شبکه کتابخانه‌های عمومی کشور در جامعیت و عمومیت بی‌بدیل است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، روز نخست همایش مدیران کل کتابخانه‌های عمومی استان‌ها شنبه ۲۹ مردادماه با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاونان و مدیران‌کل ستادی و استانی نهاد، به میزبانی کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار شد.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز خرسندی از حضور در این همایش طی سخنانی گفت: بسیار خوشحالم که امروز در جمع مدیران‌کل محترم کتابخانه‌های عمومی استان‌ها حضور پیدا کردم و از برادر و دوست خوبم آقای رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای برگزاری این جلسه و ایجاد امکان حضور و گفتگوی من با مدیران‌کل استانی نهاد تشکر می‌کنم.

ارتقاء میانگین حقوق دریافتی کتابداران تا پایان سال

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مهم‌ترین مسائل و چالش‌های پیش روی نهاد گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور یک هویت حقوقی دارد که امروز محل مناقشه است. البته این موضوع از نظر ما حل شده است. من معتقدم که نهاد در استان‌ها بایستی اداره‌کل مستقل داشته باشد، مانند ادارات‌کل اوقاف و حج و زیارت در استان‌ها تا بتوانند بیش‌ازپیش مؤثر و پیش‌برنده باشند.

وی افزود: ما به این موضوع واقفیم که میزان حقوق و دستمزد در نهاد پایین است. به همین دلیل تلاش داریم در مسیر اصلاح این وضعیت با سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی و معاونت‌ مربوطه در وزارتخانه این میزان را تا پایان سال به متوسط کشوری برسانیم؛ اتفاقی که حق کتابداران و کتابخانه‌های عمومی کشور است. به همین دلیل ما در کمیسیون فرهنگی اجتماعی دولت تغییراتی در آیین‌نامه اجرایی نهاد اعمال می‌کنیم تا همکاران ما در نهاد دغدغه‌ای در موضوع حقوق و معیشت نداشته باشند. مجلس شورای اسلامی در سال آخر خود طرح‌ها و لایحه‌هایی در دست دارد که یکی از آن‌ها طرح قانون نهاد است.

اسماعیلی تصریح کرد: این کار قطعی است و ما به‌عنوان مسئول حوزه فرهنگ این کار را انجام خواهیم داد که بخشی از ارتقای حقوق و دستمزد کتابداران و کارکنان نهاد در هیئت امناء به انجام خواهد رسید. همچنین هیئت امنای پیشنهادی با حکم رئیس‌جمهور منصوب شده‌اند که نوید روزهای خوبی را در عرصه کتابخانه‌های عمومی می‌دهند. از آقای رمضانی خواهش کردم که جلسات هیئت امناء را با فاصله کوتاه‌تر برگزار کنند تا مسائل نهاد زودتر به نتیجه برسیم.

شبکه کتابخانه‌های عمومی گسترده‌ترین شبکه فرهنگی کشور

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به ضرورت حمایت از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: ما صد هزار هیئت در کشور داریم که مخاطبان مشخصی دارند. همچنین شبکه مساجد ما با بیش از ۴۰ هزار مسجد فعال و شبکه امامزاده‌ها و شبکه‌های مختلف در حال فعالیت هستند؛ اما شبکه کتابخانه‌های عمومی یک شبکه عمومی به معنای کامل است که همه نوع گروه، قشر و جمعیتی را در خود دارد. درواقع کتابخانه‌ها متراکم‌ترین شبکه عمومی و اجتماعی هستند که امروز در اختیار حاکمیت قرار دارد. به‌جرئت می‌توانم بگویم که ما چنین شبکه اجتماعی و عمومی که همه اقشار را ذیل خود قرار دهد نداریم.

رئیس هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور امروز یک شبکه گسترده فرهنگی با حدود ۳۸۰۰ کتابخانه در سراسر کشور است و بنده به‌عنوان متولی حوزه فرهنگ در دولت عرض می‌کنم که در کشور هیچ شبکه فرهنگی به گستردگی، نفوذ و تأثیر کتابخانه‌های عمومی کشور وجود ندارد. بنده هیچ شبکه‌ای نظیر کتابخانه‌ها را سراغ ندارم که چنین جامعیت و عمومیتی داشته باشد.

