چرا «چارسو» خانه فجر چهلم شد

یزدان عشیری، مدیر روابط عمومی چهلمین جشنواره فیلم فجر در گفت‌وگو با پانا با بیان اینکه شرایط حضور در برج میلاد برای جشنواره فراهم نشد و به ناچار به پردیس چارسو رسیدیم، گفت: «با بررسی که کمیته نمایش جشنواره فجر از پردیس‌های «چارسو» و «ملت» و برج میلاد داشتند، با توجه به شاخصه‌ها و میزان رضایتمندی صاحبان آثار از سالن‌های نمایش، به چارسو رسیدیم.»

وی اظهار کرد: «پردیس ملت به دلایلی چون فقدان پارکینگ مناسب، مشکلات اینترنت و مسائلی دیگر، انتخاب مناسبی برای اهالی رسانه نبود و همواره این گلایه‌مندی وجود داشته است. همچنین با سالن نمایش برج میلاد را صاحبان آثار مشکل داشتند، چراکه استاندارد و شاخص‌های فنی لازم را ندارد؛ به انضمام شرایط بهره‌وری که فراهم نشد، کمیته نمایش با بررسی‌های صورت گرفته، پردیس چارسو را مناسب‌تر از بقیه گزینه‌ها دانسته است. با توجه به اینکه محدودیت فضا را شاهد هستیم، سینمافلسطین را برای منتقدان سینمایی در نظر گرفتیم و برای این منظور با جعفر گودرزی مدیر انجمن تبادل نظر داشتیم و برای فلسطین به توافق رسیدیم. البته ما حق انتخاب به دوستان می دهیم و می‌توانند بین چارسو و فلسطین انتخاب کنند.»

عشیری تاکید کرد: «همچنین یک الی دو سالن دیگر نیز برای مخاطبان مهمان پیش‌بینی شده است که اعلام خواهد شد.»

وی درباره اینکه با توجه به حضور اهالی رسانه در چارسو، چقدر از میزان و تعداد خبرنگاران کاسته می‌شود، بیان کرد: «با همان کمیت روبه‌رو هستیم چراکه با توجه به پروتکل‌های بهداشتی و شرایط و محدودیت‌هایی ناشی از کرونا، تعداد خبرنگاران را تعیین کردیم و به لحاظ جمعیتی تعداد خبرنگاران در برج میلاد و چارسو یکسان است، چراکه حدود ۳۰۰ صندلی برج میلاد غیرقابل استفاده بود. ضمن اینکه صاحبان آثار از سالن برج میلاد نیز ناراضی بودند.»

عشیری درباره نشست‌های خبری و برگزاری آن‌ها در چارسو بیان کرد: «نشست‌های خبری فیلم‌های جشنواره در سالن یک سینما چارسو برگزار خواهند شد.»

وی درباره سانس‌ها نیز اظهار کرد: «فعلا دو سانس را برای چهلمین جشنواره فیلم فجر بستیم، چراکه فیلم‌های کوتاه، مستند، نکوداشت‌ها و گنجینه سینمای ایران را در باکس داریم. اگر به لحاظ کمی با استقبال مواجه شویم، می‌توانیم تدبیری کنیم که فیلم‌ها در روزهای بیشتر نمایش داده شوند تا در بین جمعیت توزیع شود.»

به گفته عشیری بخش جنبی در جشنواره چهلم نخواهد بود و تنها ۲۲ فیلم حاضر در این رویداد برای اهالی رسانه و مخاطبان سینما به نمایش گذاشته می‌شود.

مدیر روابط عمومی جشنواره فیلم فجر در پایان درباره برنامه‌های فرهنگی جشنواره چهلم توضیح داد و این فضای ایجاد شده برای تعامل سینما با دیگر حوزه‌های علمی و پژوهشی و اندیشه ای را بسیار مناسب قلمداد کرد.

خبرگزاری مهر نیز در گزارشی به میزبانان جشنواره فجر برای اهالی رسانه پرداخته است.

در این گزارش آمده است، پردیس سینمایی «چارسو» در حالی به‌عنوان میزبان اصحاب رسانه در چهلمین جشنواره فیلم فجر انتخاب شده که تردیدها و ملاحظاتی جدی از سوی مخالفان و موافقان این انتخاب مطرح است.

