معلمان و مربیان پرورشی به ترویج فرهنگ انس با قرآن و برپایی نماز جماعت در مدارس توجه کنند

اصغر باقرزاده که به استان خراسان شمالی سفر کرده است، در جمع معاونان و مربیان پرورشی آموزش و پرورش این استان اظهار داشت: بسیار خرسند و خوشحالم که در جمع معلمان، همکاران و مدیران محترم آموزش و پرورش استان خراسان شمالی توفیق حضور دارم؛ امروز روز اول ماه صفر است و در این ماه گفته‌اند که به خدا پناه ببرید به خاطر مصیبت‌هایی که به اهل‌بیت عصمت و طهارت وارد شده است.

وی افزود: هچنین ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله(ع) را تسلیت می‌گویم؛ این ایام یادآور رشادت‌های حضرت زینب(س) است و مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) نیز در همین رابطه فرموده‌اند کاری که حضرت زینب(س) انجام داد، اگر بزرگتر از کار سیدالشهدا(ع) نباشد، کمتر نیست؛ یعنی این عظمت را حضرت زینب کبری(س) به عنوان یک بانو دارند و ما افتخار می‌کنیم که پیرو آن حضرت و همچنین سیدالشهدا(ع) باشیم.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اهمیت مباحث تربیتی، ادامه داد: چالش‌های متعددی در زمینه فعالیت‌ها و مباحث تربیتی وجود دارد که در این فرصت کوتاه، مهمترین آنها را برای شما یادآوری می‌کنم.

باقرزاده گفت: نکته اول تشتّت آرا در خصوص مباحث تربیتی است؛ تربیت یک موضوع و حوزه پرنظر، پرگرایش و پرتنش است؛ برخی تربیت دینی را همان تعلیمات دینی می‌دانند. بیشترین اختلاف می‌تواند به دو نظریه مهم تبدیل شود؛ نظریه‌ای که تعلمیات دینی را همان تربیت دینی می‌داند و نظریه‌ای که تعلیمات دینی را یک فن و علم محسوب می‌کند و تربیت دینی را نیز کنش، رشد و شکوفایی از درون برمی‌شمارد. در این مباحث، لازم است مربیان محترم و مسئولانی که می‌خواهند برنامه‌ریزی داشته باشند، بسیار دقت کنند چون هرکدام از این نظریه‌ها را در نظر بگیریم، شیوه در اقدام و اجرا متفاوت خواهد بود.

وی اضافه کرد: نگرش دومی که باید آن را دنبال کنیم این است که تربیت یک فعل لازم است، نه یک فعل متعدی؛ فعل لازم یعنی فاعل دارد اما مفعول ندارد؛ به این معنا که کودک تربیت می‌شود نه اینکه او را تربیت کرد. از این منظر، تمامی عوامل که «مربی» از همه آن‌ها مهمتر است مقدمات رشد کودک را فراهم می‌کند و او خودش تربیت می‌شود. پس اگر اینطور است من و شما فقط باید موقعیت تربیتی را برای او فراهم کنیم و او را در گرایش مثبت قرار دهیم تا خودش از دورن رشد کند.

توصیه برای مطالعه آثار آیت‌الله حائری شیرازی

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: به شما مربیان توصیه می‌کنم در این زمینه آثار و کتاب‌های آیت‌الله حائری شیرازی را بخوانید. ایشان چندین جلد کتاب در این رابطه دارد از جمله کتاب تربیت، کتاب مربی، کتاب تربیت کودک، کتاب تعلق؛ اصلا ایشان می‌گوید محور تربیت کودک، تعلق است. اگر تعلق هر فرد را تحت تاثیر قرار دهید او به سمت تربیت سوق داده خواهد شد. ایشان استاد مثال است و در یکی از همین مثال‌ها می‌فرماید، شما تصور کنید یک کدخدا را به مهمانی دعوت کرده‌اند، کدخدا نمی‌رود و غلام خود را می‌فرستد. غلام می‌رود و می‌آید اما هیچکس متوجه نمی‌شود کی آمده و کی رفته است.

باقرزاده ادامه داد: این مثال بسیار عجیب است. ایشان می‌فرمایند شما دانش‌آموز را می‌آورید پای سخنرانی یا در یک فعالیت تربیتی؛ آن دانش‌آموز نه‌تنها غلام خود را نمی‌فرستد بلکه فقط مرکبش را می‌فرستد. مرکب یعنی همان جسم، اما ارباب که یعنی روح باشد را نمی‌فرستد. بنابراین در برنامه‌ای که دانش‌آموز به آن تعلق ندارد مرکبش را می‌فرستد.