نقش‌آفرینی ویژه بانوان در پیشبرد اهداف نهاد

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نقش‌آفرینی بانوان در بدنه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: در سفر اخیری که به شهر کردکوی در گرگان داشتم، همچنین در سفر به شهر قدس، ملارد و سایر استان‌ها و شهرهای کشور، از نزدیک شاهد تلاش‌های دلسوزانه بانوان کتابدار و مسئول در کتابخانه‌های عمومی بودم. به حمدالله بانوان متدین و متخصص در بدنه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بسیارند.

وی ادامه داد: امروز بدنه نهاد چه در کتابخانه‌ها و چه در پست‌های مدیریتی اغلب از بانوان تشکیل شده است و آن‌ها به خوبی از پس این کار سخت برمی‌آیند. بانوان نشان داده‌اند که در امور کتابخانه‌ها با تدبیر عمل می‌کنند و با تمرکز ویژه خود، کار را به پیش می‌برند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تقاضای مردم برای ایجاد کتابخانه عمومی در مناطق مختلف کشور گفت: بسیاری اوقات منابع نهاد تکافوی نیازهای یک استان را نمی‌دهد و باید از اعتبارات دیگری که وجود دارد برای حمایت از استان‌ها استفاده کنیم. امروز در وزارتخانه برای تأمین نیازها و اعتبارات لازم، ‌ بودجه‌ای را در اختیار داریم و بودجه‌هایی نیز به صورت متمرکز در اختیار سازمان برنامه و بودجه است که از دولت دریافت می‌کنیم. متأسفانه در دور اول سفرهای استانی رئیس‌جمهور نتوانستیم اعتبار خوبی برای کتابخانه‌های عمومی در استان‌ها اختصاص دهیم ولی هرچه جلوتر می‌رویم این موضوع را تقویت می‌کنیم؛ همان‌طور که در سفر اخیر به خراسان جنوبی، همدان و استان‌های پیش رو، این موضوع را بسیار تقویت کردیم.

حل مسائل حقوقی، معیشتی کتابداران و توسعه کتابخانه‌ها

اسماعیلی توسعه کتابخانه‌های عمومی را مأموریت جدی در حوزه فرهنگ دانست و گفت: ما از همه امکانات خود برای توسعه کتابخانه و گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی استفاده خواهیم کرد. برنامه ما گسترش فیزیک کتابخانه‌ها و همچنین تکمیل و تجهیز آن‌ها است؛ کاری که در صحت و درستی و مزیت مطلق آن هیچ شکی وجود ندارد. به همین دلیل آمادگی کامل برای حمایت از این حوزه را دارم و هر آنچه لازم است در وزارتخانه به‌عنوان مسئول هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور فراهم خواهیم کرد.

وی یادآور شد: الحمدالله امروز بدنه مدیران نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از جوانان مؤمن، انقلابی و جهادی تشکیل شده است. آقای رمضانی را سال‌ها است می‌شناسم و گروه مدیریتی ایشان هم از دوستان خوب ما هستند که باعث شده توقعاتم از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بالا برود. جا دارد از استاد مختارپور، دوست و همکار صمیمی‌ام که زحمات بی‌شائبه‌ای را در این حوزه متحمل شدند یاد و تقدیر کنم. ایشان در نهاد پرچم‌دار گفتمانی در حوزه فرهنگ شد که امروز مدیران جوان، آن پرچم را در دست گرفته و در این مسیر به حرکت ادامه می‌دهند.

لزوم مدیریت یکپارچه و سیاست‌گذاری واحد در اداره کتابخانه‌های عمومی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره آنچه به‌عنوان موازی کاری در اداره کتابخانه‌های عمومی یاد می‌شود، گفت: امروز در کشور گاهی به دلایلی ازجمله مشترک بودن ابنیه، کتابخانه‌های عمومی توسط دستگاه‌هایی مانند شهرداری نیز راه‌اندازی و اداره می‌شود؛ اما حوزه کتابخانه‌ها باید با یک مدیریت یکپارچه و واحد اداره شود تا بتواند به خوبی کار را پیش ببرد. کتابخانه‌ای که قابلیت دسترسی عمومی دارد، باید از یک سیاست واحد بهره ببرد و به سمت استقرار نظام سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری واحد برای حوزه مدیریت کتابخانه‌های عمومی رفت، چراکه اساساً تزاحم در اداره کتابخانه‌ها مضر است و باید آن را کنار گذاشت. این موضوع برای ما هیچ دفاع و توجیهی ندارد.

