کردم می گذرد، از سال ۷۵ نزد مرحوم استاد رضوی سروستانی بودم و سپس در خدمت استاد محسن کرامتی رفتم و از محضراساتیدی نظیر منوچهر همایون پور، مرحوم دکتر حسین قمی و مرحوم احمد ابراهیمی بهره بردم.

از مکاتب آوازی هیچ کجا صحبتی نمی شود

در ادامه امیرحسین مدرس از حسین علیشاپور درباره دلیل شناخته نشدن مکاتب آوازی سوال کرد و وی گفت: نخستین دلیل این امر این است که از مکاتب آوازی هیچ صحبتی نمی‌شود و این درحالی است که اگر شبکه‌های ماهواره‌ای را نگاه کنید می بینید آن ها در مورد انواع سبک‌ها نظیر بلوز، جاز و راک صحبت می‌کنند اما اینجا شما اصلا می‌بینید که در مورد سبک آوازی اصفهان، تبریز و تفرش و تهران صحبت شود. قصد متهم کردن کسی را ندارم اما ارائه مشکل دارد. با این کار ما داریم بخشی از فرهنگ ملی مان را خراب می‌کنیم. آذربایجان چقدر تلاش کرد تا تار را به نام خود بزند، اما ما عملا آنچه را که داریم به دلیل تنبلی از دست می‌دهیم.

مسئولیت فرهنگی در موسیقی وجود ندارد

وی افزود: همه چیز لازم نیست مشمول جذابیت باشد، متاسفانه قبول مسئولیت فرهنگی در کشور ما بطور کلی وجود ندارد. اگرچه موسیقی وظیفه احساس لذت را دارد اما از چه باید لذت برد؟ جوان ما موسیقی با تحرک می‌خواهد اما آواز اصیل پایه ایرانی بودن جوان است که ما باید این موضوع را به او بفهمانیم. من هم از این منظر به موسیقی می‌نگرم اما معتقدم در موسیقی هیچ ژانری نباید محدود شود و همه آزادانه باید انتخاب کنند ولی پایه را نباید ازیاد برد. چقدر از این برنامه‌ها داریم ما سالی سی کنسرت خارج از کشور داشتیم ولی درحال حاضر هیچ نداریم، وقتی کاری نمی‌کنیم توقعی هم نباید داشته باشیم.

گنجینه غنی استاد شجریان

امیرحسین مدرس پرسید امروز چقدر شاهد رعایت ظرایف آواز خوانی هستیم؟ وی در پاسخ گفت: ما خوشبختانه در بین خوانندگان ایرانی صدای خوب داریم منتها دچار تک الگویی شده ایم و اینکه بخواهیم تعدد در الگو داشته باشیم نیاز به ممارست دارد. خدا استاد شجریان را حفظ کند ایشان زحمت کشیدند و این بنا را گذاشتند تا از گنجینه شان استفاده کنند و این باعث شده که گنجینه غنی افراد را از توجه به مآخذ دیگر بی نیاز کند و لذا الگوهای دیگر را تجربه نکرده‌اند . نکته دیگر اینکه ما هرکدام با شعری نوستالژی خاصی داریم و قرار نیست یک شعر را مثل هم بخوانیم اما باید جوری بخوانیم که پیام شعر در آن حفظ شود.

علیشاپور تصریح کرد: شعر سعدی مانا و جاری است و خواننده‌ای که شعر را هرگونه خواست بخواند واقعا به ادبیات جفا کرده است. در برخی سبک ها می‌گویند موزیکالیته مقدم است ولی غلط خواندن چیز دیگری است. یکی از مسائلی که امروزه چالش شده است عدم همنشینی ادبا و موزیسین هاست که سابق با هم همنشینی و همکاری داشتند اما امروز دیگر شاهد این اتفاق نیستیم.

