هدف «طرح خادم» آگاهی خانواده‌های مازندران نسبت به مخاطرات طبیعی است

به گزارش پانا-مازندران، طرح ملی «خـانواده آماده در مـخاطرات» یا جنبش «خادم»، یک تلاش دسته‌جمعی است برای آموزش خانواده‌های ایرانی، برای اینکه در برابر مخاطراتی که آنها را تهدید می‌کند، آماده شوند.
برای افزایش تاب آوری جامعه که همان تقویت قدرت جامعه برای بازگشت به وضع عادی پس از وقوع مخاطرات است، ارائه آموزش های همگانی مؤثر ضروری است؛ آموزشی که منجر به تغییر رفتار و یادگیری شود و جامعه تغییر مناسبی را با آن نشان دهد.
حوادث و بلایا سالیانه جان صدها هزار نفر را می‌گیرند. هر یک از حوادث و بلایا ‌برای شهروندان و امکانات جامعه می‌تواند عواقب طولانی مدتی به همراه داشته باشد. اگر در جامعه حادثه‌ یا بلایی ‌روی بدهد، دولت و سازمان‌های امدادرسان اقدام به ارائه کمک خواهند کرد اما شهروندان نیز خود باید آماده باشند. امدادرسانان بلافاصله در محل وقوع سانحه حضور پیدا نخواهند کرد و گاهی ممکن است در جایی دیگر سرگرم امدادرسانی باشند.
آنچه موجب کاهش ترس و اضطراب و نیز کاهش خسارات ناشی از سوانح می‌شود این است که جامعه‌، خانواده و شهروندان باید بدانند که به هنگام وقوع آتش‌سوزی چه باید بکنند و به هنگام وقوع توفان، زلزله یا سیل به کجا پناه ببرند. مردم باید آماده باشند تا به هنگام ضرورت خانه‌های خود را ترک کنند و در پناهگاه‌های عمومی استقرار یابند. در چنین اوضاعی شهروندان باید بدانند که چگونه نیازهای اولیه پزشکی خود را تأمین کنند.
آنچه مسلم است مردم با انجام اقداماتی می‌توانند دامنه خسارات ناشی از سوانح را کاهش داده‌ یا به طورکلی خود را از گزند خطر دور نگه دارند.فرآیندی که از آن به عنوان «تاب آوری» و «خودامدادی» تعبیر می شود و هدف غایی طرح ملی خادم را تشکیل می دهد.
طی گفتگویی، مجتبی اکبری مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان مازندران از اهداف و فرآیند اجرایی طرح ملی خادم در مازندران سخن گفت.

جناب آقای دکتر اکبری به عنوان نخستین سوال بفرمایید طرح خادم قرار است چه اهدافی را محقق سازد؟
یکی از مهمترین برنامه های جمعیت هلال احمر در راستای کاهش خسارات ناشی از حوادث و بلایا، ارتقای دانش و اطلاعات امدادی افراد و خانواده ها در راستای خودامدادی و افزایش میزان تاب آوری در حوادث می باشد.
از آنجاییکه تمامی بررسی ها نشان می دهد که اطلاعات خانواده های ایرانی در مورد چگونگی مقابله با حوادث و سوانح مختلف بسیار اندک و محدود است و این وضعیت موجب شد تا جمعیت هلال احمر در زمینه افزایش شاخص اطلاعات خانوار در خصوص مسائل امدادی، یکی از بزرگترین طرح آموزشی خود را در قالب طرح خادم (خانوده آماده در مخاطرات) به اجرا گذارد. با توجه به اینکه تمامی خانواده های کشور برای دریافت آموزش های آمادگی در برابر مخاطرات به مراکز آموزشی مرتبط مراجعه نمی کنند، لذا جمعیت هلال احمر به تناسب مسئولیتی که درقبال عموم افراد جامعه دارد برنامه ای را تدوین نموده است تا رابطین این جمعیت به درمنازل آن ها مراجعه کرده و آموزش های لازم را بصورت فشرده و کوتاه مدت به افراد خانواده ارائه نماید.
ازسال گذشته طرح خادم و یا همان خانواده آماده در مخاطرات با محوریت ارتقاء سطح آمادگی خانوارهای ایرانی در برابرحوادث مختلف توسط معاونت آموزش، پژوهش و فناوری در جمعیت هلال احمر مطرح شد و اکنون زمان اجرای عملی آن است.
براین اساس برنامه ریزی های بعمل آمده، در یک اقدام آزمایشی برخی از شهرهای استان های مختلف کشور تا پایان سال ۹۵ تحت آموزش قرار می گیرند که استان مازندران یکی از این استانهاست.
طرح خادم یک نهضت همگانی و ملی است و مختص زمان خاصی نیست. همانطوری که مقام معظم رهبری تاکید دارند فعالیتهای ما برای اینکه از پیوستگی خاصی برخوردار باشد باید خانواده محور باشد. برای اجرای طرح خادم در مازندران ۱۰ هزارخانواده را انتخاب کردیم و شعار محوری و اختصاصی ما هم در استان «من خانواده ام را دوست دارم» می باشد. ما می خواهیم همه خانواده های مازندران نسبت به همه مخاطرات محیطی و طبیعی آگاهی داشته باشند و برای تحقق این مهم آموزش مهمترین عامل است.
از سوی دیگر، برای اجرای این طرح نیازمند شبکه سازی از طروق مختلف هستیم که راه اندازی شبکه های ادارات،حوزه های بسیج، تشکلات مردم نهاد و نظایر اینها می تواند ما را در دستیابی به اهداف تعریف شده کمک کند. در قالب این طرح که هم اکنون در مناطق مختلف استان در دست اجرا می باشد ، رابطین و تسهیل گران آموزش دیده و مجرب جمعیت هلال احمر به منازل شهروندان مراجعه نموده و اطلاعات تدوین شده امدادی را در قالب بسته آموزشی کوتاه مدت و فشرده به اعضای خانوار ارائه می نمایند. مراجعه به درمنازل خانوارها توسط داوطلبان و امدادگران هلال احمر در۱۲ نوبت انجام می شود و درهرنوبت آموزش های کوتاه و سرپایی به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه ارائه می شود، سپس به هر کدام از خانواده ها کد ثبت شده در شعبه جمعیت هلال احمرشهرستان مورد نظر تعلق می گیرد. هدف از برگزاری این آموزش ها این است که مردم نسبت به مخاطراتی که آنها را تهدید می کند به فهم و درک بیشتر و عمیق تری برسند.
پس از پایان اجرای آزمایشی این برنامه در پایان سال ۹۵، طی یک برنامه پژوهشی نقاط قوت و ضعف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و از سال ۹۶ اجرای آن در بعد وسیع تری صورت می گیرد.
آنچه مهم است همکاری و تعامل شهروندان با عوامل جمعیت هلال احمر که درواقع تسهیل گران این فرآیند ملی و مهم هستند ، شرط موثر موفقیت این برنامه است و از تمامی خانواده ها می خواهیم با نیروهای جمعیت هلال احمر استان همکاری نمایند.