وی افزود: آیت‌الله حائری شیرازی نتیجه می‌گیرد در بسیاری از اوقات ما سر نماز می‌ایستیم و با مرکب یا همان جسم به نماز می‌ایستیم و خبری از روحمان نیست. اما مرکب چه می‌داند در پیشگاه خدا چه می‌گذرد و نکته تربیتی دقیقا همینجا است. ولی ایشان می‌گوید چرا بچه‌ها در اوقات فراغت بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند؟ چون آنها با روحشان در اوقات فراغت شرکت می‌کنند لذا همه شما تجربه کردید که یک مطلب را به جای اینکه سر کلاس بگویید، اگر در اردو و گردش مطرح کنید قطعا بهتر است؛ چرا؟ چون آن کودک در یک فرصت تربیتی همچون اردو، با مرکبش در اختیار شما نیست بلکه روح و همه وجودش حضور دارد.

دو احتمال نزدیک به هم؛ تربیتی و بی‌تربیتی

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تمایل دانش‌آموزان برای تقلید از معلم و مربی خود، اظهار داشت: دانش‌آموزان تقلید می‌کنند چون ‌آموزگار خود را دوست دارند و از روی ظاهر معلم، ظاهر خودشان را شکل می‌دهند. پس ما باید روی خودمان کار کنیم و این، تربیت است.

باقرزاده در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از چالش‌های ما تفکیک تربیت و آموزش است؛ در بیشتر کشورهای جهان، تاکید بر تربیت است؛ یعنی همان چیزی که ما هم باید بدانیم و در سند تحول هم بر آن تامید شده اما تا امروز توجه جدی به آن نشده است.

معاون وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: زمانی از یکی از بزرگان پرسیدم که همانطور که امور تربیتی داریم، آیا امور بی‌تربیتی هم داریم؟ یعنی بی‌تربیتی هم تاثیرگذار خواهد بود؟ پاسخ ایشان «آری» بود؛ بنابراین هر شخص که بیشتر با کودک ارتباط دارد، هم می‌تواند او را تربیت کند و هم می‌تواند او را از تربیت دور کند؛ این فرد شاید معلم، ناظم، ‌بابای مدرسه و یا هرکس دیگری باشد.

بچه‌ها را به فضای مجازی سپرده‌ایم

وی ادامه داد: نکته دیگر، کمرنگ شدن نقش تربیتی اولیاء است؛ ما واقعا از خانواده‌ها غافل شدیم، به طوری که همه دست‌های خود را بالا گرفته‌اند و می‌گویند نمی‌دانیم چه کنیم.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: باید ارتباط‌مان را با فرزندان صمیمی کنیم؛ این ارتباط با محبت، همراهی، همدلی، صحبت کردن و... صمیمی خواهد شد. ولی متاسفانه فرزندان را به فضای مجازی سپرده‌ایم و عموما نقش خود را کمرنگ کرده‌ایم.

باقرزاده با اشاره به شرایط آماری نیروی انسانی در زمینه تعلیم و تربیت گفت: ما ۱۲۰ هزار مدرسه، ۴۲ هزار مربی پرورشی و ۱۳۲۰۰ مشاور داریم. در نتیجه نمی‌توان معجزه کرد و شاهد جبران یک شبه کاستی‌ها بود. حتی برای کیفی‌سازی همین نیروهای موجود، کار اندکی انجام شده است.

حرکت از نگاه بخشی به فرابخشی

وی با اشاره به یکی از دستاوردهای مهم تربیتی در ماه‌های اخیر اظهار کرد: در ۶ ماه گذشته از نگاه بخشی به نگاه فرابخشی رفته‌ایم. با همکاری معاونت آموزش ابتدایی، بحمدلله آموزگاران کلاس‌های ابتدایی در ۵ استان، آموزش قرآن را فراگرفتند. نام این طرح را فقط سواد قرآن نگذاشتیم، بلکه سواد و انس با قرآن نام گرفت. چون هرکسی با قرآن مانوس شود هم خودش تربیت می‌شود و هم افرادی که پیرامون او هستند؛ مثل کلامی که قرآن کریم درباره حضرت یحیی می‌فرماید «وَجَعَلَنِی مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ.»

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش افزود: مربی و آموزگاری که قرآن را یاد بگیرد یک نیرو به نیروهای پرورشی اضافه شده و کمبودها جبران خواهد شد.

باقرزاده ادامه داد: همچنین به سراغ معاونت آموزش متوسطه رفتیم و بحث هدایت تحصیلی و مشاوره را با همکاری یکدیگر پیگیری کردیم. از طرفی به سراغ سازمان آموزش و پرورش استثنائی رفتیم و تعاملات سازنده‌ای را برقرار کردیم. چراکه این سازمان با توجه به جمعیت این عزیزان، حکم یک استان را برای ما دارد در واقع ۳۰ استان در کشور نداریم بلکه ۳۲ استان داریم، چون سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک را هم باید اضافه کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود بر ضرورت توجه به برپایی نماز جماعت در مدارس تاکید کرد و گفت: زمانی که معلم پرورشی بودم هر روز یک معلم را برای نماز جماعت به نمازخانه دعوت می‌کردم و او با من همراه می‌شد. از شما می‌خواهم که اجازه دهید و تلاش کنید که نماز جماعت برپا شود. یک آدم خوش سابقه پیدا کنید تا نماز را به پا دارد و در این زمینه به نوعی، فرابخشی عمل کنید.