در جلسه بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی امور خارجه چه گذشت؟

در جلسه نوبت عصر امروز یکشنبه ۳۱ مرداد مجلس شورای اسلامی، پس از بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی اطلاعات و اقتصاد، صلاحیت وزیر پیشنهادی امور خارجه از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا محمود عباس‌زاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه، گزارش این کمیسیون‌ درباره نتایج بررسی برنامه‌های حسین امیر عبداللهیان، وزیر پیشنهادی امور خارجه دولت سیزدهم را قرائت کردند.

کمیسیون امنیت ملی: کمیسیون با برنامه‌های امیرعبداللهیان موافق است

در نتیجه‌گیری کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس بعد از بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی خارجه آمده است: «برنامه‌های وی بنا به نظر اکثر نمایندگان با اسناد بالادستی مشتمل بر قانون اساسی، سیاست‌های کلان تبیین شده توسط رهبر انقلاب، بیانیه گام دوم انقلاب، سند چشم انداز، برنامه ششم توسعه با قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی همخوانی دارد و به عنوان مبانی نظری برنامه‌های ایشان قرار دارد. کمیسیون امنیت ملی ضمن موافقت با برنامه‌های امیرعبداللهیان به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه امیدوار است با رأی اکثریت نمایندگان در انجام مسئولیت‌های محوله موفقیت کسب کند.»

در ادامه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نظر و دلایل خود را درباره موافقت یا مخالفت با وزیر پیشنهادی به شرح زیر بیان کردند.

ذاکر، مخالفت: امیرعبداللهیان چه عملکردی برای تقویت دیپلماسی اقتصادی در گذشته داشته است؟/ چرا در دوران مسئولیت به سراغ بازارچه‌های مرزی و پایانه‌ها نرفته‌اید و دفاتر کنسولگری سفرای همسایه را تقویت نکرده‌اید؟

سیدسلمان ذاکر در مخالفت با حسین امیرعبداللهیان وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: طبق ماده (۱۰۵) قانون برنامه ششم توسعه تقویت دیپلماسی اقتصادی با تمرکز به ورود به بازارهای جهانی برای صادرات کالا، تأمین مالی و جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد سرمایه‌گذاری لازم بخش خصوصی در کشورهای منطقه و برعکس از جمله وظایف ذاتی وزارت امور خارجه عنوان شده است.

نماینده مردم ارومیه در مجلس ادامه داد: سوال اینجاست که آقای عبداللهیان در زمان مسئولیت‌هایی که برعهده داشته است تا چه اندازه نسبت به تقویت دیپلماسی اقتصادی اقدام کرده است، او معاون وزیر امور خارجه، معاون عربی - آفریقایی وزارت، نماینده ویژه وزیر در امور عراق، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مهمتر از آن دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌المللی بوده است و باید پاسخ دهد نسبت به قانون برنامه ششم چه اقدام عملی داشته است.

وی مطرح کرد: آیا حافظه شما نمایندگان یاری می‌کند تا ببینیم وزیر پیشنهادی در زمان مسئولیت‌هایش نسبت به تقویت دیپلماسی اقتصادی عملکردی داشته است یا خیر. ایشان در کمیسیون امنیت ملی به صورت شفاهی تعهد داده است که دیپلماسی دفاعی و اقتصادی را تقویت می‌کند و تمرکز بر حوزه همسایگی و اولویت‌دهی به ۱۵ کشور را جزو برنامه‌های خود می‌داند اما در مسئولیت‌های گذشته آیا اقدام جدی در زمینه تحقق قانون برنامه ششم داشته است که امروز مدعی اداره وزارت خارجه‌ای باشد که اقتصاد مقاومتی و دیپلماسی اقتصادی نمود آن است.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: آیا شما می‌توانید نسبت به عملکرد گذشته‌تان تضمین کنید که برنامه کنونی را عملی می‌کنید؟ اگر در این چند سال خوب عمل کرده بودید مناطق مرزنشینی که توسعه نیافته‌اند و منزوی شده‌اند فعال می‌شدند چرا که می‌توانستید گروه‌های دوستی - پارلمانی را تقویت کنید، جلسه پیگیری با وزارت خارجه برگزار کنید و دیپلماسی اقتصادی را از این مسیر فعال می‌کردید. چرا در دوران مسئولیت به سراغ بازارچه‌های مرزی و پایانه‌ها نرفته‌اید و دفاتر کنسولگری سفرای همسایه را تقویت نکرده‌اید.

محمدیاری، مخالف: وزارت خارجه محل کم‌کاری و سهم خواهی جناح‌های سیاسی نیست/ موضع خود در قبال برجام را مشخص کنید

حسن محمدیاری در مخالفت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور خارجه، گفت: در برنامه‌های وزیر پیشنهادی ابهاماتی وجود دارد که باید پاسخ داده شود. وزارت خارجه محل کم‌کاری و سهم خواهی جناح‌های سیاسی نیست. دیپلماسی قوی نیاز به رأی حداکثری مجلس دارد هر چند آقای امیرعبداللهیان که پله های ترقی را از معاونت وزیر خارجه تا سفیر بودن طی کرده انسانی فرهیخته و در تراز ملی است اما ابهاماتی در برنامه وی وجود دارد.