همانطور که می دانید اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جامعه و شهروندان یکی از عوامل مهم اجرای موفق این طرح می باشد. لطفا بفرمایید دراین زمینه چه اقداماتی را انجام داده اید؟
به اعتقاد من نقش رسانه ها بمنظور ایجاد حس مطالبه گری و زمینه سازی ذهنی در جامعه بسیار ضروری است .در این راستا استفاده از همه ظرفیتهای رسانه ای و اطلاع رسانی نظیر صداوسیما، مطبوعات، شبکه‌های اجتماعی و راه اندازی کانال های تلگرامی استانی، فضاسازی و اطلاع رسانی محیطی استفاده کرده ایم و همچنین سایت خادم را بعنوان مرجع و ابزار کمک آموزشی در برنامه ملی خادم در دسترس خانواده ها قرار دادیم که خانواده ها پس از دریافت آموزش های ضروری، جهت تکمیل اطلاعات خود می توانند به آن مراجعه کنند.

به نظر شما سایر دستگاههای اجرایی چگونه می توانند در اجرای این طرح به شما کمک کنند؟
با توجه به اهمیت راهبردی این طرح در کاهش خسارات ناشی از حوادث و سوانح مختلف از همه نهادها ،سازمانها،رسانه ها و به ویژه خانواده ها تقاضا داریم در اجرای این برنامه کشوری نهایت همکاری را در دستور کار قرادهند. جمعیت هلال احمر استان مازندران برای دریافت نیازهای آموزشی امدادی دستگاههای اجرایی آمادگی کامل دارد و ما آماده ایم سرفصل های آموزشی موردنیاز دستگاههای اجرایی را که با سرفصل های ما هم پوشانی دارند در دستورکار قراردهیم و آموزشهای لازم را به خانواده ها منتقل سازیم. به اعتقاد ما طرح مدیریت بحران باید سناریو محور و مردم محور باشد در غیراین صورت قابلیت اجرایی و عملیاتی نخواهد داشت . تجربه کشورهای مختلف جهان نظیر طرح جامع مدیریت بحران در کوبه ژاپن یا شانگهای چین با چنین رویکردی تهیه شده است. از این رو تمرکز ما در این طرح بر مولفه هایی نظیر ظرفیت،مخاطره،آسیب پذیری و مواجهه است، زیرا نقش این عوامل در میزان آسیب پذیری خانواده تعیین کننده است. ما با تاکید بر تاکید بر آمادگی داوطلبان و تسهیلگران جمعیت هلال احمر برای انتقال مفاهیم آموزشی و امدادی موردنظر دستگاههای اجرایی استان به خانواده ها و شهروندان معتقدیم این طرح زمانی به موفقیت خواهد رسید که با همکاری ، هماهنگی وحساس سازی موضوع به صورت یک نهضت همگانی اجرا شود.

و سخن پایانی...

سخن پایانی اینکه طرح خادم می تواند مشارکت شهروندان را در فرآیند مدیریت بحران و کاهش خسارات ناشی از حوادث طبیعی و انسان ساخت تسهیل نماید .بنابراین تقاضای مجدد و موکد ما از خانواده ها این است که با حوصله ، صبر و دقت نظر با نیروهای جمعیت هلال احمر که ملبس به پوشش خاص جمعیت هلال احمر با نشان طرح خادم و دارای کارت شناسایی و هویتی ویژه هستند نهایت همکاری را داشته باشند.

گفتگو از‌: «کوروش غفاری چراتی»