برق، کالایی ارزشمند و مایه حیات بشریت در جامعه امروزی

پدیده های الکتریکی از گذشته دور مورد مطالعه قرار گرفتهاند، اما پیشرفت در درک نظری تا قرنهای هفدهم و هجدهم به آرامی اتفاق افتاد. حتی آن زمان نیز کاربرد الکتریسیته اندک بود و این موضوع تا اواخر قرن نوزدهم و زمانی که مهندسان قادر به استفاده از برق در مناطق صنعتی و مسکونی شوند، ادامه یافت.

الکتریسیته؛ پایه های جامعه صنعتی مدرن

امروزه می توان گفت که پیشرفت سریع در تکنولوژی الکتریکی، صنعت جوامع مختلف را دگرگون کرده به طوری که کاربرد گسترده الکتریسیته سبب شد که از آن در موارد کاربردی بدون محدودیت شامل حمل و نقل، گرمایش، روشنایی، مخابرات و محاسبات استفاده شود. اکنون الکتریسیته پایههای جامعه صنعتی مدرن را تشکیل میدهد.

با توجه به افزایش جمعیت و تراکم آن در مناطق مختلف جهان از جمله ایران، یکی از مشکلات جوامع امروزی، تامین برق برای ادامه فعالیت های خانگی، صنعتی، کشاورزی، خدماتی و... است و با توجه به تولید برق از انرژی های سوختی تجدید ناپذیر، روز به روز نیاز به سوخت افزایش یافته و منابع سوختی کشور ها رو به افول سرگذاشته است و بیش از پیش نیاز به انرژی های تجدید پذیر در کشور احساس می شود.

رسول اسماعیل زاده، مدیر عامل شرکت برق منطقه ای آذربایجان در نشست خبری مشترک مدیران عامل صنعت برق آذربایجان ضمن تسلیت ایام ماه محرم الحرام گفت :«برق منطقه ای آذربایجان در سه استان آذربایجان شرقی, آذربایجان غربی و اردبیل انجام وظیفه می کند و مقدار الکتریسیته تولید شده در این مناطق در بین ۴ شرکت توزیع در حال تبادل هستند.»

وی افزود:« برق منطقه آذربایجان با ۴ کشور خارجی مبادلات برون مرزی دارد و یکی از استراتژی ترین و مهم ترین مناطق تولید برق در کشور محسوب می شود که با ظرفیت نامی ۵۶۰۰ مگاوات و قدرت تحویلی ۴۲۰۰ مگاوات فعالیت می کند که از این مقدار ۱۷۰۰ مگاوات مربوط به استان آذربایجان شرقی است.»

اسماعیل زاده با بیان این که میزان مصرف در منطقه از میران تولید کمتر است، گفت:« میزان مصرف در ایام پیک سال گذشته در کل منطقه ۴۱۰۰ مگاوات بود که از میزان الکتریسیته تولیدی، کمتر است و این نشان دهنده ی وجود تراز بین سطح تولید و مصرف در منطقه است.»

وی اظهار داشت:« با توجه به پیوسته بودند شبکه برقی کشور، باید در هر لحظه از زمان میران تولید با مصرف برابر باشد، چرا که برق تولید شده قابل ذخیره سازی نیست. همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم ، ۱۴۵۰۰ مگاوات ناترازی در تولید و مصرف برق در کشور وجود داشت و این باعث می شد که ما در آغاز کار مدیریتی برای مصرف بهینه انرژی اقداماتی را در نظر بگیریم و می توان گفت که در سایه دقت نظر و توجهات وزیر محترم نیرو و مقامات استانی، این ناترازی سال گذشته جبران شده و امسال نیز تلاش های گسترده ای برای تولید برق انجام گرفته است و نیروگاه های متعددی به مدار تولید وارد می شوند اما رشد مصرف ما همچنان بیشتر است .»

رشد مصرف در آذربایجان شرقی صنعتی است

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای آذربایجان ادامه داد:« رشد مصرف آذربایجان بیشتر صنعتی است یعنی رشد مصرف در راستای اشتغال، کارآفرینی و ر ارتقا صنایع است و باید برنامه های آتی در راستای افزایش ظرفیت تولید منطقه باشد؛ یکی از ماموریت های اصلی شرکت برق منطقه ای آذربایجان، سرمایه گذاری در نیروگاه های تولید انرژی پاک(تجدید پذیر) مانند نیروگاه های خورشیدی است و می توان گفت که این منطقه به لحاظ شرایط جغرافیایی و دمای مناسب، منطقه ای عالی برای افزایش نیروگاه های خورشیدی است.»

