«رشد» در ایستگاه چهل‌وششم‌؛ سفر جشنواره از دریای مازندران تا سواحل سیستان

در آستانه برگزاری دوره پنجاه و دوم جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، در سلسله مطالبی به بررسی و بازخوانی مهمترین اتفاقات ۱۰ دوره اخیر این رویداد پرداختیم. در این گزارش نگاهی به اتفاقات و فراز و نشیب‌های دوره چهل‌وششم این جشنواره داریم.

چهل و ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم رشد، با نگاهی ویژه به اقتصاد مقاومتی و سبک زندگی، فراخوان خود را در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۵ منتشر کرد. در این فراخوان ۹ موضوع و یک بخش ویژه به عنوان محورهای برگزاری جشنواره معرفی شده بود. اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل، تعلیم و تربیت اسلامی، فرهنگ و تمدن، سبک زندگی، تعلیم و تربیت، توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، مشارکت اجتماعی و فرهنگی، حفظ سرمایه ملی و علم و زندگی، موضوعات ویژه این دوره بود. همچنین بخشی ویژه برای تولیدات سینمایی مرتبط با عناوین درسی و نقش مجلات رشد در مدارس، افزایش مهارت‌های زندگی و ایجاد رغبت به مطالعه، تعریف شده بود.

مراسم آغازین این دوره چهاردهم آبان‌ماه ۹۵ در مدرسه دارالفنون برگزار شد. مدرسه دارالفنون اولین مدرسه کشور است که به همت امیرکبیر و در زمان قاجاریه تاسیس شده است. این عمارت در حال حاضر جزء آثار ملی ایران به شمار می‌رود. مراسم پایانی این دوره نیز ۲۱ آبان‌ماه در سینما فلسطین برپا شد.

چند فیلم به «رشد» چهل‌وششم آمدند؟

دوره چهل و ششم جشنواره رشد، میزبان ۸۲۰ فیلم ایرانی و ۲۲۴ فیلم خارجی بود. در این دوره فیلمسازانی از ۳۰ کشور خارجی حضور داشتند که در مجموع، ۳۷ فیلم از آن‌ها به بخش مسابقه راه یافت. ۲۰۲ فیلم ایرانی هم در بخش مسابقه حضور داشت. در مجموع تعداد آثار بخش مسابقه به ۲۳۹ اثر رسید که ۲۰ داور به ارزیابی آن پرداختند. این آثار را فیلمسازانی از ایران و ۱۷ کشور خارجی، تولید کرده بودند.
این دوره در هفت بخش مسابقه‌ای برگزار شد که ۱۰ فیلم در بخش مسابقه بین‌الملل آثار بلند داستانی (از ۲۷ فیلم دریافتی)، ۳۴ فیلم در بخش مسابقه آثار کوتاه داستانی (از ۲۸۸ فیلم دریافتی)، ۶۶ فیلم در بخش مسابقه آثار مستند (از ۲۲۳ اثر مستند و ۳۳ مستند علمی‌آموزشی دریافتی)، ۵۱ اثر در بخش مسابقه پویانمایی (از ۱۴۹ فیلم دریافتی)، ۲۶ فیلم در بخش فرهنگیان فیلمساز (از ۹۶ فیلم دریافتی)، ۴۰ فیلم در بخش دانش‌آموزان فیلمساز (از ۱۵۶ فیلم دریافتی) و ۱۲ فیلم در بخش دانشجومعلمان فیلمساز (از ۴۵ فیلم دریافتی) حضور داشتند.

رویدادهای ویژه این دوره

تهران و چهار استان کشور، همزمان با برگزاری جشنواره، میزبان اکران‌های چهل و ششمین دوره جشنواره فیلم رشد بودند. علاوه بر اکران فیلم‌های این دوره در سینما فلسطین، ۲۰ کانون فرهنگی تربیتی در تهران و ۴۲ مرکز آموزشی در شهرستان‌های این استان فیلم‌های این دوره را به نمایش درآوردند. استان‌های گیلان، سمنان، فارس و هرمزگان، چهار استانی بودند که در ۱۹۷ مدرسه و مرکز آموزشی، به اکران فیلم‌ها پرداختند. علاوه بر این، فیلم‌های منتخب این دوره در ۲۰ پردیس دانشگاه فرهنگیان و ۱۵ مرکز در سواحل مکران نیز اکران شد.
در جریان برگزاری جشنواره، با هدف ارتقای دانش فیلمسازی شرکت‌کنندگان، دوره‌های آموزشی نیز برای معلمان و دانش‌آموزان فیلمساز برگزار شد.

یک اتفاق ویژه: فیلم‌های بی‌تندیس!

در چهل و ششمین دوره جشنواره رشد در بخش فیلم‌های داستانی بلند، جایزه ویژه داوران و دیپلم افتخار به فیلم «فقط شاگرد اول» به کارگردانی آزاده قچاق رسید. هیات داوران این بخش «حجت شورکی»، بازیگر نقش همایون در فیلم «پینوکیو، آموسردار و رئیسعلی» را نیز شایسته جایژه ویژه و دیپلم افتخار تشخیص داد. همچنین فیلمهای «صله سحر» به کارگردانی «فرزین مهدی پور»، «ترانه شرقی» به کارگردانی «احسان سلیقی» و «پینوکیو، آموسردار و رئیسعلی» به کارگردان «سیدرضا صافی» نیز شایسته دریافت دیپلم افتخار تشخیص داده شدند. هیچ کدام از فیلم‌های این دوره از نظر هیات داوران شایسته تندیس جشنواره شناخته نشدند.

در مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره چه گذشت؟

«کارما اکانت» به کارگردانی لوکاس کلسکینسکی از آلمان و «کلاس» به کارگردانی امیر داسارگر از ایران در بخش فیلم‌های کوتاه داستانی به صورت مشترک به تندیس سیمین دست‌ یافتند و لوح تقدیر نیز به فیلم «هوای ماندن» به کارگردانی علی نیکوکار رسید.

از بین معلمانی که در این دوره جشنواره در بخش فیلم کوتاه شرکت کرده بودند مرتضی یوسفی کارگردان فیلم «خیلی خوب» دیپلم افتخار گرفت و تندیس سیمین مشترکا به «وقت طلایی» به کارگردانی علیرضا کارگر قوی‌بازوی جلالی و «مهمان ناخوانده» به کارگردانی محمود الیاسی تعلق گرفت. تندیس زرین نیز به فیلم «نفس» به کارگردانی ثریا صادقی اهدا شد.

از بین دانشجومعلمان نیز دانیال فروتن پژوهی با «عروس باران» به دیپلم افتخار و محبوبه خلیلی با «نون و آب» به تندیس سیمین رسیدند.
«زمانی برای دوری درختان» به کارگردانی علی اصنمری، «بازگشت» به کارگردانی دانا حکیمی و «بیگانه» به کارگردانی شایان داوری، در بخش دانش‌آموزان فیلمساز شایسته دریافت دیپلم افتخار معرفی شدند و تندیس سیمین به فیلم «لیوان» به کارگردانی فهیمه خوشدلی رسید. همچنین تندیس زرین این بخش به فیلم «نذر کتاب» به کارگردانی محدثه اسدی‌زاده تعلق گرفت.

از بین آثار مستندی که در بخش مسابقه این دوره شرکت کرده بودند، لوح تقدیر به صورت مشترک به «صیادک معمار» به کارگردانی خلیل زارعی، «قنات غصبه گناباد» به کارگردانی سعید توکلی‌فر، «به کجا می‌روی» به کارگردانی محمدرضا مجلسی و «چند شاخه گل مریم» به کارگردانی محمد قاسم پور از ایران اهدا شد. تندیس سیمین به «رسیدن به آسمان» به کارگردانی استیوان دوئدث لوویونگ چوی از کره جنوبی و تندیس زرین نیز به فیلم «مردی که فسیل شد» به کارگردانی حامد سعادت تعلق گرفت.

رقابت جذاب مستندهای جشنواره

در بخش مستند دیپلم افتخار به فیلم‌های «نغمه های کرکید» به کارگردانی محمد مرادی جاوید، «نقش دست» به کارگردانی فاطمه بابایی، «من و بایسیکل» به کارگردانی لطیف فتاحی تعلق گرفت. تندیس سیمین نیز به دو فیلم «شهر سوخته» به کارگردانی گلحسین نوری دلاور و فیلم «ماهیان خاویاری» به کارگردانی محمد مقیم‌پور بیژنی رسید.

از بین دانشجومعلمان مستندساز نیز حمید شاه‌بدی با فیلم «علم» به دیپلم افتخار رسید. یاسین فرخی با «چنگی بر چوب» و رقیه زنگنه با «گویا و خموش»، دو دانش‌آموزی بودند که توانستند دیپلم افتخار جشنواره را به دست آورند. تندیس سیمین هم به فیلم «چلنگری» به کارگردانی یگانه برزگری رسید.

تندیس زرین مستند به سنگاپور رفت

در بخش مستند، تندیس زرین به «تخم مرغ طلایی» به کارگردانی سینواس بهکتا از سنگاپور تعلق گرفت. تندیس سیمین نیز به فیلم «پسرک» به کارگردانی مونا عبدالله‌شاهی رسید. هیات داوران جایزه ویژه خود را به «من، پنجره و گربه» به کارگردانی فاطمه گودرزی و دیپلم افتخار مشترک را به فیلم‌های «قصه‌ها و پندها (خر دونده و خر برنده)» به کارگردانی علیرضا سپهری‌راد و «کودکان دریا» به کارگردانی سارا و سعادت رحیم‌زاده اهدا کرد.

جوایز پویانمایی در ایران ماند

در بخش پویانمایی، از میان فرهنگیان فیلمساز دیپلم افتخار به فیلم «از کی...» به کارگردانی مریم سجادی نجف‌آبادی و تندیس سیمین به فیلمهای «دوچرخه» به کارگردانی مهدی شاد و «کول‌بری» به کارگردانی حمیدرضا گوهری اهدا شد. تندیس زرین هم به «مین» به کارگردانی فهیمه ذبیحی سلطانی تعلق گرفت.

از بین دانشجومعلمان فیلمساز نیز دیپلم افتخار بخش پویانمایی به «تنگ ماهی» از مهسا حسینی و تندیس سیمین به فیلم «میراث» سعید صداقت رسید.

فیلم‌های «پدر و مادر» به کارگردانی محمدحسین آخوندی و فیلم «دزد لحظه‌ها» به کارگردانی معصومه خوش‌لهجه عزیز صاحب لوح تقدیر مشترک بخش دانش‌آموزی شدند. دیپلم افتخار نیز به صورت مشترک به فیلم‌های «دوست سبز من» به کارگردانی محمد مشعلی و «زمین ما» به کارگردانی شایان گوهری تعلق گرفت. در این بخش فیلم «تنگا» به کارگردانی امیل کشیشیان از ایران، صاحب تندیس زرین شد.