شب گذشته و درست در زمانی که اهالی رسانه چندان انتظار مخابره خبری از سوی جشنواره فیلم فجر را نداشتند، تیم روابط عمومی این رویداد سرانجام سینماهای میزبان اهالی رسانه و منتقدان را اعلام کرد.

حالا ۲۷ سال از زمان اختصاص نخستین سینما به اهالی رسانه در ایام برگزاری جشنواره فجر می‌گذرد؛ تصمیمی که در سال ۶۳ و در دوره سوم جشنواره فیلم فجر گرفته و در پی آن قرار شد ردیفی در سینما صحرا را برای اهالی رسانه در نظر بگیرند و بعدها اختصاص این تک ردیف به تخصیص سینمایی ویژه به اهالی رسانه ارتقا پیدا کرد.

این برای اولین بار است که پردیس سینمایی «چارسو» با ظرفیت هزار و ۱۰۹ صندلی میزبان خبرنگاران می‌شود تا در فهرست ۹ سینمایی قرار بگیرد که تا به امروز و در این ۲۷ سال به‌عنوان سینمای اصحاب رسانه در جشنواره فیلم فجر معرفی شده‌اند.

گرچه هر ساله اعلام سینماهای خبرنگاران و منتقدان یکی از مسایلی است که زیر ذره بین آنها قرار می‌گیرد اما شامگاه ۲۶ دی ماه معرفی پردیس چارسو به عنوان سالن مخصوص اهالی رسانه واکنش‌های منفی و مثبتی را در فضای مجازی در پی داشت و حالا باید ببینیم این سینما توان و ظرفیت میزبانی از خبرنگاران را که اتفاقاً جمعیتی زیادی را هم شامل می‌شوند، دارد یا نه.

یک مرور؛ همه سینماهایی که میزبان اصحاب رسانه بودند

همانطور که در ابتدای این گزارش اشاره شده برای اولین بار در سال ۶۳ برگزارکنندگان سومین دوره جشنواره فیلم فجر تصمیم گرفتند ردیفی از سینما صحرا را به عنوان ظرفیتی برای میزبانی از اهالی رسانه در نظر بگیرند، اما از دوره یازدهم جشنواره بود که سینمایی خاص به‌صورت اختصاصی برای میزبانی از «اصحاب رسانه» از سوی جشنواره معرفی شد. از آن دوره تا امروز مرکز همایش‌های برج میلاد با ۹ دوره میزبانی، یعنی از دوره بیست و هشتم تا سی و پنجم و البته دوره سی و نهم و با ظرفیت ۱۶۰۰ نفر رکورددار این اتفاق است.

پیش از آن این رکورد در اختیار سینما استقلال بود؛ سینمایی که ۷ دوره به عنوان سینمای رسانه‌ها معرفی شد و با ظرفیت ۷۰۰ نفر در دوره‌های ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۱۹، ۲۱ و ۲۲ جشنواره فیلم فجر فیلم‌های این رویداد سینمایی را برای اصحاب رسانه به نمایش می‌گذاشت.

در این میان هستند سینماهایی که تنها یک دوره این رویداد سینمایی را میزبانی کرده‌اند، در دوره یازدهم سینما شهر قصه با ظرفیت ۱۴۷ نفر و در دوره بیستم سالن حجاب با ظرفیت ۵۷۰ نفر جزو سینماهایی بودند که با خبرنگاران همراه شدند.

همه چیز درباره میزبانی فجر از رسانه‌ها/«چارسو» به کدام سو می‌رود؟

سینما فلسطین هم که شب گذشته به عنوان سینمای منتقدان معرفی شد وجهی نوستالوژیک برای اهالی رسانه دارد، سال ۸۵ بود که سالن‌های این سینما حضوری تازه از مخاطبان خاص جشنواره را به خود تجربه کرد، میزبانی این سینما از اهالی رسانه به عنوان سینمای مرکزی، اتفاقی بود که در بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر آزموده شد، همین تجربه بود که بعدها در سال ۸۷ و در دوره بیست و هفتم این رویداد هم تکرار شد و این سینما با ظرفیت ۱۰۳۹ نفر به خبرنگاران اختصاص داده شد؛ همان سالی که اکران فیلم سینمایی «درباره الی…» به کارگردانی اصغر فرهادی در نیمه‌های شب سینما فلسطین، تبدیل به یکی از خاطرات مشترک اصحاب رسانه شد.

