در گفت‌وگو با پانا بررسی شد
مدارس فنی و حرفه ای بهترین فرصت برای تربیت دانش‌آموزان تکنسین و متخصص
تهران (پانا) - کارشناسان معتقدند که برای تربیت تکنسین متخصص در بازار کار مدارس فنی و حرفه ای بهترین فرصت هستند و باید در محتوا و رشته هایی که در این مراکز ارایه می شود بازنگری جدی اتفاق بیافتد.
محمدعلی ربانی، عضو هیات مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران معتقد است که برای تامین تکنسین متخصص در کشور باید مشوق هایی برای تحصیل دانشآ موزان در مدارس فنی و حرفه ای در نظر گرفته شود. همچنین عبدالخالق لطیفی، عضو سابق کانون انبوه‌سازان کشور تعریف می کند که چگونه جوان هایی که در کشورهای دیگر در رشته‌های فنیوحرفهای تحصیل می‌کنند فرصت دارند تا برای شرکتی کار کنند و کار عملی یاد بگیرند و حتی تشویقش می‌کنند که در همان شرکت بماند و چه‌بسا صاحب سهم شود. ابراهیم صیامی، مدیرکل دفتر آینده‌پژوهی وزارت اقتصاد اعلام کرد که در تحقیقی که این مرکز انجام داده عنوان کرده چه مشاغلی در آینده می‌توانند در خانه انجام شوند و عناوین شغلی این مشاغل چیست. بر اساس آن می‌توان برای هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای برنامه‌ریزی کرد و تغییری در سرفصل رشته ها بوجود آورد.
متخصص‌شدن فرزندان این سرزمین مهمتر از مدرک است
محمدعلی ربانی، عضو هیات مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران در گفت‌وگو با پانا درباره نقش هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای در بالا بردن کیفیت ساخت‌وساز در ایران گفت: «در گام اول باید مشکل سیستم فکری و فرهنگی بخش‌های اجرایی کشور حل شود زیرا اصل را بر مدرک‌گرایی قرار داده‌اند و دائماً دانش‌آموزان را به سمت مدرک‌گرفتن سوق می‌دهند. این روزها مدرک‌گرایی بلایی است که به جان دانش‌آموزان و دانشجویان افتاده است و کسی به این موضوع توجه نمی‌کند که مملکت تکنسین و فنی کار هم می‌خواهد.»
ربانی با اشاره به اینکه کشور تکنسین متخصصی نیاز دارد که در وسط میدان کار کند نه اینکه برود دانشگاه درس بخواند و پشت میز بنشیند و دنبال پست و مقامی باشد، عنوان کرد: «در قانون ساماندهی یکی از وظایفی که سازمان فنی و حرفه‌ای دارد این است کار را در طول 5 سال آموزش دهد و کارت مهارت فنی صادر کند. این مهم هنوز انجام نشده است. ما حتی پیشنهاد دادیم که مدرسان فنی و حرفه‌ای به کارگاه‌ها بیایند و ضمن آموزش از کارگرها آزمون بگیرند ولی به سرانجام نرسید.»
وی با اشاره به اینکه جامعه باید دانش‌آموزان را به سمت تحصیل در هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای سوق دهد، گفت: «موضوع دیگر این است که باید مشوق‌هایی برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شود تا به هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای وارد شوند و آموزش ببینند. در اینصورت تعداد تکنسین‌های زیادی از این بخش تأمین می‌شود؛ اما آنچه مهم است این است که خانواده و مدرسه از سیستم فکری مدرک‌گرایی خارج شوند و به حرفه‌ای بودن و تخصص بودن فرزندان این مرزوبوم توجه کنند.»
رشته‌های مهندسی فرصت شغلی بیشتری نسبت به رشته پزشکی دارند
عبدالخالق لطیفی، عضو سابق کانون انبوه‌سازان کشور در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه بیشتر دانش‌آموزان علاقه‌مند هستند در رشته‌های پزشکی تحصیل کنند درحالی‌که رشته‌های مهندسی فرصت شغلی بیشتری دارند، عنوان کرد: «اکنون مهندس‌هایی که به خارج از ایران و حتی به همین کشورهای همسایه مانند قطر و دبی رفته‌اند، کارنامه موفقی از خود به‌جا گذاشته‌اند. بسیاری از همین دانش‌آموخته‌های هنرستانی و فنیوحرفهای ما که در ایران ضعیف هستند وقتی به کشورهای همسایه می‌روند از فعالان حوزه مهندسی و از تکنسین‌های خوب می‌شوند. دلیل این موضوع این است که در آن کشورها زمینه‌های خوبی برای فعالیت تکنسین‌ها فراهم‌شده که تجربه‌های خوبی می‌توانند کسب کنند.»
ایجاد فرصت کاری برای فارغ‌التحصیلان فنیوحرفهای در دیگر کشورها
لطیفی اظهار کرد: «در کشورهای دیگر جوانی که در رشته‌های فنیوحرفهای تحصیل می‌کند فرصت دارد تا برای شرکتی کار کند و کار عملی یاد بگیرد و بدین ترتیب تجربه خوبی پیدا می‌کند. در ادامه حتی تشویقش می‌کنند که در همان شرکت بماند و چه‌بسا صاحب سهم شود.»
