پاکستان و سرنوشت «عمران خان»

حسن هانی‌زاده در گفت‌و‌گو با پانا درباره وضعیت پاکستان و سرنوشت عمران خان، اظهار کرد: «افزایش فشار احزاب سیاسی و فراکسیون‌های پارلمانی برای برکناری عمران خان، نخست وزیر پاکستان این کشور را وارد یک چرخه جدید بحران سیاسی کرد. عمران خان در ۱۸ اوت ۲۰۱۸ به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و از آن زمان تلاش کرد تا پاکستان را از ورود به بحران‌های منطقه‌ای و جهانی دور نگه‌ دارد.»

وی افزود: «سرانجام عارف علوی، رئیس جمهوری پاکستان برای حفظ ثبات این کشور از اختیارات قانونی خود استفاده کرد و پارامان را منحل تا زمینه بر‌گزاری یک انتخابات زودهنگام پارلمانی فراهم شود. به این ترتیب عمران خان که بیست و دومین نخست وزیر در طول استقلال پاکستان به شمار می‌رود از قدرت برکنار شد اما تا برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی همچنان در رأس کابینه باقی خواهد ماند.»

این تحلیلگر سیاست خارجی گفت: «اساساً عمران خان در میان نخست وزیران پاکستان در طول دوره نخست وزیری خود تلاش کرد تا استقلال کشور خود را به دور از دخالت آمریکا و غرب حفظ کند و بارها از دخالت‌های آمریکا در امور داخلی پاکستان انتقاد کرده بود. تلقی عمران‌خان که برخی احزاب تندرو دینی، وی را به گرایش به مذهب تشیع و بی‌توجهی نسبت به مسأله کشمیر متهم می‌کردند، این است که عملکرد غیرمنطقی آمریکا در منطقه به‌ویژه در افغانستان به بروز بحران‌های منطقه‌ای منجر شده است.»

وی ادامه داد: «موضع‌گیری بی‌طرفانه وی در بحران اوکراین و برقراری رابطه منطقی با روسیه خشم آمریکا را به‌دنبال داشت به گونه‌‌ای که تحرکات ژنرال‌های ارتش و احزاب راست پاکستان برای برکناری عمران‌خان از قدرت، آغاز شد.»

هانی‌زاده تأکید کرد: «اساساً پاکستان به عنوان تنها کشور اسلامی که دارای بمب هسته‌ای است همواره در مدار توجه آمریکا و غرب قرار دارد زیرا هرگونه تغییرات دراماتیکی و شتابزده در پاکستان ممکن است منافع آمریکا و هم‌پیمانان آمریکا در منطقه را تهدید کند.»

این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه کرد: «موضوع دیگری که به‌عنوان یک اصل تعریف شده در پاکستان معروف است اینکه اغلب ژنرال‌های ارتش از نقطه‌نظر سیاسی و لجستیکی و ساختاری به آمریکا و از نقطه‌نظر اعتقادی به وهابیت عربستان گرایش دارند. از این رو هر حرکت انتقادی از سوی مقامات بلندپایه سیاسی که ممکن است به کاهش نفوذ آمریکا و عربستان در پاکستان منجر شود از سوی ژنرال‌های ارتش رصد می‌شود.»

عمران خان قربانی سیاست‌های استقلال‌طلبانه خود و تقابل سیاسی با آمریکا شده است

وی افزود: «اما با توجه به اینکه پاکستان از مرحله کودتاهای نظامی عبور کرده و ژنرال‌های ارتش دیگر نمی‌توانند مانند گذشته راسا حاکمیت را با کودتای نظامی در اختیار بگیرند لذا در پشت پرده عملا در تغییر ساختار حاکمیت همچنان ایفای نقش می‌کنند.»

هانی‌زاده اظهار کرد: «عمران‌خان تنها نخست وزیری است که پس از خروج شتابزده نیروهای آمریکا و ناتو از افغانستان با احداث یک پایگاه جدید آمریکا در پاکستان به شدت مخالفت کرد و همین امر موجب شد که کمک‌های آمریکا به اسلام‌آباد قطع شود. لذا به نظر می‌رسد عمران خان قربانی سیاست‌های استقلال‌طلبانه خود و تقابل سیاسی با آمریکا شده و به‌صورتی قانونی از قدرت بر کنار شد. اما او همچنان به دلیل برخورداری از پشتیبانی و حمایت مردمی و احزاب ملی‌گرا این شانس را دارد که پس از برگزاری انتخابات پارلمانی بار دیگر به عنوان نخست وزیر انتخاب شود. این در حالی است که آمریکا تلاش دارد تا احزاب راست در انتخابات آینده اکثریت کرسی‌ها را به‌دست آوردند تا نخست‌وزیری انتخاب شود که با سیاست‌های آمریکا و عربستان همسو باشد.»