مرگ ۱۴۱ شهروند بر اثر گاز منوکسید کربن

به گزارش خبرگزاری پانا، سازمان پزشکی قانونی کشور اعلام کرد: در پنج ماهه نخست سال جاری از كل تلفات مسمومیت با گاز منوكسیدكربن ۱۰۰ نفر مرد و ۴۱ نفر زن بودند.

بر اساس این گزارش، در این مدت استان‌های تهران با ۴۰، خراسان رضوی با ۱۷ و فارس با ۱۱ به ترتیب بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز را داشته اند ضمن آنكه آمار تلفات گازگرفتگی در سایر استان‌ها كمتر از ۱۰ نفر و در تعداد قابل توجهی از آنها صفر بوده‌است.

در مرداد ماه سال جاری آمار تلفات مسمومیت با گاز منوكسیدكربن رشد ۸.۳ درصدی داشته در این مدت ۱۳ نفر بر اثر گازگرفتگی در كشور جان خود را از دست داده‌اند.

بر اساس آمارهای موجود تعداد تلفات ناشی از مسمومیت با گاز منوكسیدكربن در فصل زمستان به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر از دیگر ایام سال است به نحوی كه در سال گذشته از ۶۲۶ كشته مسمومیت با گاز منوكسید كربن در كشور تنها ۱۵۹ نفر در نیمه اول سال جان باخته‌اند و باقی این افراد در شش ماهه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.

بنابراین سازمان پزشکی قانونی با تاکید بر رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز به هم میهنان توصیه می كند: در فصل پاییز و زمستان و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسایل گرم کننده می کنند که بیشتر مصرف آنها گاز شهری است. عدم رعایت اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می شود، لذا هم میهنان در استفاده از این وسایل نهایت دقت را داشته باشند. به هم‌میهنان توصیه می شود ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا،‌ به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوكسید كربن از دودکش این وسایل توجه كنند.

چند توصیه پیشگیرانه:

لازم به ذكر است گاز مونوكسید كربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط های در بسته و فاقد اكسیژن ممكن است تولید شود. استفاده از آبگرمكن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودكش یا دارای دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشكیل می دهند. از آن جا كه تمایل این گاز برای تركیب با هموگلوبین خون ما ۲۵۰ برابر بیش از اكسیژن می باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اكسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می نماید كه به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممكن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.

علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شكمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما می باشد. در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممكن است تشدید بیماری یك علامت هشدار دهنده باشد.

از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، كاهش فشار خون و گاه تنگی مردمك ها اشاره كرد. باید توجه داشت كه اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوكسید كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز ی‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می تواند كشنده باشد.

چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری كنیم؟

۱. آگاه باشید كه هر وسیله گرمازای سوختنی كه به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز مونوكسید كربن شود.

۲. از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودكش یا دارای دودكش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نكنید.

۳. توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودكش به هیچ وجه از تولید گاز مونوكسید كربن جلوگیری نمی كند.

۴. هرگز در فضای بسته و محدود كه تهویه كافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و ...) آتش روشن نكنید.

۵. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.

۶. قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودكش ساختمان و بدون ترَك و نشتی بودن آن اطمینان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمكن به دودكش دیواری اطمینان حاصل نمایید.

۷. تمام دودكش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.

۸. در محیط های شغلی و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل نمایید.

۹. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
۱۰. شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.

۱۱. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن كردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد نمایید.

۱۲. ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری نمایید.

۱۳. اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می کنید حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد نمایید و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.

۱۴. در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مكانی كه احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوراً آن مكان را ترك کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنید.

۱۵- در صورت تداوم علایم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد كه بهتر است در این مورد با پزشك خود مشورت كنید.

۱۶- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوكسید كربن چه باید كرد؟

۱. در صورت مواجهه با مصدومان، سریعاً آن ها را از محیط خارج كنید.

۲. پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

علائم حیاتی مصدومان را کنترل کنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل كنید.