انتقاد اصغر باقرزاده از برخی کم‌کاری‌ها در حوزه تربیتی و فرهنگی سال‌های گذشته؛
فضای اینترنت برای کودکان در کشورهای دیگر اینچنین باز، بی‌قانون و رها نیست
صدور بخشنامه‌های برنامه‌های تربیتی یکسان و بدون در نظر گرفتن اقتضائات دانش‌آموزان کشور اشتباه است/ کشورهای دیگر وزارت تربیت دارند
تهران (پانا) - معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با انتقاد از کم‌توجهی به موضوع تربیتی در سال‌های گذشته، بر ضرورت توجه جدی به مهمترین چالش‌های تربیتی در کشور تاکید کرد.
گردهمایی معاونین پرورشی مناطق شهرستان‌های استان تهران با عنوان افق تربیت(۱) با حضور اصغر باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش، عباس مهاجر مدیرکل اداره فرهنگی هنری، میکائیل باقری مدیرکل اداره قرآن و عترت و نماز، تجلی نیا مدیرکل امور تربیتی و مشاوره و جمعی از معاونین پرورشی و تربیت بدنی نواحی و مناطق ۲۱ گانه شهرستان‌های استان تهران در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی برگزار شد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش در این گردهمایی اظهار داشت: برگزاری این جلسه در این مکان یادآور فضیلت‌های شهدای هفتم تیر به‌ویژه حضرت آیت‌الله شهید بهشتی است؛ ایشان مرد باعظمت و صاحب‌نظر در امور تربیتی و نیز امور تشکیلاتی است و در مباحث فقهی و عرفانی هم بسیار دانا، باسواد و سرآمد بوده است.
اصغر باقرزاده در ادامه با اشاره به گفتمان «تربیت بر آموزش غالب است» و رویکرد وزارت آموزش و پرورش در دولت مردمی سیزدهم در این زمینه، گفت: خداراشکر که شما رویکرد تربیتی ویژه‌ای را در پیش گرفته‌اید و آن را توسعه داده و تقویت کرده‌اید. بابت این موضوع تشکر می‌کنم چراکه نشان از همت و انسجام شما دارد.
وی افزود: من از مدت‌ها قبل به دنبال پاسخ این سوال بودم که چرا فعالیت‌های پرورشی در طول سالیان اخیر اثربخشی لازم و نتیجه مطلوب را به دنبال ندارد. بنابراین با بررسی دقیق و مشورت با بسیاری از فعالان تعلیم و تربیت مواردی را احصاء کرده‌ام که در این فرصت می‌خواهم به مهمترین چالش‌های این حوزه بپردازم تا بتوانیم با همفکری و همراهی یکدیگر، این چالش‌ها را بررسی و مرتفع کنیم.
* نظرات متناقض و ناهماهنگ درباره تربیت
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: اولین چالش ما، «تشتت آرا» است. حتی در جمع برخی از روسا و مدیران آموزش و پرورش که اخیراً برگزار شد یک کمیسیون تخصصی با عنوان "فرصت‌های نوین تربیتی" داشتیم که افراد به بیان نظرات خود درباره تربیت پرداختند؛ نظرات مطرح شده در حوزه تربیت با یکدیگر متناقض و ناهماهنگ است و هماهنگی و یکپارچگی کمی وجود دارد. این در حالی است که ما باید دقیقاً بدانیم منظورمان از تربیت چیست.
باقرزاده خطاب به حاضران در این گردهمایی اظهار داشت: خواهش من از شما این است که درباره چالش «تشتت آرا» به برگزاری رویداد و برنامه‌های تعاملی و گفت‌وگویی، توجه داشته باشید تا بتوان در یک فضای منطقی و کارشناسی به بحث و بررسی بیشتر پرداخت و به نتایج، تعاریف و مسیر هماهنگ و مشخص در امور تربیتی دست یافت.
