آیا در کشور کمبود پزشک متخصص داریم

مروری بر سرانه پزشک در ایران نشان می‌دهد که به واسطه سیاست‌های غلط در دهه‌های گذشته برای پذیرش دانشجوی پزشکی، امروزه در کشور سرانه پزشک به شدت پایین است و همین مساله باعث شده تا کشور با کمبود پزشک متخصص روبه‌رو شود.

طبق آمار رسمی اعلام شده از سوی مراجع ذیصلاح امروزه و برای هر ۱۰ هزار ایرانی تنها ۵.۹ پزشک متخصص در کشور وجود دارد، این در حالی است که در بسیاری از کشورهای جهان مثل مغولستان، عمان، ترکیه، ترکمنستان، ازبکستان، قطر، آذربایجان، ارمنستان، عربستان و گرجستان سرانه پزشک به مراتب بالاتر است. حال اینکه در کشور ایران در بسیاری از شهرستان‌ها به ویژه مناطق محروم کمبود شدید و به بیان بهتر نبود پزشک متخصص مطرح است که می‌توان با توزیع مناسب پزشک و همچنین پذیرش دانشجویان بومی، این مشکلات را برطرف کرد.

خضریان همچنین گفته است: کمبود پزشک متخصص در کشور حتی به مجلس هم رسیده و کمیسیون اصل ۹۰ به آن ورود کرده است و آنطور که علی خضریان سخنگوی این کمیسیون مطرح کرده، کمیسیون اصل نود با ارسال نامه به وزیر جدید بهداشت خواستار افزایش پذیرش دانشجویان پزشکی تعهدی از ۶ درصد به ۳۰ درصد مطابق قانون شده است. متأسفانه در شرایطی ‌که مردم بسیاری از مناطق کشور به‌ویژه مناطق محروم از کمبود پزشک به‌ویژه پزشک متخصص رنج می‌برند، وزارت بهداشت، طی سال‌های گذشته در اقدامی برخلاف قانون، سهمیه قانونی این مناطق را در پذیرش دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی به صورت تعهدی نادیده گرفته است، حال اینکه وزارت بهداشت موظف است طبق قانون اصلاح بند ۳ ماده‌واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی و تخصصی، ۳۰ درصد ورودی‌های رشته‌های پزشکی عمومی، دستیاری تخصصی پزشکی و سایر رشته‌های گروه پزشکی را از طریق جذب دانشجوی بومی با اولویت مناطق محروم پذیرش کند، اما ‌اکنون پذیرش دانشجو با سهمیه مناطق محروم در رشته پزشکی ۶ درصد و دندانپزشکی ۸ درصد است که با الزام قانونی تعیین شده فاصله زیادی دارد.

البته وزارت بهداشت، کمبود پزشک متخصص در کشور را رد کرده و اخیرا در اطلاعیه‌ای آورده است: به استناد گزارش سازمان بهداشت جهانی که رویت آن برای عموم مردم امکانپذیر بوده، سرانه پزشک در ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت در عراق ۷ نفر، پاکستان ۱۲ نفر، سوریه ۱۳ نفر، ایران ۱۶ نفر و ترکیه ۱۸ نفر اعلام شده است. البته استناد به آمارهای سازمان جهانی بهداشت، به علت خوداظهاری داده‌ها توسط کشورها، نمی تواند قیاس خوبی برای کشورمان باشد؛ بسیاری از آمارها اشتباه است.

در بخش دیگری از اطلاعیه وزارت بهداشت آمده است: با این وجود و با توجه به افزایش پذیرش دانشجوی پزشکی از ۵۵۰۰ نفر در سال ۹۳ به ۸۵۰۰ نفر در سال ۱۴۰۰ یعنی رشد پذیرش حدود ۵۵ درصدی طی ۷ سال، باید منتظر ماند تا این دانشجویان به تدریج فارغ‌التحصیل شوند که این خود باعث افزایش چشمگیر سرانه پزشک در ایران خواهد شد.

ما در حال حاضر ۵۰ هزار دانشجوی پزشکی در سطح کشور داریم، در حالی که طبق آمار نظام پزشکی اکنون ۱۵۰ هزار نظام پزشکی مختص پزشکان داریم که برآوردها نشان می دهد حدود ۱۱۰-۱۰۰هزار نفر از این پزشکان در کشور حضور دارند؛ یعنی تا ۶-۷ سال آینده، به میزان نصف پزشکان موجود در کشور به تعداد پزشکان کنونی اضافه خواهد شد.

هرچند وزارت بهداشت بارها کمبود پزشک را رد کرده است اما صحبت متولیان سازمان بیمه سلامت نشان می‌دهد که کمبود پزشک مهم‌ترین مانع بر سرراه اجرای طرح نظام ارجاع است و بحران سالمندی در ایران طی سال‌های نه چندان دور هشدارها برای کمبود پزشک را جدی‌تر می‌کند که لازم است متولیان نظام سلامت به این مقوله بیش از پیش توجه کنند.