گزارش پانا از واکنش دولتمردان به ناآرامی‌های اخیر
فروکش‌کردن تدریجی ناآرامی‌ها با تدبیری که معترضان را «خس و خاشاک» نخواند
تهران (پانا) - دست‌مایه اولیه اعتراض‌های اخیر که از مشهد کلید خورد، مطالبات اقتصادی و انتقاد به دولت بود اما خیلی زود ماهیت شعارها تغییر کرد و ساختارشکنانه شد؛ این اعتراضات خیابانی و شبانه با اقبال عمومی مواجه نشد و تدبیر دولت نیز در برخورد با معترضان از عصبانیت‌ها کاست و دیشب اکثر شهرهای کشورمان شب آرامی را داشتند.
هفتم دی ماه بود که اخبار تجمع مردم مشهد در اعتراض به اوضاع اقتصادی و گرانی برخی کالاها در کشور به سرعت دست به دست شد.. علیه رئیس جمهور شعار داده شد اما دقایقی بعد، شعارها تغییر یافت وماهیت ساختارشکنانه‌ای پیدا کرد. جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری که همزمان با این تجمع در مشهد حضور داشت، مسائل اقتصادی را تنها بهانه‌ای برای طرح این قبیل شعارها دانست و در اظهاراتی خطاب به بانیان این تجمع با انتقاد از کشاندن اعتراضات به خیابان‌ها گفت: «دود این اقدامات به چشم خودتان خواهد رفت.»
اما واکنش برخی چهره‌های نزدیک به جناح اصولگرا چیز دیگری بود، آنان با رد سازماندهی شدن اعتراض مشهد آن را حرکت خودجوش مردم ناراضی از وضع موجود توصیف کردند.
زمان زیادی از تجمع مشهد که در آن بیشتر شعارهای ضددولتی شنیده شد، نگذشت که دومینویی از تجمعات خیابانی این بار با وجه غالب شعارهای ساختارشکنانه و ضدنظام و همراه با چاشنی تخریب اموال عمومی در برخی شهرها به راه افتاد. در این میان حامیان پیشین اعتراضات که مات این تغییر مانده بودند در اظهاراتی عجیب گفتند که قرار نبود، شعار «نه غزه، نه لبنان» سرداده شود.
حالا چند شب است که برخی از شهرهای کوچک و بزرگ، از یک سو شاهد ناآرامی‌های غیرمسالمت‌آمیز است و از سوی دیگر فضای برخی نقاط آنها رنگ‌وبوی امنیتی به خود گرفته است. از آنجا که دست‌مایه اولیه اعتراض‌های اخیر مطالبات اقتصادی و انتقاد به دولت بود و هنوز هم در کنار شعارهای ساختارشکنانه، شعارهایی علیه دولت نیز در اعتراض‌های خیابانی شنیده می‌شود، بسیاری به واکنش دولتمردان به این اتفاقات چشم دوخته‌اند و آن را زیر نظر گرفته‌‌اند. این رصد از دو سو صورت می‌گیرد: از یک سو هواداران دولت که منتظرند ببینند آیا دولت منتخب آنان توان مدیریت بحرانی با این سطح را دارد و مهم‌تر از آن چگونه می‌تواند میان مدیریت بحران و حقوق شهروندی معترضان تعادل برقرار کند؟ در سوی دیگر منتقدان دولت مترصد کوچکترین اشتباه دولتمردان‌اند تا هم فرصت ملامت مردمی که دولت کنونی را روی کار آورده‌اند، بیابند و هم ماهی خود را از این آب گل‌آلود صید کنند.
در این میان آنچه از مجموع مواضع دولتمردان بلندپایه از رئیس‌جمهوری گرفته تا معاون اول دولت و وزیر کشور برمی‌آید در دولت دوازدهم کسی قرار نیست معترضان را «خس و خاشاک» بنامد،در همین راستا بود که رئیس جمهوری عصر یکشنبه در جلسه هیات دولت، تاکید کرد که انتقاد حق معترضان است اما روحانی در عین حال موکدا توصیه کرد معترضان فاصله خود را از برخی سوء استفاده گران و اغتشاش‌طلبان حفظ کنند. از سوی دیگر سعه صدر نیروهای انتظامی با معترضانی که دست به تخریب اموال عمومی نزدند، با تحسین ناظران مواجه شد. در همین راستا واکنش دولت روحانی به ناآرامی‌های اخیر، در چهار محور قابل بررسی است.
به رسمیت شناختن حق اعتراض
از ۲۴ خرداد ماه ۹۲ که روحانی کلیددار دولت یازدهم شد تا امروز که چیزی حدود پنج سال از عمر دولت‌های تحت مدیریت وی می‌گذرد، به گواه اخبار انعکاس یافته در رسانه‌های حامی و منتقد دولت، بیش از یکصد تجمع در کشور برگزار شده که این آمار در قیاس با مدت مشابه در دولت قبل به وضوح بر یک واقعیت تاکید می‌کند، آن هم اینکه شیخ حقوقدان بر اجرای اصول ۲۶ و ۲۷ قانون اساسی اصرار دارد.
