ابراهیم رئیسی پس از بازگشت از ازبکستان و با وقفه‌ای سه روزه عازم نیویورک شد؛
فعال و هوشمند از سمرقند تا نیویورک؛ دولتی که زمین بازی را تغییر داده است
تهران (پانا) - آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی از آغاز به‌کار دولت تا امروز هفت سفر به‌منظور شرکت در اجلاس‌های بین‌المللی داشته است. سیاست تمرکز بر کشورهای همسایه ایران برای توسعه ظرفیت‌های اقتصادی سیاسی را دولت سیزدهم از ابتدا در دستور کار خود قرار داده؛ رویکردی که به باور بسیاری از کارشناسان سطح تعامل ایران با کشورهای منطقه را تا ۵ برابر افزایش داده است که این ارقام به‌معنای استفاده از تمامی ظرفیت‌ها در راستای خنثی‌سازی تحریم‌هاست و تامین منافع ملت ایران است.
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به دعوت رسمی همتای ازبکستانی خود چهارشنبه هفته گذشته و در رأس هیاتی بلندپایه از مقامات سیاسی و اقتصادی، برای دیدار رسمی دوجانبه و نیز شرکت در بیست‌و‌دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، به شهر تاریخی سمرقند سفر کرد. سیدابراهیم رئیسی در این سفر پس از استقبال رسمی از سوی رئیس‌جمهوری ازبکستان، ملاقاتی خصوصی با شوکت میرضیایف داشت و مقامات دو کشور در حضور رؤسای جمهور ۱۷ سند همکاری امضا کردند. رئیسی همچنین ضمن شرکت و سخنرانی در بیست‌و‌دومین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که در روزهای پنجشنبه و جمعه در سمرقند برگزار شد، با سران کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس نیز دیدار و گفتوگو کرد.
سفر رئیس‌جمهوری به ازبکستان که ۲۳ شهریور انجام شد، هفتمین سفر خارجی وی در طول فعالیت دولت سیزدهم بود و پس از وقفه‌ای ۲۰ ساله از آخرین سفر یکی از روسای جمهور کشورمان به این کشور، صورت گرفت. آیت‌الله رئیسی در این سفر سه روزه با روسای ۸ کشور ازبکستان، قرقیزستان، روسیه، بلاروس، چین، ترکیه، تاجیکستان، قزاقستان و نخست وزیران هند و پاکستان و دبیرکل سازمان شانگهای دیدار و گفتوگو کرد که همین موضوع نشان از سیاست کلان رئیس دولت در تعامل هوشمند با جهان دارد. در این سفر و با امضای تعهدات کشورمان از سوی وزیر خارجه، جمهوری اسلامی ایران به صورت رسمی به عضویت سازمان همکاری‌های شانگهای درآمد. جلیل رحیمی جهان‌آبادی در گفتوگو با پانا درباره عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، اظهار کرد: «پیمان شانگهای یکی از بزرگترین پیمان‌های اقتصادی سیاسی و امنیتی در منطقه آسیای مرکزی و شرق آسیاست. حضور دو کشور دارای حق وتو در شورای امنیت و برخی از کشورهای منطقه مانند هند، تاجیکستان، پاکستان و ازبکستان شرایط را به گونه‌ای رقم زده است که حضور ایران در این جمع به‌دلیل نگاه آسیایی ایران و پیوندهایی که با برخی از این کشورها دارد و همچنین به دلیل نوع تعاملات بین‌المللی و فشاری که غربی‌ها علیه کشور ما وارد می‌کنند، عضویت در شانگهای برای ما مهم است. عضویت در شانگهای می‌تواند زمینه تبادلات بانکی ما را فراهم کند و حوزه رفت و آمد اتباع ما را تسهیل می‌کند و در حوزه‌های امنیتی همکاری و نوعی بالانس نظامی در منطقه ایجاد کند.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس بر این باور است که عضویت ما در شانگهای یک نقطه روشن و قدرتمندی در سیاست خارجی است. او می‌گوید «یکی از سیاست‌های کلی غربی‌ها، انزوای ایران است. از طریق انزوای ایران قصد دارند ایران را با شرایط فشار بیشتر و تنگنای بیشتر پای میز مذاکره ببینند. عضویت ما در شانگهای به معنای شکسته‌شدن سیاست انزوا و فشار غربی‌هاست. این موضوع می‌تواند شرایط متعال‌تر و مثبت‌تری برای ما در مذاکرات ایجاد کند.»