«سینمای منتقدان» اما عنوانی است که از سال ۷۱ در ادبیات سینمایی خبرنگاران رایج شد، دوره یازدهم بود که برای اولین بار سالن سینمایی به نویسندگان مطبوعات، رسانه‌ها و دست‌اندرکاران فیلم‌ها اختصاص پیدا کرد و سینما شهر قصه میزبان شد. سینما فلسطین حالا بازگشتی ۱۵ ساله به احوالات آن روزها دارد، حالا بعد از گذشت ۱۵ سال مجدداً میزبانی برخی از اهالی رسانه و منتقدان را بر عهده دارد.

میدان ولیعصر هم که حالا بخشی از خاطرات جمعی همه ما را در بر می‌گیرد گرچه سینماهایی تک سالنه را در پیرامون خود دارد، اما در دهه ۷۰ بخشی از خاطرات فجر برای اصحاب رسانه با محوریت این میدان رقم خورد؛ در سال‌های ۷۲، ۷۳ و ۷۷ و در جریان دوره‌های ۱۲، ۱۳ و ۱۷ جشنواره فیلم فجر سینما قدس با ظرفیت ۴۷۸ نفر شاهد برپایی جشنواره بود تا نامش را در میان سینماهای میزبان اهالی رسانه ثبت کند.

در کنار سینما قدس، سینما صحرا نیز سابقه سه دوره برگزاری این رویداد را در دوره‌های ۲۳، ۲۴ و ۲۶ دارد. سینمایی خاطره‌ساز که ظرفیتی ۱۲۰۰ نفره را برای اکران فیلم‌ها شامل می‌شود.

سال ۹۶ بار دیگر انتقادات به محل برگزاری جشنواره، سرفصلی تازه در اتفاقات رنگ به رنگ جشنواره فیلم فجر رقم زد و پردیس ملت هرچند پیش از آن در مراسم‌های جنبی، اکران‌های خصوصی فیلم‌ها را به خود می‌دید اما با آنکه خبرهایی از بازدید برگزارکنندگان از سینماهای مختلف شنیده می‌شد، سرانجام برای دوره سی و ششم به عنوان مرکز اصلی جشنواره برگزیده شد.

در دوره ۳۷ و ۳۸ هم این میزبانی تکرار شد تا پردیس ملت با ظرفیت ۱۰۸۰ نفر سه دوره متوالی میزبانی اصحاب رسانه در جشنواره فیلم فجر را در کارنامه خود داشته باشد.

چالش‌های چارسو؛ نقاط مثبت و منفی برای یک میزبانی

از شب گذشته تا همین لحظه هنوز مساله برگزاری جشنواره فیلم فجر در پردیس چارسو بحث داغ محفل‌های رسانه‌ای و سینمایی است. برخی سابقه برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر و رویدادهایی همچون جشنواره‌های سینماحقیقت، فیلم کوتاه تهران و… را تجربه‌ای موفق عنوان می‌کنند که می‌تواند در این دوره از جشنواره فیلم فجر هم تکرار شود. عده‌ای نیز آن را تصمیمی نادرست توصیف می‌کنند که می‌تواند عنوان «بدترین تجربه» را هم به خود اختصاص دهد.

نکته جالب این تصمیم‌گیری در دقیقه نود، طرح برخی شائبه‌ها درباره اختلافات مالی میان مسئولان جشنواره و مدیران شهرداری تهران بر سر میزبانی برج میلاد است. نکته‌ای که هرچند به‌صورت رسمی اعلام نشده اما موضع توئیتری سعید الهی از مدیران جشنواره و کنایه نسبت به آنچه «شکاف بین‌نسلی مدیران جوان و میانسال در شهرداری و ارشاد» خوانده است، این ابهام را تشدید کرد. با این وجود و به هر دلیلی حالا قرعه میزبانی به نام «چارسو» افتاده است؛ معایب و محاسن این سینما به عنوان سالن اصلی رسانه‌ها چیست؟

در میان همه سینماهایی که تاکنون به عنوان مرکز اصلی این رویداد معرفی شده‌اند تنها مرکز همایش‌های برج میلاد و پردیس ملت بودند که مزیت نسبی پارکینگ را در بر داشته‌اند، پردیس چارسو حالا به عنوان سومین سینمایی محسوب می‌شود که می‌تواند بخشی از دغدغه اصحاب رسانه در زمینه رفت و آمد به محل برگزاری این رویداد را مرتفع کند از سویی دیگر با توجه به قرارگیری این سینما در مرکز شهر، دسترسی آن دسته از اهالی رسانه که فاقد خورد هستند نیز به خانه جشنواره تسهیل خواهد شد.

