فرازهای سیما در سالی پر گردنه

۱۴۰۱ برای معاونت سیمای رسانه ملی، سالی پر از چالش‌های پیچیده و گردنه‌های بزرگ و فرازهای مختلف بود. هدف اصلی و اساسی ما در اولین سال از قرن جدید، حرکت در جهت شعار صداوسیما در دوره تازه بود. شعار تحول بر دو محور هویت و عدالت، که سرلوحه عمل مدیریت کلان رسانه ملی است، محور فعالیت و تغییرات سیما در این دوره هم بوده است. به ویژه اینکه معاونت سیما بزرگترین بازوی اجرایی و عملیاتی تحقق سند راهبری تحول در سازمان صداوسیما است. افق ما این بوده که راهبری ۲۰ شبکه و کانال تلویزیونی و چندین مرکز تخصصى این معاونت، ابزاری است که اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد، ظرفیت آن را دارد که تجلی‌گاه تحول در سازمان صداوسیما باشد. سازوکار ما در سالی که پایان یافت این بود که با به روز کردن فضای رسانه ای برنامه ها و پرداختن سریع به مسائل و دغدغه های مردم، کیفی سازی محصولات و استفاده از نیروهای جوان متخصص و متعهد، به یک سیمای هویت‌محور و عدالت‌گستر برسیم.

با این گرایش تلاش شد تا برنامه‌ها در سال ۱۴۰۱ متفاوت از قبل، تولید و پخش شوند. یکی از جلوه‌های این تفاوت را می‌شد در برنامه‌های نوروزی دید. در برنامه‌های مربوط به تحویل سال و نوروز توجه ویژه‌ای به چهره‌های تراز علمى، خانواده‌های معزز شهدا، مدافعان حرم و مدافعان سلامت شد.

با آغاز نوروز ۱۴۰۲ بلافاصله، ماه مبارک رمضان نیز میزبان ما خواهد بود. به همین مناسبت، معاونت سیما از مدت‌ها قبل با برنامه‌ریزی لازم و به‌موقع، ویژه‌برنامه‌های این دو مناسبت مهم را تولید و تأمین کرده است. این ویژه‌برنامه‌ها نیز ویترینی متنوع و مطابق نیازهای معنوی و فرهنگی مخاطبان در طیف‌های مختلف را شامل می‌شود؛ از سریال های ایرانی و خارجی، فیلم‌های سینمایى روز دنیا و تولیدات جدید شامل مستند، برنامه های طنز و سرگرمی، مسابقه، پویانمایى و... گرفته تا برنامه‌های ترکیبی افطار و سحر و پخش مناجات‌خوانی‌ها و ترتیل‌خوانی و ...

معاونت سیما تلاش دارد آسایشگاهی برای بهره‌مندی چشم و دل همگان از جلوه‌های زیبایی و هنر باشد. از اتفاقات خوب ۱۴۰۱ در سیما، تقویت روند سریال‌سازی و عقد قراردادهای جدید تولید آثار نمایشی بود که یکی از اهداف در نظر گرفته شده در این پروژه‌ها، معرفی نیروهای جدید در حوزه‌های تهیه‌کنندگی، کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی است. از دیگر اتفاقات سیما که البته در تداوم سال قبل محسوب می‌شود، شتاب گرفتن تولید سریال‌های الف ویژه و فاخر بود. مجموعه «سلمان» که عظیم‌ترین سریال تاریخ تلویزیون در ایران خواهد بود، راه تولید را بدون هیچ دست‌اندازی طی می‌کند. همچنین سریال تاریخی دیگر ما یعنی «حضرت موسی (ع)» نیز دوره پیش‌تولید را طی می‌کند تا کار تصویربرداری آن در سال آتی، فراهم شود. مجموعه فاخر دیگر سیما یعنی «آتش و باد» هم در نوروز ١٤٠٢ به آنتن می‌رسد. علاوه‌برآن، سریال «عاشورا» که فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» برگرفته از آن است در یکی از مناسبت‌ها پخش خواهد شد.