وی تصریح کرد: تربیت یک موضوع و حوزه با نظرات، گرایش‌ها و تنش‌های مختلف و متعدد است؛ عمده دیدگاه‌ها درباره تربیت به دو بخش تقسیم می‌شود؛ یک نگرش آن است که تربیت دینی را همان تعلیمات دینی میداند و یک دیدگاه اینکه تعلیمات دینی لزوماً منجر به تربیت دینی نمی‌شود. این یک چالش اصلی است؛ در این مباحث، لازم است مربیان محترم و مسئولانی که می‌خواهند برنامه‌ریزی داشته باشند، نظریات مختلف را مرور کنند، آثار و کتاب‌هایی که در این باره نوشته شده است را بخوانند و بسیار دقت کنند چون هرکدام از این نظریه‌ها را در نظر بگیریم، شیوه اقدام و اجرا متفاوت خواهد بود.
* کشورهای دیگر وزارت تربیت دارند ولی ما...
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش گفت: دومین چالش، «تفکیک تربیت و آموزش» است. در این باره هر چند در سند تحول بنیادین بارها تاکید بر تلفیق آموزش و تربیت شده است اما در عمل شاهد تفکیک این دو هستیم.
باقرزاده تصریح کرد: در بیشتر کشورهای جهان، تاکید بر تربیت است؛ یکی از نزدیک‌ترین مثال‌ها در همسایگی ما، کشور عراق است که وزارت تربیت دارد. ولی ما این دو را تفکیک کرده‌ایم؛ یعنی همان چیزی که ما هم باید بدانیم و در سند تحول هم بر آن تاکید شده تا امروز توجه جدی به آن نشده است.
وی ادامه داد: این یک چالش مهم است که شما باید درباره آن فکر کنید و ببینید چطور می‌توان آن را از میان برداشت و برای همیشه حل کرد.
* نقش تربیتی والدین
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش با اشاره به دیگر چالش حوزه تربیت اظهار داشت: چالش سوم «کمرنگ‌شدن نقش تربیتی اولیا» است؛ به این معنا که پدران و مادران ما در موضوعات تربیتی دانش‌آموزان ضعیف و حتی تسلیم شده‌اند و می‌گویند ما دیگر نمی‌توانیم کاری انجام بدهیم.
باقرزاده افزود: این یکی از مهمترین چالش‌های ما است که باید به آن فکر کنیم؛ این در حالی است که در کشورهای دیگر برای اولیای دانش‌آموزان برنامه‌های تربیتی دارند تا بتوانند مواجهه بهتری با کودکان و نوجوانان داشته باشند.
* چالش مهم فضای مجازی و سواد رسانه‌ای
وی درباره چهارمین چالش حوزه تربیت گفت: عنوان چالش بعدی ما «فضای مجازی و سواد رسانه‌ای» است؛ در هیچ یک از کشورهای جهان فضای اینترنت اینچنین باز، بی‌قانون و رها در اختیار کودکان نیست و همه آنها قوانین محکم در این باره دارند.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: کشورهای دیگر محدودیت‌های مرتبط با سن و سال برای دسترسی به ابزار الکترونیک و نرم‌افزارهای مختلف وضع کرده‌اند. این کشورها قوانین قاطعانه برای احراز هویت دارند تا مانع از حضور بدون کنترل کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی و فضای اینترنت شوند.
* صدور بخشنامه‌های برنامه‌های تربیتی یکسان و بدون در نظر گرفتن اقتضائات دانش‌آموزان کشور اشتباه است
باقرزاده افزود: پنجمین چالش ما «مخاطب‌شناسی کودک و نوجوان» است؛ واقعیت این است که ما از این منظر که بچه‌ها را به خوبی نشناخته‌ایم ضربه میخوریم. باید توجه داشته باشیم که شرایط بچه‌ها در شهرها و شهرستان‌های مختلف کشور با یکدیگر متفاوت است و حتی شرایط تربیتی، بسته به سن و جنسیت دانش‌آموزان نیز تفاوت دارد.
