هیچ دلیل منطقی برای افزایش قیمت برنج در بازار وجود ندارد

جمیل علیزاده شایق در بازدید از خبرگزاری پانا با بیان اینکه جنجال های یکی از رسانه ها در دو مرحله اثر تخریبی بر بازار برنج به همراه داشت، گفت: در اواخر اسفند۹۴ قیمت گران ترین برنج در بازار ۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود اما در فروردین شایعاتی پیرامون رسیدن قیمت برنج به ۱۶ هزار تومان مطرح می شد این در حالی است که تحقیقات میدانی انجمن برنج در نقاطی از تهران مانند مولوی،خیام، جمهوری، نواب، الهیه ، سعادت آباد اثری از برنج ۱۶ هزار تومانی را نشان نداد.
وی ادامه داد: بسیاری از فروشندگان از برنج ۱۶ هزارتومانی در بازار بی خبر بودند و گرانترین برنج موجود در بازار ۱۲ هزار تومان گزارش شد.به همین دلیل در مذاکراتی با روابط عمومی وزارت جهادکشاورزی خواسته شد تا دلایل اظهارات غیرواقعی و غیرمنطقی مبنی بر بالارفتن قیمت برنج توسط یکی از رسانه ها تا سطح ۱۶ هزارتومان را بررسی کند.

افزایش سهم حمل و نقل به میزانی که قیمت برنج افزایش می یابد نیست

علیزاده شایق در پاسخ به این پرسش که به هرحال قیمت برنج با افزایش مواجه بوده است، گفت: فاصله قیمت ۸۵۰۰ تومانی قیمت برنج در شمال با ۱۲ هزارتومانی بازار تهران به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست چون سهم هزینه های حمل و نقل از شمال تا تهران به این میزان نیست.
رئیس انجمن برنج خاطرنشان کرد: حداکثرقیمتی که برنج می تواند در مقصد با احتساب برنج ۸۵۰۰ تومانی در شمال تجربه کند، ۹ هزار و ۲۰۰ تومان است بنابراین در این گرانی برنج، نه کشاورز و نه کارخانه دار تقصیری ندارد بلکه نابسامانی در سیستم توزیع و وجود واسطه ها به افزایش بدون توجیه نرخ برنج منجر شده است.
وی با اشاره به خرد شدن زمین های کشاورزی و برنجکاری ،عنوان کرد: متوسط سطح زیرکشت برنج از یک هکتار و ۲۰۰ در دهه ۶۰ به ۶ تا ۷ هزار متر رسیده است. بنابراین با این سطح زیرکشت برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد که بخشی از برنج را نگهداشته و به بازار عرضه نکند.

علیزاده شایق خاطرنشان کرد: اکثریت قریب به اتفاق کشاورزان برنج خود را تا آبان و آذر به بازار عرضه می کنند و در کارخانجات نیز شالی تبدیل به برنج و به تدریج به بازار عرضه می شود . به دلیل آنکه از فروردین به بعد به تدریج برنج های سال نو به کارخانجات ارسال می شود مابقی برنج باقی مانده در کارخانجات نیز به بازار عرضه می شود.
وی ادامه داد:بخشی از این برنج به تجار بزرگ و بخشی به تجار خردی ارائه می شود که اصطلاحا خواب مانده اند بنابراین تا اینجا نه کارخانه دار و نه کشاورز مقصرنیستند و تاجر و خرده فروش نیز شروع به توزیع برنج کرده و درست از همین ناحیه است که قیمت برنج به دلیل وجود واسطه های متعدد افزایش قیمت های غیرمعقول را تجربه می کند.

مدیریت نادرست در بخش میانی توزیع برنج
رئیس انجمن برنج با تاکید بر مدیریت نادرست در توزیع برنج در بخش میانی میان تاجر و توزیع کننده بیان کرد: در برخی مصاحبه هایی که توسط اعضای اتحادیه بنکداران منتشر می شود پیش بینی هایی مبنی بر کاهش قیمت برنج مطرح می شود که هدف آن در فشار قرار دادن کشاورزان در فصل برداشت با پایین ترین قیمت هایی است که مدنظر آنان است.اما باید گفت این سیاست ها نخ نما شده است .
وی ادامه داد: همچنین نظارت بر بخش توزیع نیز مطلقا وجود ندارد و سازمانهای نظارتی نیز در این میان به وظیفه خود به درستی عمل نمی کنند.
علیزاده شایق تصریح کرد: ویژگی بازار برنج اینگونه است که در زمان تولید پایین ترین قیمت بازار و در فصلهایی که برداشت وجود ندارد با افزایش قیمت مواجه هستیم.