اسماعیلی تأکید کرد: تلاش ما این است که خانواده فرهنگ در استان‌ها با هم هماهنگ شوند و بتوانند با هم بنشینند و گفتگو کنند. مدیران‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان‌ها حتماً تعامل خوبی در حوزه کتابخانه‌های عمومی خواهند داشت و اصلاً تزاحم از نظر من معنایی ندارد. هر مکانی که در اختیار ادارات‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی است و امکان ایجاد کتابخانه در آن وجود دارد، طی یک تعامل دوطرفه بی‌تردید در اختیار نهاد قرار خواهد گرفت. انتظارم این است که اگر این موضوع حل شود، بسیاری از مشکلات بعدی در تعامل و هم‌افزایی دستگاه‌های فرهنگی در استان‌ها نیز برطرف خواهد شد.

وی ادامه داد: خوشبختانه در دوره اخیر فضای بسیار راحت‌تری در این حوزه ایجاد شده است؛ چراکه هیچ مدیری از این اختلافات استقبال نمی‌کند و دوستان به سمت حل مسئله می‌روند. امروز مجموعه‌ای در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور جمع شده‌اند که به لحاظ توانمندی در رده مدیران ارشد و میانی بسیار قابل اتکا هستند و باید بیشتر از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

توجه ویژه دولت مردمی به حوزه فرهنگ

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اولویت‌های دولت جدید گفت: دولت واقعاً به حوزه فرهنگ اهتمام دارد و علیرغم اینکه دولت درگیر مسائل اقتصادی است و حتماً در اولویت‌بندی‌ها، نظام مسائل معیشتی و اقتصادی باید در دستور کار باشد. ما در دولت همپای حوزه اقتصاد، به حوزه فرهنگ نیز توجه داریم. بر این اساس در یک سال اخیر گام‌های بلندی در این رابطه برداشته شده که یکی از این اقدامات تشکیل ستاد فرهنگی دولت است که در چند ماه گذشته افتتاح شده است.

وی یادآورشد: کشور ما در حوزه فرهنگی سال‌های سال است که از ریل‌گذاری که رهبر انقلاب آن را تبیین کردند، دچار انحراف شده است. بر این اساس ما برای تغییر این مسیر و قرار دادن آن در مسیر اصلی خود، کار سختی در پیش داریم. الحمدالله نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به قدر زیادی از این انحرافات به دور بوده است؛ اما حتماً در حوزه مسائل فرهنگی باید آن نظام تصمیم‌گیری صحیح را با اولویت‌هایی که رهبر انقلاب از ما مطالبه می‌کنند، پیاده‌سازی کنیم.

محمدمهدی اسماعیلی ادامه داد: در موضوع تغییر مدیریت فرهنگی در کشور باید بتوانیم بیشترین همراهی را با خود داشته باشیم. نباید این‌گونه باشد که بدنه مجموعه ما تصور کند که عده‌ای بالا نشسته و تصمیم می‌گیرند و نسبت به آن‌ها بی‌توجه هستند. ما وقتی موفق خواهیم بود که همه ارکان مجموعه در این مسیر با ما همراه باشند. بنده نیز از همه امکانات وزارتخانه برای حل مشکلات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و در مسیر اعتلای نظام جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کنم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به لزوم توجه به آینده‌پژوهی در حوزه کتابخانه‌های عمومی گفت: تأکید دارم که موضوع آینده‌پژوهی که در برنامه‌های خود داشته‌اید با جدیت پیش بگیرید؛ چراکه امروز حوزه کتاب و نشر رقبای جدی پیدا کرده‌ است. ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیاز به یک اتاق فکر قوی داریم که ۱۰ سال آینده را برای ما پیش‌بینی کند و بر اساس نظام برنامه‌ریزی در ستاد به استقبال تغییرات برویم.

وی افزود: کارهای پشتیبانی، حل مسائل حقوقی، ساختاری، بحث حقوق و دستمزد با ما، تدبیر برای افق‌گشایی و بسط فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی با شما.

در ادامه جلسه چند تن از مدیران کل استان‌ها به بیان نظرات و نکات خود پرداختند.