وصیتنامه شفاهی چقدر اعتبار دارد؟
تهران (پانا) - براساس قانون امور حسبی که تکمیل‌‌کننده قانون مدنی در بحث‌های پیرامون ارث و وصیت است، اصولا وصیت باید به همان شیوه قانونی نگارش شود که در این قانون پیش‌بینی شده است و با توجه به مواد مختلف این قانون د‌رمی‌یابیم که وصیتنامه باید به صورت کتبی نوشته شود و به شیوه وصیتنامه رسمی، وصیتنامه سری یا وصیتنامه خودنوشت تنظیم شود؛ با این حال در مواردی ممکن است وصیت کردن توسط متوفی به شیوه لفظی و زبانی صورت گرفته باشد که به آن وصیت شفاهی یا وصیتنامه شفاهی گفته می‌شود.
آموزه‌های دین مبین اسلام مبین این مطلب است که وصیت کردن توسط متوفی مستحب موکد است و اگر شخصی قبل از فوت خود وصیتی کرده که به موجب آن بعد از فوت وی مالی به شخصی تعلق گیرد (وصیت تملیکی) و یا انجام امر یا اموری به عهده دیگری قرار گیرد (وصیت عهدی)، عمل کردن به چنین وصیتی واجب است و تفاوتی میان کتبی بودن وصیت یا شفاهی بودن آن وجود ندارد و حکم وصیت نامه شفاهی یا لفظی آن است که توسط موصی‌له یا وصی به انجام برسد و در این خصوص اختلافی وجود ندارد؛ لکن گاهی شخص متوفی به صورت شفاهی یا لفظی امری را وصیت می‌کند، ولی ورثه متوفی به دلیل اینکه وصیت شفاهی را نشنیده‌اند یا به هر دلیلی مفاد آن را قبول ندارند، از پذیرش اعتبار وصیت شفاهی یا لفظی توسط متوفی خودداری می‌کنند و از عمل نمودن به آن نیز خودداری می‌ورزند؛ با این حال باید دانست که اگر متوفی به صورت شفاهی به امری وصیت کرده باشد، وصیت شفاهی واجب شرعی محسوب شده و عمل نمودن به آن ضروری است؛ چرا که آخرین خواست متوفی همان امر بوده است.
اعتبار وصیتنامه شفاهی در دادگاه
بر اساس قانون امور حسبی، وصیت نامه باید طبق احکام و قواعد قانونی نگارش شده و به صورت وصیت رسمی، وصیت سری و وصیت خود نوشت تنظیم شود و هر وصیتی که به ترتیب مذکور در این فصل واقع نشده باشد، در مراجع رسمی معتبر نبوده و قابل پذیرش نیست. البته به موجب ماده ۲۹۴ همین قانون، اگر اشخاص ذی‌نفع در ارث متوفی، وصیت شفاهی یا لفظی متوفی را قبول کرده باشند و به صحیح بودن آن اقرار کرده باشند، وصیت شفاهی متوفی نیز صحیح و مورد قبول خواهد بود.
به عنوان مثال، اگر پدر خانواده به صورت شفاهی در حضور همه فرزندان وصیت کند که یک سوم از اموال وی بعد از فوت او به یکی از فرزندانش تعلق گیرد، علیرغم اینکه وصیتی صحیح و معتبر است و به حکم اسلام قابل اجرا خواهد بود؛ اگر سایر فرزندان از پذیرش وصیت شفاهی وی خودداری نماید، شخصی که به نفع او وصیت شفاهی شده است نمی‌تواند با شهادت در دادگاه وصیت شفاهی را اثبات نماید؛ مگر اینکه اشخاص مذکور خودشان وصیت شفاهی را قبول کنند و به آن اقرار کرده باشند که در این صورت وصیت شفاهی اعتبار پیدا کرده و قابل اجرا خواهد بود. اعتبار بخشیدن به وصیتنامه شفاهی متوفی که توسط ورثه به عمل می‌آید تحت عنوان تنفیذ وصیت شفاهی نیز شناخته شده است و ذی نفع می‌تواند به دادگاه مراجعه و دادخواست تنفیذ وصیتنامه شفاهی را ارائه دهد.
ارسال دیدگاه