علی بهادری جهرمی نیز در این باره به پانا گفت «سیاست خارجی در دولت سیزدهم از محدود بودن به مذاکرات خارج شد. فرصت‌های بسیار زیادی در حوزه سیاست خارجی وجود دارد که توجه متوازن به آن‌ها می‌تواند منافع ملی را تامین کند. موضوع مهم دیگری که در سیاست خارجی دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت، توجه به دیپلماسی اقتصادی بود. نتایج این رویکرد را می‌توان در افزایش فروش نفت به‌رغم باقی‌ماندن تحریم‌های ظالمانه و افزایش چشمگیر درآمدهای حاصل از فروش نفت، گاز و میعانات و جایگزینی منابع حاصل از آن با خلق پول‌های گسترده قبل که آثار تورمی آن امروز گریبانگیر کشور است، مشاهده کرد.»
به گفته سخنگوی دولت «آغاز فرآیند عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای که حجم اقتصاد کشورهای عضو آن بیش از ۲۰ تریلیون دلار است و ۲۵ درصد تولید ناخالص دنیا متعلق به همین کشورهای شانگهای است، از ملموس‌ترین نتایج دیپلماسی و سیاست خارجی پویا در دولت سیزدهم است».
به نظر می‌رسد، عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای گامی مثبت در راستای تنوع‌بخشی به روابط بین‌المللی ایران و اقدامی جدی در مسیر دیپلماسی اقتصادی و امنیتی است. آمارها از آینده روشن این سازمان در اقتصاد جهانی حکایت دارد که در نهایت منجر به ارتقای رتبه اقتصادی ایران خواهد شد. حضور ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای در کنار دیگر اسناد همکاری‌های بلندمدت مانند سند راهبردی ۲۵ ساله با چین و نیز قراردادهایی با روسیه و هند می‌تواند ضامن بهره‌مندی ایران از حضور در میان این گروه باشد.
دولت سیزدهم در راستای تاکید خود بر گسترش تعاملات ایران با کشورهای مختلف و پیشبرد سیاست خارجی متوازن در طول یک سال گذشته بارها اعلام کرده که دیپلماسی فعال و تعامل هوشمند با اقصی نقاط دنیا، راهبرد روابط خارجی این دولت است. بر همین اساس نیز، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی پس از بازگشت از ازبکستان و دیدار با رهبر معظم انقلاب و تنها با یک وقفه ۳ روزه، صبح امروز نیز به‌منظور شرکت و سخنرانی در هفتاد‌و‌هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در راستای تامین منافع ملت ایران و تلاش برای تحقق «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه‌گرایی اقتصادی» تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد.
رئیس‌جمهوری در این سفر که حسین امیرعبداللهیان، علی باقری و تیم مذاکره‌کننده به همراه معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، وی را همراه می‌کنند؛ قرار است علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نشست سازمان آموزشی یونسکو، با تعدادی از سران کشورهای شرکت‌کننده در مجمع عمومی نیز دیدار و گفتوگو کند و دیدارهای جانبی دیگری نیز داشته باشد. همچنین رئیسی به احتمال زیاد با سران کشورهای مهم اروپایی که عضو تیم مذاکرات نیز هستند، دیدار خواهد داشت. براساس برنامه اعلام شده، سیدابراهیم رئیسی روز چهارشنبه، ۲۱ سپتامبر، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی می‌کند. برخی منابع خبری در سازمان ملل اعلام کرده‌اند که به‌دلیل حضور جو بایدن در مراسم خاکسپاری ملکه بریتانیا، زمان سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سه‌شنبه ۲۰ سپتامبر، به روز پس از آن تغییر کرده که با تاریخ سخنرانی آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی هم‌زمان شده است. ریاست جمهوری ایران در جریان سفر خود به نیویورک با ایرانیان ساکن در آمریکا نیز دیدار و گفتوگو خواهند داشت. دیدار با نخبگان آمریکایی نیز در دستور کار سفر آیت‌الله رئیسی به آمریکا قرار دارد.