وی افزود: ۳ شوک مصرفی برنج در محرم ، نوروز و رمضان به دلیل افزایش سطح مصرف وجود دارد اما به آن میزان نیست که بتواند بازار را دچار التهاب قیمتی کند.
رئیس انجمن برنج عنوان کرد:شایعاتی هدفمند در پی آن بود که بازار قیمتی برنج را با التهاب مواجه کند اما واقعیت آن است که برنج ۱۶ هزار تومانی به هیچ وجه در بازار وجود نداشت.
علیزاده شایق با بیان اینکه افزایش قیمت نهاده ها منجر به افزایش قیمت تولید برنج شده است، گفت: اگرچه تورم کنترل شده اما آزادسازی قیمت نهاده ها به معنای افزایش قیمت تولید در این محصول است.
رئیس انجمن برنج با بیان اینکه با آزادسازی قیمت نهاده های تولید در محصول برنج موافق است ،تاکید کرد: وزارت جهادکشاورزی اعلام کرده است که در ۱۴ استان کشور کشت برنج ممنوع است و این در حالی است که به هیچ عنوان نباید چنین خبری منتشر شود و معنای این محدودیت آن است که برنج تولیدی بسیاری از استان ها حذف می شود.
وی افزود: معنی محدودیت آن است که تولید کانفیروز فارس و انبرگوی اصفهان حذف خواهد شد و بوتوی سیستان و بلوچستان نیز تولید نخواهد شد و نمی توان این اقدام را انجام داد ،چون تولیدات این استان ها نیاز آنها را تامین می کند.
علیزاده شایق خاطرنشان کرد: در بسیاری از استان های کم آب کشور مصرف آب از چاه های زیرزمینی نبوده و از آبهای سطحی و روان آبهای سیلابی استفاده می شود و در سالهایی که مانند سال ۶۴ با کم آبی مواجه بودیم نیز تجربه نشان داد که با ترویج مناسب نه تنها سطح کشت کاهش نیافت بلکه منابع آبی به درستی مدیریت شد.
وی افزود:سال گذشته در فلاورجان و لنجان به دلیل کاهش سطح آب زاینده رود خود کشاورزان به تولید برنج اقدام نکرده اند و حتی در گلستان نیز به دلیل کم آبی کشت کمتری انجام شد.
رئیس انجمن برنج در پاسخ به این پرسش که از نگاه یک مصرف کننده قیمت برنج را در بازار چگونه ارزیابی می کنید،خاطرنشان کرد: در ارزیابی این موضوع باید مناطق تولید و مناطق مصرف کننده برنج را از هم تفکیک کرد.جوسازی های صورت گرفته منجر شده است که قیمت برنج مرغوب در شمال با افزایش ۱۵۰۰ تومانی به ۱۰ هزار تومان افزایش یابد که این موضوع در کنار سیل مسافرانی که در سفر به شمال کشور برنج مصرفی خود را نیز خریداری می کنند موجب شده تا قیمت برنج نسبت به سال گذشته با افزایش مواجه باشد و این برنج نیز در بازار تهران بیش از ۱۲ هزار تومان به فروش می رسد؛ البته این قیمت در تهران باید حدود ۱۱ هزار تومان باشد.
وی افزود: در سال جاری کشاورزان مازندرانی به دنبال خزانه زودرس رفتند و با توجه به پیش بینی که برای سرمای هوا انجام شده بود خزانه ها با نایلون پوشیده شد و خسارتی به تولید وارد نشده و کشت دوباره آنها نیز با موفقیت انجام می شود .

سال جاری ۲ میلیون تن برنج تولید می شود
علیزاده شایق پیش بینی کرد میزان تولید برنج در سال جاری حدود ۲ میلیون تن بالغ شود و افزود: نگاهی به آمار ۱۰ ساله نشان می دهد میزان تولید از ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تن تا ۲ میلیون تن در نوسان بوده است و نگاهی به هزینه های تولید نشان می دهد که افزایش سطح تولید با توجه به برنامه های حمایتی مناسب نبوده است.
وی افزود: ساخت و سازها در نقاط و زمین های غیرقابل کشت برای تولید برنج صورت گرفته و خرد شدن زمین های زیرسطح کشت به دلیل تقسیم آن به افراد متفاوت است.

رئیس انجمن برنج با اعلام عملکردغیرقابل قبول در افزایش سطح تولید برنج خاطرنشان کرد: یکی از راههای خودکفایی در تولید برنج توسعه کشت ارقام پرمحصول است و باید گفت برنامه ها برای افزایش تولید در این بخش ناکافی بوده است .

