شناسایی ده‌ها دنیای جدید ناشناخته در کهکشان راه‌شیری

به گزارش ایسنا، طبق مطالعه جدیدی که در مجله Nature Astronomy منتشر شده است، گروهی از ستاره‌شناسان که داده‌های چندین تلسکوپ "رصدخانه جنوبی اروپا" را تجزیه و تحلیل می‌کنند، به تازگی دست‌کم ۷۰ سیاره سرکش جدید را در کهکشان راه شیری کشف کرده‌اند.

گفتنی است که دانشمندان تاکنون هرگز گروهی از سیارات سرکش را در این مقیاس ندیده بودند، به این معنی که ما شاهد یک نقطه عطف در نجوم هستیم.

سیارات سرکش، اجرام سیاره‌ای مرموزی هستند که به سختی یافت می‌شوند و جرم آنها با سیاره‌هایی که در منظومه شمسی ما یافت می‌شوند، چندان متفاوت نیست. البته تفاوت بزرگ آنها این است که آنها هیچ ستاره میزبانی ندارند و آزادانه در فضای میان‌ستاره‌ای شناور هستند.

فضای میان‌ستاره‌ای بسیار سرد و تاریک است، به همین دلیل است که تاکنون تعداد کمی از این سیاره‌ها دیده شده‌اند.

اکنون گروهی از اخترشناسان در یک مطالعه جدید، دست‌کم ۷۰ نمونه از این سیاره‌های سرکش را یافته‌اند و می‌گویند که این کشف، گامی عظیم در جهت ایجاد درک بهتری از منشاء و سرنوشت نهایی این اجرام عجیب و غریب در اعماق تاریکی است.

"نوریا میرت رویگ" ستاره شناس آزمایشگاه اخترفیزیک "بوردو" در فرانسه که همچنین وابسته به دانشگاه "وین" اتریش و نویسنده ارشد این مطالعه است، گفت: ما نمی‌دانستیم که باید انتظار چه تعداد از این سیاره‌ها را داشته باشیم و از یافتن این تعداد هیجان زده هستیم.

برخی معتقدند که این سیاره‌های سرگردان از فروپاشی یک ابر گازی تشکیل می‌شوند که به اندازه کافی بزرگ نیست که منجر به تشکیل یک ستاره شود. برخی دیگر معتقدند که آنها از یک منظومه ستاره‌ای به بیرون پرتاب شده‌اند.

تعیین تعداد دقیق این سیاره‌های تازه کشف شده دشوار است، زیرا مشاهدات به محققان اجازه نمی‌دهد جرم اجرام کاوش شده را اندازه‌گیری کنند و این چیزی است که توسط رصدخانه‌های آینده و پیشرفته‌تر محقق خواهد شد.

اجرام با جرم بیشتر از حدود ۱۳ برابر مشتری به احتمال زیاد سیاره نیستند، بنابراین نمی‌توان آنها را در این شمارش گنجاند. متأسفانه محققان مقادیر مشخصی برای سنجش جرم آنها نداشتند و مجبور بودند از روشنایی آنها استفاده کنند تا تعداد تخمینی این سیاره‌ها را اعلام کنند.

روشنایی یک سیاره نیز به سن آن مربوط می‌شود، زیرا هرچه سیاره پیرتر باشد، مدت طولانی‌تری را به خنک شدن گذرانده است و روشنایی آن کاهش یافته است.

محققان می‌گویند: با توجه به عدم قطعیت در مورد سن تشکیل منطقه مورد مطالعه، روش سنجش روشنایی تعداد این سیاره‌های سرگردان را بین ۷۰ تا ۱۷۰ نشان می‌دهد.

سیارات سرکش بسیار فراتر از نورِ کمِ ستارگان دوردست، سرگردان هستند که همین موجب می‌شود تا آنها به سختی یافت شوند و تصویربرداری از آنها عملا غیرممکن است. اما "رویگ" و گروه دریافتند که این سیارات در چند میلیون سال پس از تولد، به اندازه کافی داغ باقی می‌مانند تا به درخشش خود ادامه دهند که باعث می‌شود مستقیماً با دوربین‌های بسیار حساس و تلسکوپ‌های غول پیکر قابل مشاهده باشند.

بنابراین اخترشناسان با استفاده از این روش، حداقل ۷۰ سیاره سرگردان را پیدا کردند که دارای جرمی قابل مقایسه با مشتری در منطقه ستاره‌زا است که فاصله زیادی با خورشید ما ندارد.

اما این تیم برای ردیابی این تعداد از سیارات سرکش از داده‌های حاصل از بیش از ۲۰ سال مشاهدات که از چندین تلسکوپ زمینی و فضایی به دست آمده بود، استفاده کردند.

"رویگ" گفت: ما حرکات کوچک، رنگ و درخشندگی ده‌ها میلیون منبع را در یک منطقه بزرگ از آسمان اندازه‌گیری کردیم. این اندازه‌گیری‌ها به ما این امکان را می‌دهد که کم‌نورترین اجرام در این منطقه که همان سیارات سرگردان هستن را شناسایی کنیم.

تلسکوپ‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل "تلسکوپ طیف مرئی و فروسرخ برای نجوم"(VISTA)، "تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا"(ESO) و تلسکوپ ۲.۲ متری "MPG/ESO"
واقع در شیلی به همراه چندین تلسکوپ دیگر بود.

"هروه بوی" ستاره‌شناس دیگر آزمایشگاه اخترفیزیک "بوردو" در فرانسه که یکی از دانشمندان ارشد این مطالعه جدید بود، گفت: اکثریت قریب به اتفاق داده‌های ما از رصدخانه‌های "ESO" می‌آید که برای این مطالعه کاملاً حیاتی بودند. ما از ده‌ها هزار تصویر میدان وسیع از تأسیسات "ESO" استفاده کردیم که مربوط به صدها ساعت رصد و به معنای واقعی کلمه ده‌ها ترابایت داده است.

وی افزود: ممکن است چندین میلیارد از این سیارات غول‌پیکر سرگردان که بدون ستاره هستند در کهکشان راه شیری پرسه بزنند.