در سراسر کشور تنها ۳۰ یوز ایرانی باقی مانده است

به گزارش سرویس فرهنگی پانا، در ادامه برنامه های مستند سینماتک خانه هنرمندان ایران که با همکاری انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند برگزار می شود، سه شنبه ۲ شهریور فیلم مستند «تنهاوش» ساخته فتح الله امیری در تالار استاد شهناز به روی پرده رفت. در ادامه نیز نشست نقد و بررسی فیلم با حضور فتح الله امیری و پدرام اکبری برگزار شد. امیری در این نشست گفت که در کل زیستگاههای جنوب کشور نه ۳۰ یوز، بلکه تنها دو یوز ایرانی نر وجود دارد و پارک ملی کویر هم دیگر یوزی ندارد. به گفته وی، در خوشبینانه ترین حالت در سراسر کشور ۳۰ یوز باقی مانده است.

در ابتدای این نشست اکبری به دلبستگی جدی کارگردان فیلم به حوزه محیط زیست اشاره کرد و گفت: انتخاب یوز ایرانی به عنوان سوژه فیلم از دقت نظر امیری حکایت دارد؛ مخاطبان با تماشای فیلم، با یوز ایرانی بیشتر آشنا شده و از وضعیت زادبوم های آن آگاه می شوند. او با تلاش و پیگیری فراوان موفق شده تصاویری از تنها یوز باقیمانده در پارک ملی کویر ثبت کند. دریغ و شگفتا که در منطقه مرکزی ایران تنها یک یوز باقی مانده است؛ یوزی که همانطور که در فیلم می بینیم، چه بسا تاکنون از بین رفته باشد.

پس از آن امیری در پاسخ به سوال اکبری در خصوص دشواری های ساخت فیلم در آن منطقه گفت: در ابتدا جا دارد یادی کنیم از مرحوم اینانلو و همینطور سه شهید محیط بانی که در سال جاری جان خود را از دست دادند. برای ساخت این فیلم زمانی طولانی صرف شد. چرا که قصد داشتم هر طور شده اثبات کنم که کارشناسان در دوربین گذاری های خود اشتباه کرده اند و قطعا یک یوز ایرانی در پارک ملی کویر وجود دارد. اگرچه اکنون به این نتیجه رسیده اند که همین یوز نیز قطعا از بین رفته و پارک ملی کویر دیگر یوز ندارد.

وی ادامه داد: پس از ساخت «تنهاوش» و ثبت وضعیت یوز ایرانی در پارک ملی کویر، این دغدغه من را رها نکرد که ببینم در دیگر نقاط ایران وضعیت به چه صورت است. در آن زمان مدیر پروژه یوز ایرانی می گفت کمتر از ۷۰ یوز در سراسر ایران وجود دارد، اما پس از وارد شدن به ساخت فیلم «یوز» متوجه شدم وضعیت یوز ایرانی فاجعه بار است. به گمان من در خوشبینانه ترین حالت تنها ۳۰ یوز ایرانی در سرتاسر کشور وجود دارد. در کل زیستگاههای جنوب ایران تنها ۲ یوز نر وجود دارد. صدها دوربین در این مناطق و تمامی چشمه ها کارگذاری شده و صرفا ۲ یوز نر مشاهده شده و هیچ یوز ماده ای در کار نیست. پیش از انجام پژوهش گمان می کردم در جنوب ایران ۳۰ یوز و در شمال ۴۰ یوز داریم، اما اکنون به این نتیجه رسیده ایم که تنها ۲ یوز در جنوب کشور وجود دارد.

امیری افزود: در مستند «یوز» به دو مساله پرداخته ایم؛ نخست وضعیت جفت گیری و زاد و ولد یوزهای ایرانی. چندی پیش تصمیم گرفته شد یک یوز نر از خراسان شمالی و یک یوز ماده از خراسان جنوبی را به پارک پردیسان تهران منتقل کنند تا شاید منجر به زاد و ولد شود؛ اما یوزها در اسارات توله ای به دنیا نمی آورند و شاید این اتفاق تنها یکبار در تاریخ رخ داده باشد. این دو یوز نیز پس از دو سال و به رغم جفت گیری، هنوز بچه ای به دنیا نیاورده اند. جابجا کردن یوزها در طبیعت و نزدیک کردن آنها به هم برای جفت گیری نیز کاری است که ریسک دارد و مدیران ما به دلیل حواشی این مساله، جرات انجام آن را ندارند. ضمن اینکه ترجیح بر این است که یوزهای ماده در مناطق خود باقی بمانند تا اینکه مثلا به پارک ملی کویر منتقل شوند. شاید بهتر بود تنها یوز پارک ملی کویر در همان زمان به مناطق شمالی منتقل می شد، اگرچه این امر نیز احتمالا با مخالفت مسئولان پارک ملی کویر روبرو می شد.

کارگردان «حیات در رگهای سرد» ادامه داد: داستان دیگر فیلم «یوز» به نقطه ای در جاده تهران- مشهد مربوط می شود که صرفا ۲ کیلومتر طول دارد، اما تاکنون قتلگاه ۶ یوز ماده بوده است. اگر روزی نسل یوز ایرانی منقرض شود، شاید بتوان گفت ۴۰ درصد آنها در همین جاده از بین رفته اند. اما متاسفانه مسولان سازمان محیط زیست و وزارت راه صرفا شعار می دهند ولی برای ۲ کیلومتر راه چاره اندیشی نمی کنند. این یک تراژدی تلخ در کشور است که با این همه ادعا، در ۲ کیلومتر راه این تعداد یوز کشته می شود و کاری نمی کنند، و از آن طرف عکس یوز را روی پیراهن تیم ملی چاپ می کنند.

امیری در پایان گفت: برای ساخت «یوز» سعی کرده ایم که هزینه ها در کمترین سطح خود باشد و از امکانات شخصی بهره بگیریم. روزهای فیلمبرداری در ساخت چنین مستندهایی طولانی است و در اختیار گرفتن امکانات فیلمبرداری و گروههای حرفه ای، نیاز به هزینه های میلیاردی دارد. اما علاقه ام به این کار آنقدر زیاد است که هیچوقت به دلیل کمبود منابع مالی، کم کاری نکرده ام. حرفه ای ترین شبکه های تلویزیونی دنیا مثل زد دی اف و بی بی سی به ایران آمدند و نتوانستند تصویری از یوز ایرانی شکار کنند ولی ما این کار را کردیم.