عضو انجمن سواد رسانه‌ای ایران در گفت‌وگو با پانا:
سواد رسانه‌ای زمانی تاثیرگذار است که به یک مهارت تبدیل شود
تهران (پانا) - معاون انجمن سواد رسانه‌ای ایران، اهمیت سواد رسانه‌ای را در زندگی امری مهم دانست و با یادآور شدن این مساله که باید برای فراگیری دانش‌های مختلف اقدام کرد و نباید به علم‌آموزی محدود شد، تاکید کرد سواد رسانه‌ای زمانی تاثیرگذار است که به یک مهارت تبدیل شود.
لیلا وصالی، دکترای ارتباطات، معاون انجمن سواد رسانه ای ایران و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی، سواد رسانه‌ای را علمی پیچیده و مهم دانست و به پانا عنوان کرد: «یکی از عادات بد ما باورپذیری سریع یک مسئله است. ما همیشه بعد از وقوع اتفاق به سراغ آن می رویم در حالی که سواد رسانه از آن دسته موضوعاتی است که حیطه بسیار گسترده ای دارد و اساساً ارتباط موثری به بحران ها یا موضوعاتی که در جامعه پیش می آید، دارد. اما ما باید متوجه اهمیت سواد رسانه ای بشویم. نزدیک به یک قرن است که در کشورهای بزرگ دنیا سواد رسانه ای تدریس می شود و جزو دروس پایه به حساب می آید و به چشم یک علم نوین به آن نگاه می کنند، در حالی که ما شاید نزدیک به چهار یا پنج سال می شود که از کتاب تفکر و سواد رسانه ای استفاده می کنیم و به تازگی دیدگاهی نسبت به این موضوع پیدا کردیم.»
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم سواد رسانه ای را بشناسیم، ابتدا باید به ماهیت رسانه اشاره کنیم و به اهمیت آن به عنوان یک علم به‌روز در دنیا پی ببریم، افزود: «سواد رسانه ای مثل علم فیزیک یا علم شیمی بر اساس یک پایه علمی بنا شده است و برای همین یک وسیله برای کارهای متنوع است که تاثیری بسزایی بر مخاطبان دارد. مخاطبانی که اکثر آنها را نوجوانان و کودکان تشکیل می دهند و با استفاده از عدم سواد رسانه در آنها می توان بر روی آنها تاثیر گذاشت.»
وصالی با اشاره به سخنان مارشال مک لوهان در مورد سواد رسانه‌ای ادامه داد: «اولین بار مارشال مک لوهان یکی از فیلسوفان مشهور دنیا در مورد این قضیه صحبت کرد و اعتقاد داشت که ما در حال وارد شدن به دنیای رسانه ای هستیم و از آنجایی که رسانه ها در حال احاطه کردن زندگی ما هستند ما نیاز به فراگیری دانشی به نام سواد رسانه ای داریم و بعد از همین صحبت ها یونسکو مقوله ای با عنوان سواد رسانه ای را در چهار مرحله برای کشور ها تجویز می کند و ابتدا آن را صرفا توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری معنا می‌کند، اما در اوایل قرن بیست و یکم تعریف جدیدتری از سواد رسانه ای ارائه می‌کند و معتقد است که ۱۲ نوع سواد وجود دارد که اگر ما آنها را حتی با داشتن مدارک و درجات بالایی علمی بلد نباشیم، فردی بی سواد محسوب می شویم. این ۱۲ نوع سواد شامل، سواد عاطفی، سواد ارتباطی، سواد مالی، سواد رسانه‌ای، سواد تربیتی، سواد رایانه، سواد سلامتی، سواد نژادی، سواد بوم شناسی، سواد تحلیلی، سواد انرژی، سواد علمی است. یکی از انواع سواد که یونسکو از آن نام برده است، سواد رسانه ای است.»
وی با توجه به اهمیت سواد رسانه در زندگی روزمره انسان ها بیان کرد: «ما در رسانه چیزی به نام مخاطب خاص داریم که تلاش می‌شود آنها را با یک پیام و یا هر چیز دیگری به یک موضوع جذب کرد؛ برای مثال خیلی از فیلم‌هایی که ما می‌بینیم ابتدا سعی در بازی با احساسات ما که مخاطب آنها هستیم دارند؛ هر پیام از سه لایه مختلف تشکیل شده که شامل متن و ظاهر پیام، فرامتن و زیر متن پیام است که مقصود و هدف اصلی فرستنده است.»
وصالی ادامه داد: «یکی از تعاریف مشهور سواد رسانه ای، درکی وابسته به مهارت است. نکته مهم در این مسئله و طبق صحبت های یونسکو این است که در این مورد فقط دانه به کار نمی آید، بلکه دانش زمانی به کار ما می آید که تبدیل به یک مهارت شده باشد. مثل درس خواندن که نیاز اصلی ما تغدیه و استراحت است، ولی ممکن است دو روز اصلا استراحت نکنیم یا چیزی نخوریم. این نشان دهنده این است که رسانه ها قادر به جابه‌جایی اولویت های انسان هستند.»
وصالی در پایان خاطرنشان کرد: «در کل سواد رسانه یک علم پیچیده است که می توان درباره آن بحث‌های مفصلی داشت و امیدوارم این امر مهم در میان مردم ما افزایش پیدا کند.»
دانش آموز خبرنگار: امیرعرشیا آقایی
ارسال دیدگاه