وی تصریح کرد: اشتباه ما این بوده است که برای همه این بچه‌ها و دانش‌آموزان برنامه‌ریزی واحد داشته‌ایم و بعد می‌گوییم چرا برنامه‌های ما به نتیجه نمی‌رسد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: یعنی یک مقام مسئول و مدیر در اتاق خودش می‌نشسته و یک بخشنامه برای دانش‌آموزان کل کشور می‌نوشته و صادر می‌کرده است! این موضوع نشان می‌دهد که ما در مخاطب‌شناسی ضعیف بوده‌ایم.
باقرزاده خطاب به حاضران در این گردهمایی گفت: در دوره جدید معاونت پرورشی از همکاران می‌خواهم که برای مخاطب‌شناسی در شهرستان‌های خودشان برنامه‌ریزی و اقدام داشته باشند و بر اساس کودک یا نوجوان بودن، دختر یا پسر بودن، و بسته به شرایط شهرستان خود طراحی و برنامه‌ریزی کنند.
* چالش‌های «برنامه درسی» و «برنامه‌ها و فعالیت‌های تکراری و کم‌اثر»
وی درباره چالش‌های دیگر در حوزه تربیتی کشور اظهار کرد: چالش شماره شش مربوط به «برنامه‌ها و فعالیت‌های تکراری و کم‌اثر» است که باید برای مرتفع شدن آن برنامه‌ریزی داشته باشیم چالش هفتم در زمینه «برنامه درسی» است به این معنا که این برنامه باید حاوی نکات تربیتی باشد.
* ضرورت هماهنگی بخش‌های مختلف آموزش و پرورش
معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش افزود: هشتمین چالش «عدم هماهنگی بخش‌های مختلف آموزش و پرورش» است. یکی از مشکلات ما در گذشته این بود که حتی ادارات و بخش‌های مختلف مربوط به یک معاونت هرگز کنار هم نمی‌نشستند و جلسات مشورتی و همفکری برای هماهنگی نداشتند.
باقرزاده ادامه داد: ولی در این دوره تلاش ما بر این است که بیشترین هماهنگی را بین اجزای مختلف در آموزش و پرورش ایجاد کنیم. بنابراین با جدیت و قاطعیت اعلام کرده‌ایم برنامه‌هایی که با یکدیگر هماهنگ نباشند به تایید و تصویب نمی‌رسند. چون همه ما یک هدف مشترک و متعالی داریم و آن هدف، کار تربیتی موثر و زیربنایی است.
وی تاکید کرد: اعتقاد من به کار زیربنایی است و لطفاً به کار زیربنایی توجه داشته باشید. چون کار زیربنایی باعث می‌شود که همه امور طبق روال کارشناسی و صحیح به پیش برود. برای ما باید این نکته مهم باشد که کارهای‌مان نتیجه بدهد.
* یکی از راهکارهای غلبه بر چالش «نیروی انسانی»
معاون وزیر آموزش و پرورش در ادامه گفت: نهمین و آخرین چالش مهمی که در این فرصت باید به آن اشاره کنم مربوط به «نیروی انسانی» است. به طور مثال، ما امروز ۱۳ هزار مشاور برای ۱۲۰ هزار مدرسه داریم و این بسیار کم است.
باقرزاده اضافه کرد: برای این چالش هم باید فکر اساسی داشته باشیم چون مسئله بسیار مهمی است. البته یکی از سریعترین و مهمترین کارهایی که می‌توان در این باره انجام داد، شناسایی و انتخاب افراد باانگیزه، تلاشگر و مستعد است تا بتوانیم با تقویت آنها اثربخشی‌شان را ارتقا دهیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش در بخش دیگری از سخنان خود به بیان اصول و سیاست‌های این معاونت پرداخت و گفت: نگاه فرایندی به تربیت؛ دانش‌آموز محوری؛ احیای نقش تنظیم‌گری مربی، نظارت و مدیریت فرهنگی؛ اعتلای منابع انسانی؛ و کیفی‌سازی فعالیت‌ها، ارزیابی‌ها و سنجش اثربخشی از جمله این اصول و سیاست‌ها است.
ارسال دیدگاه