وی افزود: «من مدرس دانشگاه هم بوده‌ام و دانشجویانم که از ایران رفته‌اند عمدتاً علت موفقیت‌شان را حتی به‌عنوان تکنسین در دیگر کشورها به دلیل فراهم کردن فرصت‌های کاری عنوان می‌کنند که در رشته خودشان متخصص و حرفه‌ای می‌شوند.»
لطیفی با اشاره به اینکه رشته‌های مهمی در حوزه مهندسی وجود دارد که در داخل کشور به آن‌ها نیاز اساسی وجود دارد، گفت: «یکی از رشته‌های مهمی که در کشور ما وجود دارد فعالیت در حوزه نفت است. مهندس اجرایی در این حوزه کم داریم یا در راه‌آهن و سدسازی تکنسین و مهندس کم داریم.»
دولت فرصت کوتاه کاری در خارج از کشور برای فنی و حرفه‌ای خوانده‌ها فراهم کند
وی افزود: «کافی است دولت سرمایه‌گذاری کند و وزارت علوم حدود 100 جوان فنی‌و‌حرفه‌ای‌خوانده را به ژاپن بفرستد تا دوره‌های تونل‌سازی و سدسازی را ببینند. حتی به‌عنوان تکنسین بروند و در آنجا کار کنند و بعد از اینکه دو سال حمایت کرد مجدد از آن‌ها برای کار در ایران دعوت کند تا تجربه‌های‌شان مورد استفاده قرار بگیرد. این‌ها عصای دست مملکت ما خواهند شد.»
مشاغل از مکانمحوربودن به سمت خانه‌محورشدن می‌روند
ابراهیم صیامی، مدیرکل دفتر آینده‌پژوهی وزارت اقتصاد در گفت‌وگو با پانا درباره تحقیقات آینده‌پژوهی مشاغل که توسط این مجموعه انجام شده است، گفت: «تحقیقاتی را انجام داده‌ایم که نشان می‌دهد آینده مشاغل از مکانمحوربودن به خانه‌محور‌بودن تبدیل می‌شود و حضور فری‌لنسرها و آزادکارها در بازار کار رو به افزایش است.»
در اقتصاد ایران چند درصد از مشاغل می‌توانند در خانه انجام شوند؟
صیامی با اشاره به تأثیر شرایط کرونا بر اقتصاد و تغییر و تحول در مشاغل مختلف اظهار کرد: «بعد از همه‌گیری کرونا تحقیقاتی در دنیا و از جمله در اقتصاد ایران انجام شد مبتنی بر اینکه در اقتصاد ایران چند درصد از مشاغل می‌توانند در خانه انجام شوند. تحقیقات مختلف نشان می‌داد که این موضوع به درجه توسعه‌یافتگی کشورها بستگی دارد. هرچه زیرساخت‌ها و توسعه‌یافتگی یک کشور بیشتر باشد، افراد شغل‌های بیشتری را در خانه می‌توانند انجام دهند. برای مثال در تحقیقی که در آمریکا انجام شده بود این بود که 12 درصد از مشاغل می‌توانند در خانه انجام شوند و نیاز به حضور فرد در خانه نیست.»
وی افزود: «آنچه در اقتصاد ایران هدف‌گذاری شده این است که 10 درصد از مشاغل خانگی اعم از فری‌لنسرها و غیره بتوانند فعالیت‌های شغلی‌شان را در خانه انجام دهند و عمدتاً این گروه از افراد درآمد بالایی دارند، برخلاف ذهنیتی که این‌گونه متصور است که مشاغل خانگی شاید درآمدشان از افرادی که بیرون از خانه در یک مکان مشخص انجام می‌شود پایین‌تر باشد و چنین نیست. اتفاقاً این افراد بعضاً درآمدهای بالایی هم می‌توانند کسب کنند. آینده مشاغل به‌سمت مجازی‌شدن می‌رود و می‌تواند فایده‌های اقتصادی هم داشته باشد.»
ضرورت بازخوانی رشته‌های آموزشی هنرستان‌ها و مراکز فنیوحرفهای
صیامی با اشاره به کاربردی‌بودن این تحقیق در بازخوانی رشته‌های آموزشی هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای گفت: «در تحقیقی که انجام شد عنوان کرده‌ایم چه مشاغلی در آینده می‌توانند در خانه انجام شوند و عناوین شغلی این مشاغل چیست. بر اساس آن می‌توانیم برای هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای این برنامه‌ریزی را انجام دهیم که این‌ها در سرفصل رشته‌های‌‌شان قرار دهند و حتی به بازخوانی رشته‌های آموزشی در این مراکز بپردازند.»
وی با اشاره به اینکه تعریف سنتی از شغل تغییر کرده است، گفت: «مشاغل در دنیا در حال تغییر بودند اما کرونا باعث شد این مهم شتاب بگیرد و نشان داد مشاغل می‌توانند به نوع و نگاه دیگری انجام شوند.»
صیامی عنوان کرد: «آموزش و پرورش و فنی و حرفه‌ای و وزارت علوم چون عرضه‌کنندگان نیروی کار به بازار کار هستند بنابراین باید آینده‌پژوهی مشاغل را در برنامه هفتم داشته باشند که بدانند اگر برنامه 5 ساله‌ای را در برنامه دارند این مشاغلی که وجود دارد یا قرار است اضافه شوند شکل و صورت و نوع‌شان به چه صورت است.»
ارسال دیدگاه