در گفت‌وگو با پانا مطرح شد:
بررسی جایگاه هنرستان‌ها از نگاه پژوهشگران برنامه توسعه هفتم توسعه
تهران (پانا) - به گفته کارشناسان مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه‌وبودجه در سند آمایش سرزمین به‌عنوان بالادست‌ترین سند توسعه فضایی کشور این سرزمین در صنعت، کشاورزی و گردشگری پتانسیل‌های خوبی دارد و جای آموزش تخصصی محتواهای مرتبط با این رشته‌ها در هنرستان‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای است که می‌تواند متخصصین خوبی را برای توسعه اقتصاد ایران تربیت کنند.
رازپور، کارشناس پژوهشی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه‌وبودجه معتقد است در سند آمایش سرزمین به‌عنوان بالادست‌ترین سند توسعه فضایی کشور، ظرفیت‌های اقتصادی هر نقطه جغرافیایی بررسی شده است و آموزش و پرورش برای توزیع رشته‌های هنرستانی و حتی دبیرستانی و همچنین محتوای دروس ارائه شده، می‌تواند از این سند استفاده کند. همچنین کاشف، سرپرست گروه پژوهشی آمایش سرزمین سازمان برنامه‌وبودجه با اشاره به اینکه سند آمایش سرزمین منجر به انسجام فضایی از سطح ملی تا سطح محلی می‌شود، عنوان کرد که آمایش سرزمین نشان می‌دهد کجای این سرزمین صنعت، کشاورزی و گردشگری پتانسیل دارند. دیوسالار، پژوهشگر مرکز پژوهش توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اهمیت کنار هم قرارگرفتن متخصصین آموزش اقتصاد، معلمان و کارآفرینان و مدیران بخش خصوصی در مدارس عنوان کرد که آموزش اقتصاد به جوانان با هدف تبیین مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان و گفتمان علم و فناوری برای موفقیت در بنا نهادن یک اقتصاد مبتنی بر دانش اجتناب‌ناپذیر است.
توزیع رشته‌های هنرستان‌ها باید متناسب با سند ملی آمایش سرزمین باشد
مهدی رازپور، کارشناس پژوهشی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه‌وبودجه در گفت‌وگو با پانا گفت: «در پهنه کشور ظرفیت‌های مختلفی برای توسعه داریم و در گوشه و کنار کشور این ظرفیت‌ها وجود دارد. در مرزها ظرفیت خوبی برای تعامل و تبادل با کشورهای همسایه وجود دارد. در جنوب شرق کشور، پتانسیل ایجاد بنادر بین‌المللی وجود دارد که به دست فراموشی سپرده شده است. ظرفیت‌های مختلف توسعه در گوشه و کنار کشور وجود دارد اما تمام توان سرمایه‌گذاری کشور را در حوزه‌های خاص مورد توجه قرارداده‌ایم و از سایر پتانسیل‌ها غفلت کرده‌ایم.»
وی افزود: «آمایش سرزمین توصیه به این دارد که ظرفیت‌های مغفولی که در گوشه و کنار کشور وجود دارد، وارد مدار توسعه کشور شود. در این راستا آموزش و پرورش می‌تواند جهت‌گیری آمایش سرزمین را در توزیع فعالیت‌ها و صنایع ملاک عمل قرار داده و در حوزه‌های تخصصی آن منطقه خاص، اقدام به تربیت نیروی انسانی ماهر در هنرستان‌ها کند.»
رازپور با اشاره به اینکه آموزش و پرورش برای محتوای دروس شهرهای مختلف کشور باید یک موضوع عمومی را مدنظر داشته باشد، عنوان کرد: «خوب است آموزش و پرورش در حوزه مفهوم آمایش سرزمین وارد شود. در آمایش سرزمین مشخص شده که هر حوزه جغرافیایی کشور چه ظرفیت‌هایی دارد و ازاین‌جهت می‌توان آموزش داد که در محیط زیستی که دانش‌آموز زندگی می‌کند چه ظرفیت‌های محیط زیستی وجود دارد.»