اصل بیست و هفتم قانون اساسی صراحتا برگزاری تجمعات بدون حمل سلاح را به شرط آنکه مخل مبانی اسلام نباشد، آزاد می‌داند و اصل بیست و ششم قانون اساسی نیز می‌گوید: «احزاب، جمعیتها، انجمن‌های سیاسی و صنفی و انجمن‌های اسلامی یا اقلیت‌های دینی شناخته شده آزادند، مشروط به این که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی، موازین اسلامی و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. هیچکس را نمی توان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکی از آنها مجبور ساخت.»
رئیس دولت دوازدهم نیز روز گذشته در اظهاراتی ضمن تاکید بر حق مردم برای اعتراض به برخی نارسایی‌ها از لزوم نقد پذیری تمام ارگان‌های نظام خبرداد.
فراهم آوری ملزومات اعتراض
باید پذیرفت هر تجمعی نیازمند برخی ملزومات و وسایل است، تامین امنیت اعتراض کنندگان و جلوگیری از تعدی برخی افراد خودسر به آنان یا نفوذ فرصت‌طلبان به تجمعات همچنین تدارک محلی مناسب و صدور مجوز از جمله این ملزومات است.
حسن روحانی به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی روز گذشته صراحتا به وزیر کشور دستور داد تا این اقدامات را در اسرع وقت فراهم آورد، روحانی منتقدان حاضر در خیابان‌های شهرهای کشور را مردمی دانست که وضع بد اقتصادی فعلی که بسیاری از آنها یادگار گذشته است، اعتراض دارند.
یکی دیگر از تفاوت‌های رویکرد دولت تدبیر و امید به اعتراضات را در مقایسه با دولتی که عنوان مهرورزی را یدک می‌کشید، می‌توان در همینجا دید؛ دولت دوازدهم منتقدان و شعاردهندگان علیه خود را به سرکوب تهدید نمی‌کند اما از آنها می‌خواهد فاصله خود با تخریب کنندگان اموال عمومی را حفظ کنند.
پیش از این علی مطهری، نایب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی در یادداشتی به نبود فرهنگ اعتراض اشاره کرده بود و بر لزوم فراهم آوری امکانات اعتراض مردمی توسط دستگاه‌های زیربط تاکید کرده بود.
چهره‌ها و به اصلاح ژنرال‌های جناح‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا نیز ضمن به رسمیت شناختن حق اعتراض توسط مردم، از آنها خواستند که مانع سو استفاده برخی افراد و تعدی آنها به مال و جان و ناموس سایر ایرانیان شوند.
هشدار به تخریب‌گران همیشه در صحنه
پایه ثابت اعتراضات مدتی در کشورمان همواره افرادی هستند که با سوء استفاده از نارضایتی‌های تجمع کنندگان و سوار شدن بر موج و احساسات ایجاد شده در بین آنان، اقدام به تخریب اموال عمومی و بیت‌المال می‌کنند. تند شدن فضا نه تنها سبب تبدیل شدن موضوعات اجتماعی و اقتصادی به مقولات امنیتی و در نهایت به نتیجه نرسیدن اعتراضات می‌شود، از آنجا که با واکنش‌های تند دستگاه‌های حافظ امنیت عمومی مواجه شده و موجی از خبرسازی‌ها علیه کشورمان را شکل می‌دهد.
وزیر کشور نیز در اظهارات اخیر خود با تاکید بر حق مردم برای اعتراض و نقد دولت و به طور کلی نظام، خبر از شناسایی و برخورد آسیب‌زنندگان به اموال عمومی داد.
فرصت‌طلبان فقط به اموال و مغازه‌های شخصی مردم نیز رحم نمی‌کنند آنان برای نیل به مقاصد و خواب‌‌وخیال‌های خود که عمدتا با تحریک مستقیم و غیرمستقیم خارجی همراه است، از تخریب این اموال هیچ ابایی ندارند.
براندازان فرنگ‌نشین
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و شکل گیری دولت و حکومتی مستقل در کشور، قدرت‌های جهانی و اپوزیسیون برانداز با طرح‌ها و ایده‌هایی گوناگونی برای سرنگون کردن نظام جدید تلاش کرده‌اند که این تلاش‌های تا به امروز نیز به‌ویژه از سوی دولت جدید آمریکا ادامه دارد.
در حوادث اخیر نیز این رویه کلی رعایت شده است و از مجاهدین خلق که دستشان به خون هزاران جوان بی‌گناه ایرانی آلوده است تا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که همین چند وقت پیش حاضرنشد نام خلیج فارس را به زبان آورد و از واژه‌ای جعلی استفاده کرد، از اغتشاشات تهران اعلام حمایت کرده‌اند.
نکته جالب در این میان، حمایت آنان از اغتشاشات است نه معترضان، آنان خواهان براندازی حکومت مرکزی هستند و از ذوق شعاربرخی افراد معترض به سود نظام سلطنتی پیش از انقلاب سراز پا نمی‌شناسند.
در چنین شرایطی، دولتمردان از معترضان خواسته‌اند که فریب دستگاه‌های تبلیغاتی این افراد را نخورند و همواره گذشته تاریک این به اصطلاح حامیان را مدنظر داشته باشند تا اعتراضات به مسیری غیر از آنچه باید منحرف نشود. روحانی همچنین به طور خاص درباره مداخله شخص رئیس‌جمهوری آمریکا در اتفاقات ایران یادآور شده است کسی که ملت ایران را تروریست می‌خواند، نمی‌تواند خود را «دلسوز» مردم ایران قلمداد کند.
ارسال دیدگاه