ابوالقاسم قاسم زاده*
طالبان خبرساز، افغانستان مهجور
بعد از آمریکا، طالبان، که سال‌های سال گروهی تروریستی نامیده می‌شد و از افغانستان رانده شده بود، یک‌باره کابل و مرکز ریاست جمهوری آن را به اشغال درآورد و در فاصله چندماه قدرت نظامی خود را مستقر کرد. از آن زمان تاکنون دو جریان سیاسی ـ خبری به مرور ظاهر و تثبیت شد.
کشورهای غربی از اروپا و آمریکا، همچنین سازمان ملل خط خارج کردن دولت واشنگتن از محکومیت در صحنه خبری را دنبال کردند و در عمل محکومیت جنایت ارتش آمریکا در مدت طولانی سلطه آنها بر افغانستان به محاق خبری رفت. دولت آمریکا و اذناب آن، کشور افغانستان را به چنان ویرانی در آوردند که مقایسه آن با «ویتنام» هم کفاف شرح واقعیت‌های تلخ و جنایات ضدبشری در این کشور را نمی‌دهد! آنان این روال را به فراموشی سپردند و تاریخ مرگبار در افغانستان همچنان ادامه دارد و به جای آن «طالبان» با نشان دادن سلاح‌های مرگبار به مردم در سراسر کشور، خود را دولت حاکم، مستقر و بلامنازع نشان می‌دهد.
اگر چه تاکنون هیچ کشوری دولت طالبان را به رسمیت نشناخته است اما حاصل سلطه نظامی آنها بر افغانستان، آرام آرام این جمله را که قدرت طالبان یک واقعیت مستقر شده در کشور افغانستان است، در مسیر «تثبیت» قرار داده است. مدتی شعار دولت فراگیر و قانونی از مسیر یک انتخابات آزاد و مردمی داده شد، اما طالبان از خود چند چهره را ظهور و بروز داده است. از یک سو خود را نماینده همه ملت افغانستان، فارغ از باورهای مذهبی یا سیاسی واجتماعی و فرهنگی می‌نامد و از سوی دیگر تفسیر خود از مسلمان بودن و رعایت «شریعت نبوی» را مدام تبلیغ می‌کند؛ اما در همین مدت هرگونه مخالفت مدنی در افغانستان را با گلوله، ویران سازی منازل مسکونی افغان‌ها و مخالفان طالبان، جواب و سرکوب دادخواهی زنان افغانستان تا حد درخواست آنها برای آزادی سوادآموزی و تحصیلات در مدارس و دانشگاه‌ها را به صورت علنی نشان داده است.
کشورهای همسایه افغانستان نیز خود آنقدر گرفتاری‌های درونی و داخلی دارند که گام به گام روال همکاری با شعار کمک به افغانستان جنگ‌زده را انتخاب کرده‌اند، اگر چه برای آنها پذیرش رسمی دولت طالبان در افغانستان فعلاً ثانوی است! اما طالبان را به حضور برای گفتگوهای دوجانبه می‌پذیرند. همین روال را دو قدرت تعیین کننده روسیه و چین نیز برگزیده‌اند. روس‌ها با تجربه شکست خورده از دولت‌سازی و حضور قدرت نظامی در افغانستان، این‌بار می‌خواهند از طریق مماشات با طالبان و نشان دادن چراغ سبز به آنها از راه متفاوت، این کشور را به دایره روابط دوجانبه همکاری و قرار دادن آن در دایره قدرت خود در صحنه بین‌المللی درآورند. دولت چین در حالی که به اهمیت «ژئوپلتیک» کشور افغانستان واقف است، علاوه بر نگاه سیاسی ـ امنیتی به این کشور با رابطه تجاری گام به گام به بازار افغانستان نظر دارد که می‌تواند آن را به مرکز بزرگی برای چرخه سرمایه‌گذاری‌ها و پل تجارت منطقه‌ای خود در آورد. برای چین چرخه تجاری سود‌آور مدنظر است.
همین دیروز خبر انفجار بمب در ناحیه‌ای شیعه نشین در هرات خبرساز شد در حالی که استان هرات هم مرز با خراسان آرام‌ترین منطقه خوانده می‌شد. همزمان با این اقدام تروریستی، «متقی» وزیر خارجه طالبان با هواپیمای ارسالی دولت «نروژ» رهسپار این کشور شده است تا با کشورهای اروپایی و آمریکا در نروژ ملاقات و گفتگوی مستقیم داشته باشد! خبرگزاری‌ها گزارش کرده‌اند که «قرار است مقامات ارشد گروه طالبان با نمایندگان دولت آمریکا و کشورهای غربی (اروپایی) همچنین آمریکا در نروژ دیدار و گفتگو کنند.» هیأت ۱۵ نفره طالبان به ریاست امیرخان متقی، وزیر خارجه این گروه قرار است تا ضمن ملاقات‌های رسمی با نمایندگان دولت‌های اروپایی و آمریکا در نروژ به اصطلاح با نمایندگان جامعه مدنی افغانستان در اروپا نیز دیدار و گفتگو داشته باشد! البته دیپلمات ارشد نروژی گفته است که این گفتگوها مهم هستند، زیرا مسائل بشردوستانه در افغانستان به رسیدگی فوری نیاز داشته و مردم این کشور در وضعیت بسیار بدی قرار دارند. سازمان ملل نیز همزمان هشدار داده که ۹۵درصد مردم افغانستان غذای کافی برای خوردن ندارند. گروه طالبان به دنبال آن است تا پول‌هایی که در بانک‌های آمریکا مسدود شده را آزادکند.
آنچه مسلم است افغانستان همچنان درگیر فقر، گرسنگی، آوارگی و زیر پا گذاشتن حقوق زنان است.
*پژوهشگر
منبع: اطلاعات
ارسال دیدگاه