پانا بررسی کرد؛
چرایی دلایل استقبال کم خانواده‌ها از رشته‌های فنی و حرفه‌ای
تهران (پانا) - موضوع استقبال از رشته‌های کارودانش و فنی و حرفه‌ای و هنرستان از سوی دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها از همان بدو راه‌اندازی این رشته‌ها همواره دغدغه آموزش و پرورش بوده اما بعد از گذشت چندین سال کارشناسان معتقدند برای مشتاق‌کردن دانش‌آموزان به این نوع رشته‌ها باید از جایی خارج از آموزش و پرورش شروع کرد.
از بازار کار و شرایط درآمدی رشته‌های موردنیاز این روزهای اقتصاد ایران گرفته تا کار کردن روی تبلیغ و معرفی شغل‌های موردنیاز صنعت در ایران همه مواردی است که بر روی انگیزه دانش‌آموزان جهت ورود به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستانی اثرگذار است.
ورود به موضوع اشتغال وظیفه آموزش و پرورش نیست و ورود به مسئله هدایت تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان در مدارس بر عهده سایر وزارتخانه‌ها نیست اما برای کاربردی‌بودن رشته‌هایی که دانش‌آموزان در آن تحصیل می‌کنند باید وزارتخانه‌های مختلف با هم همکاری داشته باشند.
وقتی صنایع و تولید ما در رکود است و یا به هر دلیلی جذب ندارند ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که دانش‌آموزان ما به بخش فنی حرفه‌ای رجوع کنند زیرا آینده شغلی و اقتصادی خود را در خطر می‌بینند.
مجاوری: تأمین معلم متخصص و تجهیز کارگاه دلایل عدم استقبال از رشته‌های فنی و حرفه‌ای است
منصور مجاوری، کارشناس حوزه آموزش و پرورش در گفت‌وگو با پانا دلایل استقبال‌نکردن دانش‌آموزان و خانواده‌های‌شان از هنرستان‌ها را مربوط به بحث ساماندهی نیروی انسانی و تأمین معلم متخصص عنوان کرد و مسئله دیگر را مربوط به تأمین منابع مالی موردنیاز برای تجهیز کارگاه‌های حرفه‌آموزی و هنرستان‌ها دانست.
وی معتقد است برخی از رشته‌های فنی به علت عدم برنامه‌ریزی مناسب دولت و صنایع کمتر مورد استقبال دانش‌آموزان قرار می‌گیرند.
وی درباره چرایی استقبال کم دانش‌آموزان از رشته‌های فنی و حرفه‌ای در مدارس گفت: «علت اینکه دانش‌آموزان از برخی رشته‌های دانشگاهی استقبال بیشتری دارند، این است که با کمترین هزینه می‌توانند به آن برسند ولی رشته‌های فنی گاها در دانشگاه‌ها سخت و هزینه‌بر هستند و جذب مناسب ندارند. همین موضوع بر انتخاب رشته دانش‌آموز در دوران مدرسه تأثیرگذار است.»
غیبی پور: روی انگیزه دانش‌آموزان کار شود از رشته‌های فنی و حرفه‌ای استقبال می‌کنند
سیاوش غیبی‌پور، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با پانا دلیل استقبال کم دانش‌آموزان و خانواده‌های‌شان از رشته‌های فنی را در این می‌داند که کمتر روی انگیزه دانش‌آموز کار شده است.
این کارشناس اقتصادی درباره حضور و ارتباط مدارس فنی و حرفه‌ای و کار و دانش و هنرستان‌ها با کارخانه‌ها گفت: «مراجعه دانش‌آموزان به کارخانه‌ها برای یادگیری بسیار مؤثر است اما متأسفانه فرصت یکسان برای همه وجود ندارد. این فرصت برای کسانیکه علاقه‌مند هستند، واقعاً مؤثر است و شاید از ۱۰ نفر تعداد ۲ نفر بخواهند آچار دست بگیرند و برای انجام کارهای فنی شوق و انگیزه‌ای دارند که اگر بها داده نشود آن استعداد می‌سوزد و از سوی دیگر چون امکانات و تعداد کارخانه‌ها محدود است کار ساده‌ای نیست.»