پردیس چارسو در این سال‌ها از معدود سینماهایی به شمار می‌رفته که کیفیت پخش مناسبی دارد از این منظر که این سینما امکانات اکران و تجهیزات مناسبی دارد و می‌تواند دغدغه سینماگران در حوزه رسا بودن صدا و وضوح تصویر را مرتفع کند. چه اینکه پیش از این و در روزهای منتهی به آغاز جشنواره فیلم فجر طیفی از فیلمسازان قبل از اینکه فیلمشان را در جشنواره فیلم فجر به نمایش بگذارند، آثارشان را در همین پردیس و در قالب اکران‌هایی محدود در معرض دید خبرنگاران و منتقدان قرار می‌دادند و بازخورد آنها را دریافت می‌کردند.

با این حال همین پردیس نقاط ضعفی هم دارد که برگزاری یک رویداد با مختصات جشنواره فیلم فجر در آن را دوچندان دشوار می‌کند؛ همجواری سالن‌های سینمایی پردیس چارسو با پاساژ خرید و فروش موبایل یکی از نکاتی است که همواره دغدغه برگزارکنندگان برنامه‌های مختلف هنری بوده است و باید دید مدیریت مراجعان به این بازار و تفکیک آن‌ها از خبرنگاران و سینماگران مهمان این رویداد به چه صورت در طی ۱۰ روز برگزاری جشنواره رقم خواهد خورد.

از سوی دیگر این سینما فضایی محدود برای دسترسی به سالن‌های اکران و لابی را دارد، این همان نکته‌ای است که دست‌اندرکاران پیشین جشنواره فیلم فجر را از واگذاری میزبانی جشنواره به این سینما منصرف می‌کرد، از سویی دیگر با پایان نمایش فیلم‌ها و خروج همزمان مخاطبان از سالن‌ها ازدحامی رقم می‌خورد که به نظر می‌رسد با توجه به همه‌گیری کرونا، رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دشوار و امکان ابتلا به بیماری را تشدید کند. دسترسی به سالن‌ها از لحاظ محدودیت پله برقی و آسانسورها نیز از دیگر نکاتی است که منتقدان میزبانی چارسو روی آن انگشت می‌گذارند و به استناد آن این پردیس را فاقد شرایط ایده‌آل برای برگزاری یک رویداد می‌دانند.

در کنار میزبانی از اصحاب رسانه و تماشای فیلم‌ها اما از دوره هشتم جشنواره فیلم فجر بود که جلسات پرسش و پاسخ فیلم‌ها به مدیریت عبدالله اسفندیاری در مرکز آموزش فیلمسازی به‌عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های جنبی جشنواره کلید خورد اما هنوز سینمایی به طور مستقل در اختیار رسانه‌ها قرار نداشت. حالا نیز با میزبانی چارسو، نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که این سینما مکانی را به منظور برگزاری نشست‌های پرسش و پاسخ که اتفاقاً از مهمترین بخش‌های این رویداد سینمایی محسوب می‌شود، ندارد و تخصیص یکی از سالن‌ها به این امر هم می‌تواند چالش‌هایی را برای برنامه‌ریزان این دوره از جشنواره به همراه داشته باشد.

با تمام این تفاسیر چهلمین جشنواره فیلم فجر قرار است در بازه زمانی ۱۲ تا ۲۲ بهمن‌ماه برگزار شود و پردیس چارسو برای اولین‌بار این فرصت را پیدا کرده است تا شانس خود را برای میزبانی از اصحاب رسانه در این مهمترین رویداد سینمای ایران بیازماید؛ آیا این پردیس می‌تواند سربلند از این آزمون بیرون بیاید؟