دستاوردهای همایش «تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی» در برنامه‌ریزی درسی استفاده شود

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در ابتدای این جلسه حسن ملکی بیان کرد: نخستین همایش ملی تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی با تأکید بر تربیت انقلابی در منظومه فکری حضرت امام خمینی (رضوان الله تعالی علیه) و حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله ‌العالی) با همکاری دانشگاه فرهنگیان و مؤسسه پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری برگزار می‌شود. فراخوان مفصلی از چندی قبل تهیه شده و در سایت مربوط به این همایش ارائه شده است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: در فرآیند تدوین برنامه‌های این همایش از سازمان پژوهش نیز دعوت به عمل آمد. بنده در جلسات مربوط به این بحث شرکت کردم و نهایتاً قرار شد که سازمان پژوهش هم به‌عنوان یکی از همکاران اصلی برگزاری این همایش محسوب شود و کمک کند. طبیعتاً سازمان باید یک ضلعی از اضلاع برنامه‌های این همایش را عهده‌دار می‌شد که در این مسیر طی نامه‌ای رسمی بخش مربوط به ساحت‌های تعلیم و تربیت انقلابی که یکی از محورهای فراخوان این همایش است به سازمان پژوهش اختصاص داده شد.

وی افزود: در نامه مذکور مطرح شد که پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش که فعلاً به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مرتبط است نیز محور مربوط به راهبردها و رهیافت‌های تعلیم و تربیت انقلابی با تاکید بر اسناد بالادستی را عهده‌دار شود.

از دستاوردهای این همایش در برنامه‌ریزی درسی استفاده کنیم

ملکی با تأکید بر اهمیت برگزاری این همایش، بیان کرد: موضوع همایش، تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی است. جهت‌گیری همایش، تربیت انقلابی و مبانی همایش، تفکر منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی ایران است. از آنجایی که بقای انقلاب وابسته و منوط به اتصال انقلاب به منظومه فکری این دو رهبر بزرگ انقلاب اسلامی است طبیعتاً این همایش از این زاویه هم اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اضافه کرد: ما در حال حاضر در سازمان پژوهش در مرحله طراحی و تدوین بسته‌های تربیت و یادگیری هستیم و فرصت خوبی دست داده تا از طریق این همایش به مقالات، تفکرات نوین و تحلیل‌های درست برسیم و بتوانیم آن‌ها را در برنامه‌ریزی‌های درسی و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری مورد توجه قرار دهیم.

معاون وزیر آموزش و پرورش در ادامه گفت: موضوع این جلسه پرداختن به ساحت‌های تعلیم و تربیت انقلابی به‌عنوان یکی از محورهای همایش است؛ ساحت‌هایی که اجزاء مختلفی از جمله تربیت اعتقادی، عبادی، اخلاقی، تربیت علمی، تربیت اجتماعی سیاسی، تربیت عاطفی، زیبایی‌شناختی و هنری، تربیت اقتصادی و حرفه‌ای، تربیت زیستی و بدنی، نهاد خانواده، مسجد، مدرسه، تربیت انقلابی و بایسته‌های مدرسه انقلابی را در خود جای داده است.

کارگروه تعلیم و تربیت از مهم‌ترین کارگروه‌های همایش است

سپس علی باقر طاهری‌نیا، معاون پژوهشی دانشگاه فرهنگیان و دبیر همایش بیان کرد: یکی از بهترین و مهم‌ترین کارگروه‌ها و ظرفیت‌های این همایش، کارگروه تخصصی تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی است. این کارگروه هم به اعتبار موضوعش که نقطه اتکای تعلیم و تربیت کشور یعنی سند تحول بنیادین و اعضای شش‌گانه آن است و هم به اعتبار ترکیب و تولیت آن، از اهمیت بسیاری برخوردار است و از این رو بنده امیدوارم که بتوانیم کار ارزشمندی انجام دهیم.

وی افزود: خروجی‌های همایش در کارگروه‌های مختلف باید به اسناد پشتوانه‌ای برای تأثیرگذاری در حوزه‌های مختلف تبدیل شود. به خصوص در این کارگروه آنچه که دست خواهد داد پشتوانه اصلاح و افزودن بعضی محتواهای خاص به منابع و کتب درسی آموزش عمومی و نیز دانشگاه فرهنگیان است.