از ویژگی‌های تولیدات جدید، ساختارهای متنوع بود. در کنار این تنوع و تکثر، مدیریت هوشمند جدول پخش برای به‌حداقل‌رساندن همپوشانی‌ها نیز از دیگر برنامه‌های معاونت بود تا مخاطبان عزیز بهره بیشتری از محصولات موردعلاقه خود ببرند.

پخش برنامه‌های نوآورانه با محتوای دینی و مذهبی یکی دیگر از دستاوردهای سیما در سال ۱۴۰۱ بود. پویش سرود «سلام فرمانده» به‌واسطه پخش از سیما به یک جریان ملی و بین‌المللی تبدیل شد؛ این سرود که فصل دوم آن نیز به‌تازگی رونمایى شد، محصول خودجوش یک گروه مردمی است و مطرح‌شدن آن در سیما یکی از مصداق‌های کار برمدار مردمی‌شدن برنامه‌ها محسوب می‌شود. همچنین برنامه «حسینیه معلی» از دیگر آثار برجسته مذهبی - آئینی در سیما بود که با استقبال گسترده مردم مواجه شد. این برنامه البته بدون داورى، کشف و شکوفایی استعدادها در زمینه نوحه‌خوانی و مدیحه‌سرایی را در دستور کار داشت.

سیما در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ در مواجهه با چالش ناآرامی‌ها و تنش‌های سیاسی و اجتماعی کشور، در راستای وظیفه آوردگاهی خود برای مقابله با امواج خصمانه‌ی تحریف و تفتین، سعی در تقویت جهاد تبیین و بصیرت‌افزایی داشت. به این ترتیب که اغلب برنامه‌ها به سمت روشنگری درباره مسائل و موضوعات مرتبط با این چالش منعطف شدند. برنامه‌هایی هم به طور اختصاصی درحوادث و ناآرامی های پاییز جهت روشنگری و نقد غرب و افشای ماهیت استکبار و نظام سلطه و وابستگان داخلی تولید و پخش شدند. ازجمله برنامه «شیوه» در شبکه چهار که به بازنمایی تضارب اندیشه ها و پاسخگویی به شبهات سیاسی اجتماعی مختص است و با استقبال مردم و نخبگان همراه شد و مباحث گرم و خوبی را شکل داد. همچنین برنامه گفت وگومحور «جریان» شبکه یک و «سبز، سپید، سرخ»، «پاورقی» و«دی بی سی» شبکه دو که محور اصلی آن‌ها جهاد تبیین است، در این زمینه قابل اشاره هستند.

مقابله با جریان ارتجاع و تطهیر پهلوی در روایت تاریخ معاصر ایران نیز در جهت جهاد تبیین در سال ۱۴۰۱ روی آنتن رفتند. مثل برنامه‌هایی چون «تاریخ شفاهی»، «اتاق تاریخ»، «ملاقات با تاریخ» و مجموعه «اقتصاد پهلوی» شبکه مستند و «سفارت کودتا» شبکه جام‌جم.

معاونت سیما هم‌افزا با سایر بخش‌های رسانه ملی همواره تلاش داشته است که قرارگاهی برای پراکندن امید و نشاط در فضای عمومی کشور باشد. در این راستا می‌توان پوشش جام‌جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر را یکی دیگر از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های سیما در این سال دانست. در این دوره، رسانه‌های دشمن تلاش زیادی برای تفرقه در تیم ملی فوتبال و القای یأس در اردوی تیم ملی فوتبال داشتند. اما رسانه ملی و به طور خاص، شبکه‌های سیما و به‌ویژه شبکه‌های سه و ورزش، یار دوازدهم بازیکنان تیم ملی بودند. همچنین پوشش و بازتاب این مسابقات نیز نسبت به دوره‌های گذشته با پیشرفت و گسترش همراه بود. در این دوره نیز همه مسابقات با بهترین کیفیت ممکن به طور زنده پخش شدند. علاوه‌برآن، برای اولین‌بار از طریق شبکه فراتر هم این بازی‌ها در قالب ۴k لذت تماشای رقابت‌های جام جهانی را بیش‌ازپیش به مردم چشاند.

