راهکارهای روانشناسی در مقابله با دغدغه‌های والدین شاغل

پریسا مهرافزون، روانشناس کودک و نوجوان در تشریح نگرانی‌ها و دغدغه‌های والدین شاغل به پانا گفت: «والدین شاغل گاهی اوقات نگران این هستند که ممکن است شاغل بودن هر دو آنها مشکلاتی را برای فرزندانشان ایجاد کند و گاه این نگرانی‌ها تا حدی می‌رسد که یکی از والدین مجبور می‌شود تا از کار خود استعفا دهد و این امر ممکن است خشم، ناراحتی و یا حتی حس ناکامی زیادی را برای او ایجاد کند.»

او توصیه روانشناسان کودک را در چنین مواقعی اینگونه بیان کرد: «توصیه روانشناسان کودک این نیست که حتماً پدر و مادر باید حضور فیزیکی تمام‌وقت در کنار فرزند خود داشته باشند، بلکه اگر عوامل خطری که در شاغل بودن هر دو والد وجود دارد شناسایی و برطرف شود، می‌توان امیدوار بود که شاغل بودن والدین نه تنها اثرات منفی بر رشد کودک نداشته بلکه تاثیرات مثبتی نیز بر تربیت او داشته است.»

این روانشناس کودک و نوجوان، بی‌ثباتی در روش فرزند‌پروی را یکی از عوامل نگران‌کننده در تربیت فرزندان دانست و تصریح کرد: «والدین حتما باید در نظر بگیرند که در ساعت‌های عدم حضور آنها در کنار فرزند، بی‌ثباتی در روش فرزندپروری ایجاد نشد؛ به طوریکه در نبود پدر و مادر، قوانینی اجرا شود که در زمان حضور آنها اجرا می‌شود و ناهمسانی در روش فرزندپروری اتفاق نیفتد.»

مهرافزون به والدین شاغل گوشزد کرد که در جبران ساعت‌های حاضر نبودن فیزیکی در کنار فرزند خود به سمت سهل‌گیری در روش فرزند‌پروری نروند و عنوان کرد: «بسیار مشاهده می‌شود که والدین شاغل به دلیل حضور نداشتن ساعت‌های طولانی در کنار فرزند خود، به نوعی دچار احساس گناه شوند و در جبران این حس ناراحتی به سمت سهل‌گیری در روش فرزند‌پروری بروند که این از عوامل خطرناک در تربیت فرزند است؛ در چنین مواقعی لازم است قانون‌ها در خانواده مشخص باشد و والدین روش فرزندپروری مقتدر را پیاده کنند.»

این پزشک متخصص، یکی دیگر از عوامل نگران‌کننده دور بودن دراز‌مدت فرزند از والدین را چنین بیان کرد: «یکی از عامل‌های نگران‌کننده والدین شاغل این است، فرزندانی که ساعت‌ها دور از والدین هستند، ممکن است خیلی راحت دسترسی به امکاناتی داشته باشه که نباید در اختیار داشته باشند؛ به عنوان مثال، ساعت‌های طولانی دسترسی آزادانه به اینترنت و‌ سایت‌های نامتناسب با سن نوجوان برای او فراهم باشد، یا اینکه ساعت‌ها پای تلویزیون باشد و یا زمان طولانی از تبلت یا وسایلی که باید محدودیت زمانی داشته باشد استفاده کند.»

او یکی از راهکار‌های صحیح در مقابله با این نگرانی والدین را تشویق فرزندان به عادت‌های آنلاین سالم دانست و گفت: «به فرزندان خود آموزش دهید چطور می‌توانند از اطلاعات نادرست و محتواهای نامتناسب با سن آنها که موجب نگرانی والدین می‌شود، اجتناب کنند؛ برای فرزند خود زمان بگذارید و برنامه‌ها، اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و سایر سرگرمی‌های مناسب سنش را پیدا کنید، رفتارهای خوب او را در فضای مجازی تحسین کنید و او را به عادت‌های آنلاین سالم تشویق کنید.»

مهرافزون در ادامه از اهمیت کیفیت رابطه فرزندان با والدین سخن گفت: «یکی دیگر از نگرانی‌های والدین شاغل، نوع کیفیت رابطه میان آنها با فرزندانشان است؛ یعنی والدینی که ساعت‌های کمتری با فرزندان خود هستند نگران این هستند که کمیت رابطه ممکن است ارتباطشان را تحت تاثیر قرار دهد، اما تحقیقات نشان داده است که کیفیت رابطه از کمیت آن با اهمیت‌تر و ارزشمند‌تر است. ما والدین زیادی را سراغ داریم که ساعت‌های طولانی در خانه حضور دارند اما در واقع در کنار فرزند خود نیستند؛ یعنی فرزند را پای تلویزیون یا تنها در اتاق خود درون تبلت زمان می‌گذراند و والدین تعامل مثبت و دوسویه با فرزند ندارند.
بنابراین می‌توان گفت، در عین حال که کمیت رابطه مهم است، اما کیفیت رابطه از اهمیت بالاتری برخوردار است؛ اگر والدین لازم است که ساعت‌ها بیرون از خانه کار کنند بهتر است که در خانه زمان مشخصی در نظر گرفته شود مثلا یک ساعت خاص مخصوص تعامل با فرزند، تا یک زمان با کیفیت و خوشگذرانی با فرزند داشته باشند که این در کنار هم بودن ویژه، به فرزند احساس کفایت و ارزشمندی خواهد داد.»

خبرنگار: سمیه نیک‌فکر