در ادامه فرهاد کریمی، رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اظهار داشت: بحث گام دوم انقلاب اسلامی و فرمایشاتی که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب درباره تربیت انقلابی معین فرمودند، قاعدتاً باید تحول عظیمی را در ساختارها، کارکردها و نظام‌های تعلیم و تربیت ایجاد کند و ما در آموزش و پرورش این وظیفه را داریم که در جهت تبیین منویات و فرمایشات مقام معظم رهبری اقدامات اساسی را به عمل بیاوریم. این همایش گامی در این راستا است و کمک می‌کند که بتوانیم با استفاده از دیدگاه‌های مقام معظم رهبری، دلالت‌های تربیتی گام دوم را استخراج کنیم تا بازمهندسی فرآیند تعلیم و تربیت عملاً آغاز شود و اقدامات مناسبی در این زمینه شکل بگیرد.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: ما در خصوص محور مهم راهبردها و رهیافت‌های تعلیم و تربیت انقلابی که به‌عهده پژوهشگاه قرار گرفته است، اقداماتی را به عمل آورده‌ایم و کارگروه ما هم فعال شده و فعالیت‌هایی به عمل آمده است. برنامه‌ریزی‌هایی را هم صورت داده‌ایم که بتوانیم از ظرفیت مراکز پژوهشی آموزش و پژوهش و دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی خصوصی و اندیشکده‌ها استفاده کنیم تا تکالیف مربوط به حوزه مأموریت پژوهشگاه در این زمینه را اجرایی کنیم.

مسئولیت‌هایی که کارگروه به‌عهده دارد

سپس حسن ملکی به مسئولیت‌هایی که برعهده کارگروه تخصصی تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی گذاشته شده، اشاره کرد و گفت: ما در این جلسه باید براساس الاهم فی الاهم راجع به چند کار و اقدام تصمیم‌گیری کنیم که البته برخی از این موارد به سازمان پژوهش مربوط نمی‌شود. یکی از موضوعاتی که در نامه به آن‌ها اشاره شده، برگزاری نشست همایش با استفاده از ظرفیت‌های تخصصی دانشگاه فرهنگیان و سایر دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور است. طبیعتاً سازمان پژوهش یک دانشگاه نیست ولی ظرفیت‌های تخصصی دارد و می‌تواند بر اساس محور اول، برگزاری نشست همایش را با استفاده از ظرفیت‌های تخصصی سازمان و همین‌طور پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش داشته باشد.

وی افزود: محور دیگری که در نامه به آن اشاره شده، برگزاری" کرسی ترویجی و نشست‌های علمی و تخصصی" است که با کار ما در سازمان تناسب دارد. "اطلاع‌رسانی در خصوص فراخوان همایش" هم وظیفه ما است که در این زمینه فعال بوده‌ایم و فعال‌تر خواهیم شد. "برگزاری کارگاه و نشست‌های علمی و تخصصی" هم برای ما در سازمان پژوهش ممکن است که آن را هم در حد وسع‌مان انجام خواهیم داد. "سفارش مقاله در چارچوب محورهای مذکور" نیز شدنی است زیرا هم در داخل سازمان و هم در پژوهشگاه افرادی را داریم که راجع به برخی از ابعاد ساحت‌ها مقاله بدهند. "انجام مصاحبه‌های تخصصی" نیز امکان‌پذیر است.

"برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی" هم مورد دیگری است که در نامه به آن اشاره شده و شاید ما از طریق مرکز اسناد سازمان پژوهش بتوانیم یک نمایشگاه تخصصی در این خصوص برگزار کنیم. "تعریف و اجرای طرح‌های پژوهشی مرتبط" موضوع دیگر است که در این زمینه سازمان پژوهش شورای پژوهشی دارد و پژوهشگاه مطالعات هم به طریق اولی می‌تواند در این رابطه اقداماتی انجام دهد. بند دیگری که به آن اشاره شده، "حمایت از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های مرتبط با محورهای مذکور" است که در این زمینه ما چون دانشگاه نیستیم خودمان متولی پایان‌نامه‌ها نیستیم اما می‌شود اعلام کرد پایان‌نامه‌هایی که در این زمینه‌ها کار کنند مورد حمایت سازمان پژوهش قرار می‌گیرند.