شبکه‌های معاونت سیما در سالی که گذشت نقش مؤثری در مقابله با چالش انرژی در کمپین‌های مصرف بهینه گاز و برق داشتند. در زمستان، برنامه‌های مختلفی به‌منظور آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در خصوص راه‌های مختلف برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و مصرف بیش از حد در این حوزه تهیه و پخش شد. به طور مشخص، دو شبکه یک و سه سیما برنامه‌های اختصاصی به این منظور به روی آنتن بردند. دیگر شبکه‌های سیما نیز به‌صورت مستمر در جهت دعوت مردم به‌صرفه جویی برای عبور از بحران انرژی فعال بودند.

انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی و پیشرفت‌های جامعه ایرانی و توجه ویژه به نخبگان، فرهیختگان و دانش‌آموختگان نیز از دیگر محورهای تولید برنامه سیما در این سال بود. می‌توان به برنامه‌هایی چون «رویان» و «پارسا» در شبکه یک، «رویانیوم» و «میدون» شبکه سه، «پاناسه» شبکه آموزش و... اشاره کرد.

معاونت سیما همچنین برای ایفای نقش دانشگاهی برای ارتقاء سطح آگاهی و معرفت عمومی ترویج و توسعه فرهنگ متعالی، حوزه مقاومت و شهادت و سبک زندگی ایثارگرانه را در دستور کار داشت که موضوع مهم برنامه‌سازی سال ۱۴۰۱ در سیما بود. «یک و بیست» و «نگاتیو» در شبکه یک، «فرشته‌های حاج‌قاسم» در شبکه قرآن، «مجموعه دفاع مقدس» در شبکه مستند و «نسل قاسم» از شبکه امید را می‌توان نمونه‌هایی ازاین‌دست برنامه‌ها دانست.

معاونت سیما همچنین در سال ۱۴۰۱ چند اقدام اساسی را در حوزه مدیریتی-اجرایی رقم زد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تفکیک نظام طرح، تولید و پخش اشاره کرد. این تفکیک باهدف جلوگیری از شتاب‌زدگی در تولید و پخش برنامه‌ها انجام گرفت. راه‌اندازی مرکز سیمرغ، دفتـر فیلمنامه رسانه ملی و مدیریت تولید آثار کوتاه در معاونت سیما هم از دیگر اتفاقات مهم مدیریتی و اجرایی در جهت بهبود و تقویت برنامه‌های نمایشی سیما بود. همان‌طور که قبلاً اعلام شده بود «مرکز سیمرغ» قرارگاهی برای افزایش توان تولید تخصصی سیما در زمینه‌ها و ژانرهای مغفول‌مانده نمایشی و غیر نمایشی است. مرکز سیمرغ قرار است کمبودها و خلأهای برنامه‌سازی در صداوسیما را برطرف سازد. یکی دیگر از رسالت‌های مرکز سیمرغ سیما، گردآوری توان‌های متنوع و پراکنده و بخشیدن یکدلی و هم‌افزایی به آن‌هاست.

در پایان ضمن آرزوی توفیق و سربلندی برای همه هم‌سنگران عزیزم در معاونت سیما و رسانه ملی، امیدوارم خداوند به همه کارهای خرد و کلان ما در عرصه جهاد تبیین برکت ببخشد، چه‌بسا کارهای بزرگی که بی‌برکت ره به بیراهه خواهند برد و چه بسیار کارهای خردی که در سایه عنایت و برکت الهی، تأثیری شگرف گذاشته و جاودانه خواهند شد.