وی افزود:«در این راستا اقداماتی صورت گرفته و امیدواریم که توان تولید نیروگاه های خورشیدی را در ۵ سال آتی تا ۹۰۰ مگاوات افزایش دهیم. موقعیت های دیگر در استان های اردبیل و آذربایجان غربی نیز شناسایی و به سرمایه گذاران معرفی شده است.»

اسماعیل زاده بیان کرد:« میزان دما در کشور به‌ طور بی سابقه ای افزایش یافته و به ازای هر درجه بالاتر از ۳۵ درجه در کشور، ۱۵۰۰ مگاوات مصرف برق افزایش می یابد ؛ تولید برق، آب رابطه مستقیم دارد و کمبود آب نیز یکی از چالش های تولید برق به شمار می آید و با افزایش دما و تبخیر آب نیروگاه های آبی تجار مشکل می شوند چرا که بین مصرف آب و برق پیوستگی وجود دارد.»

نیروگاه مجازی، راه حلی برای حذف چالش های تولید الکتریسیته

وی با بیان این که سرمایه گذاری در حوزه نیروگاه های مجازی بسیار موثر تر است، اظهار داشت:« با فرهنگ سازی مصرف مناسب و مصرف درست در آب و برق با مدیریت مصرف برای صنعت برق آذربایجان بسیار نافع تر است و لذا از تک تک هم استانی های عزیز تشکر می کنیم چرا که سال قبل کمک فراوانی در صرفه جویی مصرف برق داشته اند و لذا اکنون نیز بیشتر از گذشته به کمک مردم احتیاج داریم چرا که همه در مصرف برق و آب یک مدیر است و تک تک ظرفیت های اندوخته شده باعث خدمت رسانی بهتر به تمامی ملت می شود.»

اختصاص ۱۸ هزار میلیارد تومان برای بازتوانی نیروگاه حرارتی تبریز

همچنین در ادامه این نشست، سید محسن موسوی، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق آذربایجان شرقی نیز گفت:« ما در صنعت برق در بخش تولید و کارخانه ای برق هستیم و برق تولید شده توسط نیروگاه های تحت نظارت این شرکت، توسط شبکه انتقال به شرکت های توزیع منتقل می شود.»

وی افزود:« مبدا تولید برق در نیروگاه است و نیروگاه واحدی است که باید برق تولید شود. تولید برق از سخت ترین کار ها است و کارگاه تولیدی عادی نیست و می توان گفت که زمانی که تجهیزات مستهلک شده باشند، تولید برق پروسه ی سختی است و لذا تمامی ۱۰ هزار نفر پرسنل صنعت تولید برق در کشور تا حد توان تلاش می کنند تا از واحد های موجود برق تولید کنند.»

موسوی ادامه داد: «خوشبختانه نیروگاه های برق سهند و صوفیان به دلیل تازه ساخت بودن، همان مقدار تولید دارند که در حین افتتاح داشتند. و تمامی نیروگاه های استان به جز نیروگاه هریس با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات که به بخش خصوصی واگذار شده، توسط شرکت ما مدیرت می شود؛ در نیروگاه تبریز برج خنک کن تر بوده و مصرف آب بالایی دارد و به ازای هر مگاوات ساعت نزدیک به ۲ لیتر آب مصرف می شود ولی نیروگاه سهند با تکونولوژی جدید یک دهم این آب را مصرف می کند.»

وی ضمن بیان راهکارهایی برای صرفه جویی در مصرف برق در ایام پیک گفت:« اگر ما کولر های آبی خود را از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب روشن کنیم بهتر از آن است که در ساعت ۱۲ شب کولر روشن کنیم. بهتر است تا از صبح زود تنظیم سرمایش خانه را شروع کنیم تا در زمان پیک بتوانیم وسایل سرمایشی را خاموش کنیم.»

وی بیان کرد:« طرح بازتوانی نیروگاه تبریز نیز توسط استاندار محترم و مدیرعامل صندوق بازنشستگی در سفر استانی به تبریز با مبلغی بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد تومان امضا شده و به زودی شاهد افزایش تولید نیروگاه تبریز با سیکل نیروگاه های گازی و بخاری شاهد افزایش ۱۲۰۰ مگاواتی تولید خواهیم بود که مدت عملیاتی پروژه ۴ سال پیش بینی شده است».

انرژی برق، علاوه بر یک خدمت، کالایی ارزشمند است

در ادامه نشست نیز، عباس حسامی، مدیرعامل شرکت توزیع برق تبریز نیز گفت:« ۱ میلیون و ۹۰ هزار مشترک در تبریز وجود دارد که شرکت توزیع برق با ۱۳۰۰ نفر کارکن به این مشترکین خدمات رسانی انجام می دهد که بیش از ۷۰۰ هزار مشترک، مشترکین خانگی هستند. در واقع مشترکین خانگی و صنایع هر کدام با سهم ۳۵ درصدی و فعالیت های دیگر از جمله کشاورزی و ... با سهم ۳۰ درصدی در مصرف برق دخیل هستند.»