از نوجوانی بیاموزیم که یک نقطه از کشور نباید بیشتر از نقطه دیگر رشد کند
رازپور گفت: «مفاهیم جغرافیایی متناسب با نیاز دانش‌آموزان درس داده شود. برای مثال سه مفهوم در آمایش سرزمین داریم که مفهوم اول آن تعادل است و این موضوع در حوزه‌های درسی مانند درس جغرافیا آموزش داده شود تا دانش‌آموز از همان دوران نوجوانی بداند که توسعه در مکانی نباید منجر به اختلاف منطقه‌ای شود و در نهایت باید تعادل فضایی ایجاد شود و یک نقطه بیشتر از نقطه دیگر رشد نکند.»
وی افزود: «نباید روند توسعه به‌گونه‌ای باشد که یک نقطه باعث افزایش و جذب جمعیت بیشتر شود و نقطه دیگر بدون جمعیت باقی بماند. همه کشور باید متعادل رشد کند زیرا برونداد این موضوع در بحث‌های جمعیتی دیده می‌شود. وقتی یک نقطه توسعه پیدا کرده و نقطه دیگر نه، نتیجه‌اش مهاجرت می‌شود. در نهایت سکونتگاه‌های روستایی خالی می‌شود. همه این‌ها مفاهیم اساسی است که آموزش و پرورش در ساده‌ترین شکل ممکن می‌تواند آموزش دهد.»
پتانسیل صنعت و کشاورزی نقاط مختلف کشور در آمایش سرزمین برآورد شده است
مهرداد کاشف، سرپرست گروه پژوهشی آمایش سرزمین، توسعه و توازن منطقه‌ای سازمان برنامه‌وبودجه در گفت‌وگو با پانا عنوان کرد: «باید نقش و جایگاه استان‌ها را در انسجام فضای سرزمینی پیدا کنیم و آمایش کمک می‌کند که این نقش و جایگاه از بعد کلان در برنامه‌های توسعه‌ای مشخص شود. این مهم کمک می‌کند تا انسجام فضایی از سطح ملی تا سطح محلی ایجاد شود. اگر بخواهیم برنامه توسعه‌ای تدوین شود باید به‌نوعی جایگاه هرکدام از بخش‌ها و استان‌ها را برای استقرار فعالیت‌های مطلوب جمعیت احصا کنیم. به‌نوعی سند آمایش سرزمین، استقلال مطلوب فعالیت جمعیت را به‌عنوان سازمان فضایی مطلوب ترسیم می‌کند.»
توزیع مناسب جمعیت بر اساس آمایش سرزمین
سرپرست گروه پژوهشی آمایش سرزمین سازمان برنامه‌وبودجه گفت: «باید دید در چه جاهایی شبکه‌های همکاری از بعد مطلوب داشته باشیم تا بتوانیم برنامه‌های آتی را بر اساس آن تنظیم کنیم و بر اساس قابلیت‌ها و مزیت‌ها و پتانسیل سرزمین، توزیع مناسبی از فعالیت‌ها را داشته باشیم و به دنبال آن جمعیت هم در آن فضاها مستقر شود.»
آمایش سرزمین نشان می‌دهد کجای این سرزمین صنعت، کشاورزی و گردشگری پتانسیل دارند
کاشف گفت: «آمایش سرزمین نشان می‌دهد کجای این سرزمین برای توسعه کاربری‌های مشخص مانند صنعت و کشاورزی و گردشگری پتانسیل دارند. درواقع بر اساس ارزیابی، توان مناطق مشخص شود و اگر توسعه را به سمتی که سند آمایش سرزمین مشخص کرده ببریم، خیالمان راحت است که حساسیت‌های اکولوژیکی را در نظر گرفته‌ایم و هر اقدامی که می‌خواهیم انجام دهیم چه پیامدهایی دارد. اگر درگذشته این مهم لحاظ شده بود قطعاً توسعه‌هایی که تا الان انجام شده است به این بن‌بست نمی‌خورد. چهارمحال و خوزستان را در نظر بگیرید آب در را از یک حوزه‌ای می‌آوریم و در حوزه دیگر مصرف می‌کنیم درحالی‌که این انتقال بین‌حوزه‌ای عرضه و تقاضا را به هم می‌زند.»