در حالی که احتمالات زیادی از دیدار جو بایدن با رئیس‌جمهوری کشورمان در جریان این سفر مطرح شده است اما روز گذشته آیت‌الله رئیسی برای چندمین بار در پاسخ به این احتمال، قاطعانه «خیر» را تکرار کرد و گفت مذاکره مستقیم با آمریکا سودی برای کشورمان ندارد. محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده ایران اما در این باره در توئیتی نوشت «با توجه به این که علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران قرار است همراه رییس‌جمهور باشد، فرصت خوبی برای تروئیکای اروپا/ اتحادیه اروپا خواهد بود تا آمریکا را ترغیب کنند تا به‌گونه‌ای هدفمند، معدود مسائل باقی‌مانده را حل‌وفصل کند. همچنین این احتمال داده شده که علی باقری ممکن است دیداری با انریکه مورا، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشته باشد.» رئیس دولت سیزدهم اما صبح امروز پیش از عزیمت به نیویورک در فرودگاه مهرآباد در جمع خبرنگاران اظهار کرد که «به برکت خون شهیدان و خون شهید سردار سلیمانی حضور من به‌عنوان صدای ملت ایران و ندای تمدنی بزرگ خواهد بود که ایستادگی و مقاومت را پیشه کرده و عزت‌مندانه در همه عرصه‌ها حضور داشته است. طبیعتاً افتخارات بزرگی که ملت ایران آفریده ما را سربلند کرده است و این قدرت به ما جسارت و قدرت می‌دهد تا بتوانیم تا جایی که می‌توانیم حرف‌های ملت ایران را بدون لکنت بیان و از حق ملت بزرگ ایران دفاع کنیم و از مظالم و مفاسدی که ملت بزرگ ایران و جهان را رنج می‌دهد بگوییم».
آیت‌الله رئیسی ابراز امیدواری کرد که این سفر بتواند آنچه از داشته‌های بزرگ ملت ایران است را نمایندگی کند و نماد اعتماد مردم باشد و آثاری برای کشور و نظام و ملت‌های مسلمان و مستضعفان عالم به‌همراه داشته باشد.
سخنگوی دولت نیز در گفتوگو با پانا درباره این سفر گفت «سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل را می‌توان از بعد استفاده از ظرفیت سازمان ملل در راستای منافع ملی، تحلیل کرد». وی گفت «تعادل و توازن، دو رکن سیاست خارجی در دولت سیزدهم است. ارتباط با همه کشورها، به‌ویژه کشورهای مستقل بر محور این دو رکن هم در دستور کار قرار دارد.» به گفته دبیر هیات دولت، «حضور سران سایر کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل، فرصت مغتنمی است تا با طرح دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران از سوی رئیس‌جمهوری، هم‌افزایی جهانی در راستای نظم نوین بین‌المللی و پی‌ریزی روابط بین کشورها مبتنی بر عدالت، حکمت، عزت و مصلحت شکل بگیرد.»
با همه این اوصاف و به باور اکثریت کارشناسان و تحلیلگران موافق و مخالف دولت، آیت‌الله رئیسی از آغاز به‌کار دولت تاکنون ثابت کرده که سیاست خارجی دولتش متوازن و متعادل و در راستای عزت و منافع ملت ایران با کل جهان است نه فقط وابسته به توافق ۲۰۱۵؛ سیاست همسایگی وی، عضویت در شانگهای و بریکس و بهبود روابط با همسایگان، قرادادهای بلندمدت با چین و روسیه و تغییر در مسیر تجارت خارجی، ترانزیت و ... همگی نشان می‌دهد که دولت سیزدهم زمین بازی را برای گرفتن حق ملت ایران تغییر داده است. تغییری به‌سوی «ایجاد نظام عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه‌گرایی اقتصادی».
ارسال دیدگاه