آغاز نهضت تقویت مبانی دانشی گفتمان مقاومت اسلامی و ترویج عمومی آن در دانشگاه تهران

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آیین اعطای تندیس دانشگاه تهران به نمادهای مقاومت که با حضور وزرای علوم، ارشاد و امور خارجه در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در سال ۹۷ که می‌فرمایند "نظریّه مقاومت در مقابلِ دشمنِ قوی‌پنجه را تبلیغ کنید، ترویج کنید. بعضی تصوّر نکنند که چون دشمن بمب دارد، موشک دارد، دستگاه‌های تبلیغاتی دارد و از این قبیل، ما عقب‌‌نشینی کنیم؛ نخیر، نظریّه مقاومت، یک نظریّه اصیل و درست است؛ هم در مقام نظر، هم در مقام عمل؛ از لحاظ نظری و از لحاظ عملی -از هر دو جهت- باید ترویج شود." گفت: در راستای این فرمایشات مقام معظم رهبری، دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی ایران و دانشگاه تمدن‌ساز، وظیفه خود می‌داند برای تبیین گفتمان یا پارادایم مقاومت اسلامی تلاش کند.

رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه امروز در عرصه جهانی شاهد جنگ پارادایم‌ها هستیم، افزود: در یک سوی این جنگ، گفتمان تمدن غرب به سرکردگی آمریکا و کشورهای غربی و در سوی دیگر آن گفتمان مقاومت اسلامی قرار دارد. در دانشگاه تهران وظیفه داریم گفتمان مقاومت اسلامی را توسعه دهیم.

وی درباره چگونگی شکل‌گیری نظریه‌ها و پارادایم‌ها و چگونگی غالب شدن گفتمان‌ها از نظر اندیشمندانی نظیر میشل فوکو، گفت: آنچه مسلم است وقتی یک پارادایم در نظر و عمل در عرصه زندگی بشر غالب می‌شود، معمولاً سال‌ها سیطره دارد و تمام جنبه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را دربرمی‌گیرد. میشل فوکو که از طراحان مفهوم گفتمان است اشاره می‌کند که در گفتمان شاهد همزمانی و مقارنه قدرت و دانش هستیم و اگر این دو به صورت متوازن شکل بگیرد گفتمان می‌تواند به عنوان گفتمان غالب در جنگ پارادایم‌ها موفق باشد.

دکتر مقیمی، خاستگاه گفتمان غربی را چپاول، سلطه‌گری و گرفتن عزت از ملل مسلمان و گفتمان مقابل آن را گفتمان مقاومت اسلامی دانست و افزود: غرب تلاش می‌کند با استفاده از مؤلفه‌های مختلف سلبی، در پیشرفت گفتمان مقاومت اسلامی، مانع ایجاد کند؛ از جمله اینکه این گفتمان مترقی را به عنوان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تقلیل می‌دهد، به جنگ بین قومیت‌ها می‌کشاند، و تلاش می‌کند تصویر دیگرگونه‌ای از اسلام را در قالب داعش و گروه‌های تکفیری ایجاد کند.

استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران به شاخص‌های سلبی و ایجابی گفتمان مقاومت اشاره کرد و بیان داشت: مؤلفه‌های ایجابی گفتمان مقاومت ناظر بر این است که ملل مسلمان به دنبال استقلال‌خواهی، پیاده‌سازی اصول و قواعد اسلامی و احیای عزت مسلمین هستند تا همه مسلمین بتوانند خارج از سیطره استکبار و سلطه غربی‌ها متناسب با شرایط جامعه خود زندگی شرافتمندانه‌ای داشته باشند و علاقمند هستند که تحت ولایت‌پذیری دین اسلام قرار گیرند.

وی تصریح کرد: در نقطه مقابل، گفتمان غربی تلاش می‌کند تا شاخص‌های سلبی را ترویج دهد، به گونه‌ای که اسلام‌هراسی در صدر این رویکرد گفتمان غربی است. نظام سلطه غرب تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهای مختلف، گفتمان مقاومت را به چالش بکشد. این در حالی است که امروز همه دنیا می‌داند که گفتمان مقاومت همچون صدفی آب دیده است و مروارید در درون صدف در حال نمایان شدن می‌باشد و به عنوان پارادایم غالب به زودی زود به سیطره پارادایم غربی خاتمه خواهد داد.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: ما امروز شاهد هستیم که در عرصه‌های جنگی و دفاعی، یکی پس از دیگری موفقیت‌ها تکرار می‌شود و اوج آن را در طوفان‌الاقصی شاهد بودیم. امروز غزه شاهد تقابل گفتمان غرب با گفتمان مقاومت اسلامی است. بنابراین اگر در نهاد دانشگاه بخواهیم مقاومت اسلامی را که غربی‌ها با وارونه‌نمایی تلاش می‌کنند شاخص‌های سلبی آن را پررنگ کنند، تقویت کنیم باید به ارتقای تاب‌آوری گفتمان مقاومت اسلامی و عقبه فکری و دانشی گفتمان مقاومت کمک کنیم. تاب‌آوری گفتمان مقاومت مستلزم فراهم آوردن ظرفیت بقا، سازگاری و رشد سیستمی جامع مبتنی بر جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی است به گونه‌ای که آنها تکمیل‌کننده همدیگر باشند.

رئیس دانشگاه تهران در پایان با بهره‌گیری از یک تمثیل بیان داشت: مقاومت یک ساختمان به آن قسمتی از ساختمان بستگی دارد که کمترین مقاومت یا بیشترین شکنندگی را دارد. اگر بخواهیم جنبه‌های مختلف مقاومت در یک ساختمان یا زنجیره به هم پیوسته را تقویت کنیم باید در همه جنبه‌ها قوی باشیم و اگر یکی از حلقه‌های زنجیره ضعف داشته باشد، مقاومت کلی زنجیره شکننده خواهد شد. بنابراین در گفتمان مقاومت هم لازم است با آسیب‌شناسی، برای جبران ضعف‌ها در جنبه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تدبیر کنیم، البته بحث‌های فرهنگی در گفتمان مقاومت اسلامی بر سایر بحث‌ها غلبه دارد؛ همانگونه که در تقابل گفتمان، وزنه علمی و فرهنگی برای موفقیت و ماندگاری گفتمان حیاتی است. بر این اساس برای تقویت گفتمان مقاومت اسلامی، دانشگاه نقش کلیدی دارد و برای تحقق این هدف، اولین آئین تجلیل و اعطای تندیس دانشگاه تهران به نمادهای مقاومت تلاش دارد تا با معرفی چهره‌های ماندگار مقاومت و آشناسازی جامعه با تجربه زیسته آنها، بستر لازم را برای نظریه پردازی و تاب‌آوری این گفتمان فراهم سازد.