غیبی‌پور عنوان کرد: «زمانی شغل‌های زیادی برای کارآموزی وجود داشت اما اکنون در شرایطی هستیم که محدودتر شده است. در نتیجه استقبال از آن رشته‌ها ضعیف‌تر شده است زیرا دانش‌آموزی که دائم یکنواخت کار ثابتی انجام می‌دهد اگر یک روز به کارخانه برود همان یک روز روی وی اثر خواهد داشت و ثمراتش در بلندمدت عمیق است.»
وی افزود: «شاید دلیل شکست ما در مراکز فنی این است که کمتر روی انگیزه دانش‌آموز کار می‌کنیم. باید دید تا چه اندازه مدرسه و هنرستان برای همان رشته و شغل آینده برای دانش‌آموز و هنرجو انگیزه ایجاد می‌کند. من در مراحل بالاتر هم دیده‌ام که فرد وارد رشته‌ای می‌شود اما چون انگیزه‌ای برای آن شغل ندارد، فقط می‌خواهد برود و دوره‌ای را آموزش ببیند و تمام شود اما اگر فرد داوطلبانه بخواهد به سمت آن رشته برود قطعاً در آینده شغلی وی مؤثر است و موفقیت بیشتری هم در رشته موردعلاقه‌اش کسب خواهد کرد.»
نوروزی: متناسب با نیاز هر استان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای اجرایی شود
رحمت‌اله نوروزی، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه محتواهای فنی و حرفه‌ای در مدارس برای دانش‌آموزان باید متناسب با نیاز جامعه به‌روز شوند، گفت: «برای جذاب بودن رشته‌های فنی و حرفه‌ای در مدارس باید امکانات لازم باید در مدارس فراهم شود اما متأسفانه وقتی به فنی و حرفه‌ای‌ها سر بزنیم می‌بینم هنوز ماشین پیکان و پراید آموزش داده می‌شود. آموزش باید در حوزه‌های مختلف فنی به‌روز شود.»
نوروزی اظهار کرد: «با توجه به اینکه در کشور ما رشته تجربی اشباع شده و حتی رشته ریاضی فیزیک هم همین است باید دانش‌آموزان متناسب با مشاغلی که نیاز جامعه است، تربیت شوند. متأسفانه ما کمبود تکنسین داریم و از سوی دیگر لیسانس و فوق‌لیسانس بیکار در جامعه زیاد داریم. پیشنهاد من این است که متناسب با هر استان و نیاز و بستر صنعتی آن استان آموزش‌های لازم به دانش‌آموز داده شو تا دانش‌آموز عمیقاً احساس نیاز به رشته‌ای را در خود حس کند و همین برایش انگیزه ایجاد می‌کند.»
فلسفه شکل‌گیری رشته‌های کار و دانش و فنی و حرفه‌ای، متناسب کردن رشته تحصیلی دانش‌آموزان به‌عنوان سرمایه‌های انسانی آینده جامعه با نیاز اقتصادی به این سرمایه‌ها بود. قرار بود این نیروی انسانی کمک کنند تا چرخ اقتصاد بچرخد نه اینکه شاهد این باشیم که نهادها و مراکز متعدد بعد از گذشت سال‌ها درگیر ایجاد اشتغال برای جوانان باشند و از سوی دیگر مراکز صنعتی و معادن و کارخانه‌ها دچار مشکل کمبود نیروی متخصص بشوند.
آنچه برای دانش‌آموزان و خانواده‌های شان انگیزه می‌شود تا از رشته‌های کار و دانش و فنی حرفه‌ای استقبال کنند ایجاد جذابیت شغلی از آینده رشته‌های مرتبط است همانند آنچه درباره رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی وجود دارد. این جذابیت فقط ایجاد بستر مناسب برای داشتن درآمد مناسب نیست بلکه شأن اجتماعی دادن به سایر شغل‌های موردنیاز اقتصاد جامعه موضوعی است که باید موردتوجه جدی قرار بگیرد.
ارسال دیدگاه