وی افزود: «استان لرستان سرچشمه آبی است که در خوزستان مصرف می‌شود و آمایش سرزمین وقتی می‌گوید مطلوب فعالیت و جمعیت یعنی باید به جمیع جهات زیرساخت‌ها و قلمروهای حساس دیده شود و بتوان قلمروهای مستعد را دید. جاهاییکه امکان توسعه دارد، در نظر گرفته شود و سند آمایش سرزمین چراغ راه است و در سطوح ملی راهبردی این اقدام را انجام می‌دهد. در دنیا در سطح منطقه‌ای و محلی این مهم مورد توجه قرار می‌گیرد اینکه مثلاً گفته فولاد در پهنه جنوب چه فعالیتی باید انجام دهد دو نکته است یعنی هم جانمایی کلانش را گفته است و هم شبکه همکار را عنوان کرده است.»
یدالله دیوسالار، اقتصاددان و پژوهشگر مرکز پژوهش توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه‌وبودجه کشور در گفت‌وگو با پانا درباره اهمیت تربیت اقتصادی دانش آموزان اظهار کرد: «توانایی مدیریت اقتصادی در زندگی شخصی و حرفه‌ای وابسته به دانش و مهارتی است که از سنین اولیه کودکی شکل می‌گیرد. آمارتیاسن برنده جایزه نوبل اقتصادی، بر این باور است که یادگیری سواد مالی در دوره کودکی، نسل آینده جامعه را برای زندگی با توانایی مالی مطلوب آماده می‌سازد.»
دانش آموزان باید با موازین و استاندارهای مالی آشنا باشند
دیوسالار گفت: «امروزه یادگیری اصول مالی و اقتصادی برای هر دانش‌آموز امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است و نسل دانش‌آموزان امروز باید با موازین و استاندارهای مالی آشنا باشد؛ به‌خصوص در شرایط اقتصادی کشور که با مشکلات عدیده اقتصادی روبه‌رو است، یک دانش‌آموز باید اهمیت سرمایه‌گذاری، پس‌انداز، نرخ بهره، بازار سرمایه و بازارهای موازی را دریابد و در زندگی خود به کار بندد. بنابراین باید فرهنگ پس‌انداز کردن، سرمایه‌گذاری و ارزش واقعی پول را از کودکی به فرزندان آموزش داد؛ خصوصاً در کشور ما که رعایت اصول اقتصادی یکی از ارکان مهم زندگی برای موفقیت و گاهی رسیدن به برخی آرزوها خواهد بود.»
آموزش مهارت اقتصادی به‌منظور کارآفرینی حائز اهمیت است
پژوهشگر مرکز پژوهش توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه درباره مهم‌ترین اهداف آموزش اقتصاد در دوران مدرسه عنوان کرد: «به‌طورکلی، آموزش اقتصاد در دوران مدرسه باهدف درک مفاهیم مالی و اقتصادی، درونی سازی ارزش‌های اخلاقی در عرصه‌های اقتصادی مانند کار و تلاش، کسب حلال، انصاف و عدالت، برخورداری از توانایی‌های و نگرش‌های اقتصادی در ارتباط با خانواده، جامعه و محیط کار و تأکید بر داشتن صلاحیت و مهارت اقتصادی به‌منظور کارآفرینی حائز اهمیت است.»
دیوسالار درباره مسائل و شاخص‌های آموزش اقتصاد در مدارس و دوره پیش از دانشگاه گفت: «برای آموزش اقتصاد در مدارس و دوره پیش از دانشگاه چند شاخص باید مدنظر قرار گیرد که اولین و مهم‌ترین مسئله در آموزش دوران مدرسه معلم است. معلم باید ابتدا مبانی علم اقتصاد و ضرورت آن را دریابد، تا بتواند آن درس را به شایستگی تدریس کند. در حوزه تدوین متن درسی که اولویت دوم مسئله آموزش اقتصاد است نیز می‌بایست اقدامات قابل‌توجهی صورت پذیرد، نحوه ارائه و شیوه تدریس ازجمله شاخص‌های دیگر آموزش اقتصاد در مدرسه است که با روش صحیح آموزش می‌توان مفاهیم اقتصاد را به‌خوبی تبیین کرد.»
ارسال دیدگاه