ملکی با اعلام اینکه در نامه اشاره شده ما لزوماً نباید به موضوعات ارائه شده محدود شویم، اضافه کرد: محور کار ما در هر یک از موضوعات و وظایفی که به ما سپرده شده، ساحت‌های شش‌گانه است. چه بخواهیم مقاله سفارش دهیم و چه بخواهیم نشست تخصصی تشکیل دهیم محور کار ما همین خواهد بود.

وی تأکید کرد که بند "سفارش مقاله در چارچوب محورهای مذکور" از موضوعات اصلی این جلسه است و سپس حاضران در جلسه درباره اولویت‌های کارگروه تخصصی تعلیم و تربیت در گام دوم انقلاب اسلامی به اظهارنظر پرداختند.

باید به تعداد ساحت‌ها، نشست تخصصی برگزار کنیم

در بخش دیگری از جلسه، ملکی اظهار داشت: ما باید به تعداد ساحت‌ها، نشست تخصصی برگزار کنیم و آن را اجرایی کنیم. البته در انجام این کار به کمک احتیاج داریم که در همین رابطه بنده از اعضای جلسه می‌خواهم بر اساس ساحت‌ها، صاحبنظران مربوط به هر ساحت را به ما معرفی کنند.

وی افزود: کار دوم این است که با محوریت همین ساحت‌ها سفارش مقاله بدهیم. در این زمینه ضروری است برای تنظیم مقاله قرارداد ببندیم. یک قرارداد بین ما و آن صاحبنظر بسته می‌شود تا یک مقاله علمی پژوهشی را تنظیم کند و بعد این مقاله بررسی شود و داوری‌های لازم انجام شود. چه بسا برای اصل همایش بتوانیم به چند مقاله خوب برسیم.

رئیس سازمان ادامه داد: کار سوم این است که از حالا در فکر برگزاری یک نمایشگاه تخصصی خوب در این رابطه باشیم. بنده از مرکز اسناد سازمان پژوهش درخواست می‌کنم که این کار را انجام دهند. کار چهارم این است که یک نامه را تنظیم و به دانشگاه‌ها ارسال کنیم و بگوییم اگر دانشجویی بخواهد در دوره کارشناسی ارشد یا دوره دکتری، پایان‌نامه یا مقاله‌ای را مربوط به این موضوعات تهیه کند مورد حمایت مالی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی قرار می‌گیرد.

محتوای ساحت‌ها را بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب پیش ببریم

در بخش پایانی جلسه، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با تأکید بر اینکه نگاه ما در برنامه‌ریزی درسی به ساحت‌ها، نگاه متوازن باشد و افراط و تفریط را کنار بگذاریم، بیان کرد: آنچه که این همایش به ما پیام می‌دهد این است که محتوای این ساحت‌ها به سه وجه باید توجه کند که بنده تصور می‌کنم توجه به این سه وجه یعنی خاستگاه و منشأ تولید مقالات متعدد. یکی از این سه وجه این است که ما ساحت‌ها را باید بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب پیش ببریم. بیانیه گام دوم در بین اسناد بالادستی ما، سیدالاسناد است زیرا در این برنامه است که مقام معظم رهبری جهت‌گیری تمدنی ما را مشخص کرده‌اند.

حسن ملکی افزود: موضوع دوم که به ساحت‌ها مربوط می‌شود، تربیت انقلابی است. یعنی ساحت‌های شش‌گانه در برنامه درسی باید به تربیت انقلابی دانش‌آموزان توجه کنند. سومین موضوع نیز توجه به منظومه فکری حضرت امام و مقام معظم رهبری به عنوان منبع است.

رئیس سازمان پژوهش در پایان بیان کرد: در صورت توجه به سه وجهی که عرض کردم، بین ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری ما با بحث این همایش رابطه محکمی ایجاد خواهد شد فلذا بنده از مدیران محترم گروه‌ها تقاضا می‌کنم به این سؤال بیندیشند که حوزه تربیت و یادگیری مربوط به آن‌ها با ساحت‌های تربیت و یادگیری با این سه وجه، چه نسبتی باید برقرار کند؟ اگر ما به این زمینه بیندیشم و فکر کنیم، تصور می‌کنم از هر حوزه حداقل یک مقاله خیلی قوی و یک نشست علمی پژوهشی مناسب می‌تواند قابل انتظار باشد.