نرخ خرید تضمینی ارقام پر محصول برنج باید در اسفند اعلام شود
وی افزود: اعلام نرخ خرید تضمینی برای کشت ارقام پرمحصول باید در اسفندماه و زمانی انجام شود که کشاورز قصد دارد نهاده های تولید را خریداری کند و اعلام این نرخ در شهریور ماه ربطی به برنامه ریزی های تولید که در اسفندماه انجام می شود ندارد.
علیزاده شایق با بیان اینکه بنا به اظهارات وزارت جهاد کشاورزی مجلس مصوبه ای دارد که نرخ های خرید تضمینی باید در شهریور ماه اعلام شود گفت: این در حالی است که در همین ماده قانونی تبصره ای وجود دارد که اعلام این نرخ باید ۲ماه قبل از کشت هر محصول انجام شود. بنابر این حمایت غلط از توسعه کشت ارقام پرمحصول و عدم تعادل در موضوعات بازرگانی موجب شده تا کفایت تولید مطابق با نیازمصرفی در کشور سالها جامه عمل پوشیده نشود.
رئیس انجمن برنج با اشاره به اظهارات یکی از معاونت های وزارت جهادکشاورزی مبنی بر صدورمجوز واردات برنج برای تمامی استان های کشور و توسط هر فردی خاطرنشان کرد: این اظهارات موجب سردرگمی و بلاتکلیفی واردات برنج در کشور خواهد شد و حتی انجمن واردکنندگان برنج نیز با ابهامات زیادی مواجه شده است. چون بر اساس این اظهارات هر میزان واردات توسط هر فردی مجاز خواهد بود.
علیزاده شایق با تاکید بر اینکه در سیاستهای بازرگانی ثبات در تصمیم گیری وجود ندارد عنوان کرد: تعرفه برنج پس از سالها برای تمام طول سال ۴۰ درصد تعیین شده است تا بلاتکلیفی ها در خصوص فصل تولید و غیرتولید پایان یابد.
وی تاکید کرد: برنامه تولید برنج به درستی تنظیم و اجرایی نشده است .

سرانه کنونی مصرف برنج نیز بالاست
رئیس انجمن برنج میزان سرانه مصرف را در زمان تفکیک وزارتخانه های صنعت و بازرگانی از هم ۴۲ کیلو اعلام کرد و افزود: زمانیکه تنظیم بازار مطابق قانون به وزارت جهادکشاورزی سپرده شد سرانه مصرف در سال ۹۰ به ۳۸ کیلو کاهش یافت اما انجمن برنج موافق با کاهش آن به ۳۷ کیلو که این رقم مصوب شد که با احتساب ذخایر انبارها میزان مصرف در کشور حداکثر ۳ میلیون تن است.
علیزاده شایق تاکید کرد: هرگز به خودکفایی برنج نخواهیم رسید و با وضعیتی که کشور از نظر کم آبی مواجه است شاید طرح بحث در خصوص خودکفایی نیز منطقی به نظر نرسد.
وی ادامه داد: سناریوی خودکفایی همیشه باید روی میز باشد اما باید در کشوهای زیری باشد تا در شرایطی که کشور وضعیت مطلوب داشت بتوان به افزایش سطح تولید اندیشید و برای آن برنامه ریزی کرد.
رئیس انجمن برنج با انتقاد از عدم تدوین جدول کشت در کشور و کاهش یا حذف محصولاتی که با مصرف آب زیاد مواجه هستند بیان کرد: واردات برنج نیز به دو صورت رسمی و غیررسمی صورت می گیرد اما در بحث مدیریت واردات برنج باید به گونه ای باشد که در فصل برداشت نبوده و کشاورز را متضرر نکند.
وی افزود: سال گذشته ۶۵۰ هزار تن برنج وارد کشور شد که کاهش آن به دلیل ذخیره سازی بود که انجام شده بود و بیشتر از کشورهای تایلند، هند و پاکستان انجام می شود.

منوط کردن واردات برنج تنها از هند جفا به کشور است

علیزاده شایق با بیان اینکه در سال ۹۲ حدود ۲ میلیون تن برنج به کشور وارد شد خاطرنشان کرد: با کاهش موضوعات ناشی از تحریم جفا به کشور خواهد بود که واردات برنج را محدود به کشور هند کنیم و به دلیل مرغوبیت بیشتر برنج پاکستان و نزدیکی به ذائقه ایرانی ها بهتر است مذاکرات برای واردات با کشور پاکستان انجام شود و کیفیت برنج تایلند نیز مناسبتر از هند است.
وی افزود: برنج قاچاق به کشور نیز از دوبی انجام می شود و متاسفانه نظارت بر کنترل آن نیز بسیار ضعیف است.
رئیس انجمن برنج در پاسخ به این پرسش که توزیع برنج بی کیفیت انبار شده در بازار را تایید می کنید گفت: این سوال وجود دارد که یک میلیون تن برنج مازاد وارد شده که در انبارها بوده در کجا توزیع شده است و طبیعی است که مردم نگران باشند برنج تاریخ مصرف گذشته توزیع شده باشد.
وی با بیان اینکه برنج کالایی بسیار حساس است عنوان کرد: نگهداری برنج و انبارکردن آن کار بسیار دشواری است.
علیزاده شایق در خصوص مباحثی که پیرامون درصد الودگی برنج تولیدداخل انجام می شود گفت: صراحتا می گویم ۵ برنج تولیدی کشور که در سال ۹۲ آلوده اعلام شد با نمونه برداری های صورت گرفته توسط روسای دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی سالم تشخیص داده شد و در اراضی مازندران و گیلان بستری آماده نیست که این برنج ها آلوده باشد. و اگرچه ممکن است در زمینه های غیرکشاورزی آلودگی هایی وجودداشته باشد اما مربوط به زمین های کشاورزی نیست.