وی افزود: «شرکت توزیع برق تبریز، آخرین حلقه توزیع است و توزیع انرژی در سطح میکرووات و مگاوات کار این شرکت است و می توان گفت انرژی برق علاوه بر یک خدمت، کالایی ارزشمند به شمار می آید و باید از این کالای با ارزش نهایت مراقبت را داشته باشیم؛ برقیکه به طور ارزان در اختیار مردم قرار می گیرد،ارزش آن بیش از ۷ برابر مبلغ قبض صادره برای مشترکین است.»

وی در رابطه با پاداش در مصرف بهینه اظهار داشت:« بحث پاداش مصرف برق شامل مشترکینی است که نسبت به سال ۱۴۰۱ مصرف خود را کاهش داده اند.»

وی دستگاه های ماینر را یکی از مشکلات شبکه برق کشور دانسته و بیان کرد: «یکی از مشکلات شبکه برق کشور دستگاه های ماینر است و به دلیل ارزان بودن انرژی در کشور، معمولا تولید کنندگان رمز ارز علاقه دارند تا از انرژی استفاده کنند که در خیلی از کشور ها به نفع آن ها نیست.»

وی ادامه داد: «در استان آذربایجان شرقی بیش از ۱۵ هزار دستگاه ماینر در طی ۴ سال کشف شده و شرکت توزیع برق تبریز ، اسکو و آذرشهر تعداد ۱۰ هزار دستگاه در طی ۴ سال کشف کرده اند و این ماینر ها در اختیار سازمان های مربوطه قرارداده شده و آزادسازی نشده اند.»

وی افزود: «در سطح شهر های تبریز، آذرشهر و اسکو، فقط یک مشترک مجوز تولید رمز ارز را دارد و مجوز آن هم طوری تنظیم شده که در ماه های گرم سال اجازه تولید ندارد و لازم به ذکر است که اکنون مجوز فقط برای تولید انرژی پاک داده می شود یعنی کسی می تواند رمز ارز تولید کند که می تواند انرژی پاک تولید کند و لذا هیچ مجوز دیگری به غیر از این صادر نمی شود. اما متاسفانه شاهد شیوع استفاده از این دستگاه ها در واحد های مسکونی هستیم و به دلیل ارتقا تکنولوژی آن ها و کاهش مصرف برق، دیگر امکان شناسایی استفاده از ماینر توسط مصرف نیز برای ما قادر نیست و این امکان از ما سلب شده است. لازم است که مردم عزیز به این نکته توجه بکنند در واقع سود اصلی این تجهیزات در جای دیگری است و سود چندانی عاید کشور نمی شود.»

حسامی در پایان در پاسخ به سوال خبرنگار پانا مبنی تاثیرات تغییر ساعات اداری در مصرف برق و همکاری با آموزش و پرورش در راستای فرهنگ سازی مصرف بهینه اظهار داشت:« تغییر ساعات کاری ادارات با توجه به مصوبات دولت و شورای عالی امنیت ملی و تاییده سازمان استخدامی کشور تاثیر بسیار خوبی در جهت کاهش مصرف برق در ساعت پیک داشته است و بر طبق مصوبه، ساعت کاری ادارات از ۶ صبح تا ساعت ۱۳ ظهر است و سیستم های سرمایشی ادارات از ساعت ۱۲ خاموش می گرددکه تاثیر بسیار شایانی در کاهش مصرف برق دارد. در خود شهرستان تبریز در روز های متفاوت عدد متفاوت است ولی حوالی ۸ الی ۱۰ مگاوات تغییر کاهش مصرف در سیستم های سرمایشی ادارات را شاهد هستیم.»

وی در پایان گفت:« رفتار مصرفی باید از سنین پایین شروع و بازدهی و نتیجه خوبی داشته باشد. برنامه های ما در حوزه مدیریت مصرف در مهد کودک ها در حال اجرا است و در سنین بالاتر و مقاطع بعدی نیر تفاهم نامه ای با آموزش و پرورش خواهیم داشت که پیش نویس آن آماده است و امیدواریم تا پایان سال ۱۴۰۲ این تفاهم نامه اجرا شود.»

با صرفه جویی در مصرف برق می‌توان گام مثبتی برای کاهش آلودگی محیط زیست، گرم‌شدن زمین و پایین‌آوردن هزینه‌های مصرف انرژی برداشت.

می توان با مصرف درست و بهینه و استفاده از انرژی های پاک و تجدید پذیر در امر تولید و توزیع الکتریسیته سهیم باشیم .

خبرنگار: مبین محمدپور