غیرایرانی‌ها دوست دارند موسیقی ایرانی بشنوند

وی درباره حضور موسیقی ایرانی در میان مخاطبان غیرایرانی اظهار داشت: غیرایرانی‌‌ها دوست دارند چیزی را بشنوند که ایرانی باشد اما بسیاری از موزیسین‌های ما علاقمندند چیزی بخوانند که غیرایرانی است. دو سال پیش با مهدی رستمی تور کنسرت در انگلستان داشتیم که بخش اول بداهه بود و قاعده و قرار ما این بود که تصنیفی که من می‌خوانم بند دیگر را او جواب بدهد و جالب این بود که شنونده خارجی بخش اول را می‌پسندید و در مقایسه با بخش دوم که کمانچه و هارپ اضافه می شد بخش اول را بیشتر می‌پسندیدند و می‌گفتند اسرار آمیز بودن موسیقی اینجا معلوم می‌شود. وخامتی در موسیقی هست که ایجاب می‌کند یک آهستگی و صلابتی داشته باشد و این مهارتی می‌خواهد. باید انقدر ایده و الگو داشته باشی تا جذابیت و سر و رمز ایجاد شود.

اپرای مولانا و حافظ تجربه باارزش خوانندگی

حسین علیشاپور در ادامه درخصوص همکاری در اپرای حافظ و مولانا گفت: اپرای مولانا آهنگ ها ساخته بهزاد عبدی و با ارکستر ناسیونال اوکراین ضبط شده و کارگردان کار بهروز غریب پور بود و همایون شجریان و محمد اعتمادی هم حضور داشتند که محمد در نقش مولانا و همایون در جایگاه شمس و من نقش پدر مولانا را داشتم. این کار تجربه خوبی بود و من متوجه شدم در یک زمان هایی آوازخوان باید با صدا بازی کند البته نه به این مفهوم که صدا را از ماهیت خارج کنیم. در این کار اسحاق انور بسیار خوب خواندند. در اپرای حافظ من در نقش عبید زاکانی بودم و عبید آدمی است که در عین شوخ و شنگی درد دارد و در آنجا خیلی خودم نبودم و عبید بودم و این تجربه اپرا برای من بود که بفهمم در خوانش شعر هم می‌توان این داستان را پیاده کرد و لحن می تواند تفاوت کند.

وی تاکید کرد: در آواز زیاد شاهد این ظرایف هستیم به شرطی که به آن به درستی بپردازیمف متأسفانه گرایش به نفی زیاد شده است درحالیکه باید این درس ها را آموخت و نباید هیچ نوع ازموسیقی را نفی کرد.

تا قانونی نباشد کپی رایت رعایت نمی شود

در اینجا موسیقی تصویر «تو بمان» از آثار حسین علیشاپور پخش شد و پس از آن امیرحسین مدرس از این هنرمند پرسید در بحث انتشار آلبوم با مشکلات پیش رو چگونه مواجه می‌شود؟ این خواننده گفت: تا قانونی در اینباره ایجاد نشود این مشکلات حل شدنی نیست من آوازخوانم و در آلبوم مجال آوازخوانی وجود دارد. در آلبوم «نام تو» که بهزاد عبدی تنظیم کننده آهنگهاست بیش از نیمی از آن آواز است. امیدوارم آلبوم منتشرکردن ازبین نرود آنوقت آواز خوانی محدود می‌شود و ما تنها در کنسرت ها شاهد آوازخوانی خواهیم بود.

وی در مورد آینده موسیقی اصیل ایرانی اظهار داشت: اگر به گونه‌ای پیش رود که محتوای آواز پسرفت کند و تمرین وتدبر را کم کنند آینده موسیقی ایرانی آینده خوبی نیست و امثال من دست تنها کاری نمی‌تواند بکند بلکه موسیقی باید دغدغه باشد نه اینکه تنها ده روز فستیوال فجر داشته باشیم. چه بسا کنسرتی که در جشنواره برگزار کنیم در برخی شهرها اجازه اجرا نداشته باشد و اگر افرادی که دغدغه اواز دارند تنها بمانند آنوقت آینده خوبی نخواهیم داشت.

حسین علیشاپور در صحبت پایانی خود خاطرنشان کرد: من به عنوان هنرمند تنها می‌توانم آموزش بدهم اما برای ارائه آن پول و دغدغه و فکر نیاز است. کسی که در یک مبدا فرهنگی نشسته است و دلسوز هویت ملی است باید برای موسیقی زحمت بکشد. من قول می‌دهم اگر با همین وضعیت ادامه دهیم پنجاه سال دیگر اثری از موسیقی ملی نخواهد ماند.