نماینده مردم طوالش و رضوانشهر و ماسال در مجلس شورای اسلامی افزود: آقای امیرعبداللهیان باید اعلام کند در قبال سیاست‌های دوگانه دولت قبل مبنی بر تفکیک و جدایی دیپلماسی سیاسی از دیپلماسی مقاومت و تلقی آن‌ها از ناتوانی وزارت خارجه در حمایت و پرداخت هزینه مقاومت و به تبع تحمیل هزینه سنگین بر نظام و حتی جریانات انقلابی منطقه چه برنامه‌ای دارد و آیا از اقتدار و توانایی لازم در این زمینه برخوردار است. سیاست خارجی مبتنی بر منویات رهبری و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی است لذا اعتقاد دارم در دورانی که وزیر خارجه به عنوان سفیر یک نظام وارد میدان می‌شود فردی باسابقه انقلابی و دارای اطلاعات و دانش کافی باید باشد که امکان برقراری ارتباط مستقیم با مقامات نظام به خصوص رهبری را داشته باشد و براین باورم که فرد اول جبهه بین‌المللی کشور محسوب شده و باید پاسخگوی ملت و به ویژه مجلس باشد. مجلس از شما عقلانیت مبتنی بر مشورت، خرد جمعی و تفکرات انقلابی طلب می‌کند که می‌تواند از حیثیت نظام دفاع کند و متقابلا جلوی تفکرات ظالمانه و تروریسم پرور استکبار جهانی را بگیرد. در سیاست خارجی باید ابتکار عمل را به دست گرفته و به هیچ وجه به دنبال تصمیمات و سیاست های منفعلانه نباشیم.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به ابهاماتی که در برنامه وزیر پیشنهادی امور خارجه است، گفت: در خصوص تقویت دفاتر نمایندگی در استان‌ها به خصوص استان‌های مرزی کم برخوردار به ویژه گیلان و مازندران توضیح دهید چرا که دیپلماسی در داخل هم باید فعال باشد. آقای امیرعبداللهیان شما هم رزم شهیدان گرانقدری چون شهید رکن آبادی و قاسم سلیمانی بودید و از تفکرات آن‌ها مطلع بودید لذا در برنامه‌های خود باید درخصوص پیگیری حادثه منا و اقدام ضد انسانی آمریکا در به شهادت رساندن عالی ترین مقام نظامی کشور یعنی حاج قاسم سلیمانی توضیح دهید و در مقابله با این جنایت برنامه‌های خود را صریحا اعلام کنید. در دولت قبل از وزیر امور خارجه درخصوص سرنوشت شهید متوسلیان و همراهانشان که در هاله‌ای از ابهام است، سوال شد اما هنوز ابهاماتی در این زمینه است که با دیپلماسی فعال باید پاسخ داده شود. شما دانش آموخته دانشکده امور بین الملل هستید که متاسفانه اخیرا فعالیت آن به حاشیه کشیده شده، دل نگرانی‌هایی در این زمینه وجود دارد لذا توضیح دهید برنامه شما برای تقویت دانشکده امور بین‌الملل و وضعیت دانشجویان این دانشکده برای همراهی با مجموعه بزرگ وزارت خارجه چیست.

وی تصریح کرد: سیاست خارجه کشور نباید دوگانه باشد و مدیران سهم خواهی کنند. شما به عنوان عنصر انقلابی که از بدنه وزارت خارجه مراحل ترقی خود را طی کردید باید موضع خود را در خصوص مسائل این حوزه به ویژه برجام اعلام کنید. با توجه به اینکه عقلانیت، تفاهم و تعامل با دنیا باید سرلوحه وزارت خارجه باشد آیا با توجه به شیطنت های استکبار جهانی و هجمه های وارد شده روش خاص و مبدعانه‌ای دارید که شاهد تحول در حوزه دیپلماسی بین الملل به خصوص برجامی که به بن بست کشیده شده، باشیم. آیا برنامه‌ای برای ابتکار عمل جهت باز کردن گره‌های کور در حوزه وزارت خارجه دارید؟ حجت الاسلام والمسلمین رئیسی ۳ بعد برجسته دارند، نخست اقتدار وی در مقابله با فساد سیستماتیک است که از قوه قضائیه شروع شد لذا آیا شما نیز در بدنه وزارت خارجه این چنین اقتداری را نشان خواهید داد. از دیگر خصوصیات برجسته رئیس جمهور اطاعت محض از منویات رهبری به ویژه در حوزه بین الملل است، آیا شما نیز ذوب در رهبری خواهید بود، همچنین منش و روش و افتادگی حجت الاسلام والمسلمین رئیسی در مقابل دوستان موجب برجستگی ایشان شده لذا شما به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه بر همین مبنا پاسخگوی مجلس خواهید بود.

علیزاده، موافق: اصلاح ساختار وزارت خارجه و ستاد ویژه مقابله با کرونا از برنامه‌های امیرعبداللهیان است/ انتظار داریم وی وزارت برجام نافرجام را به وزارتی در تراز انقلاب برساند

محسن علیزاده در موافقت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: وی به عنوان یکی از مدیران برجسته کشور و منطقه بوده و سوابق وی نشان می‌دهد مدیری پلکانی بوده و آسانسوری نیست.

نماینده مردم سپیدان و بیضاء در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه امیرعبداللهیان توانست دیپلماسی پارلمانی را در مجلس فعال کند، عنوان کرد: مایه مباهات مجلس است که از خدمات چنین مدیران تحول‌خواه، انقلابی، فعال و متخصصی برخوردار است و روحیه انقلابی و توجه وی به دیپلماسی عزتمندانه باعث تحولی صحیح در وضعیت موجود خواهد شد. وزیر پیشنهادی امور خارجه برای تصدی این پست در نشست‌های مختلف کمیسیون‌ها این اطمینان را داد که سفرایی با برنامه را برای سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران در سایر کشورها انتخاب کند و همچنین معرفی دستیاران ویژه اقتصادی از جمله نوآوری‌های وی خواهد بود. امیرعبداللهیان در روز اول وزارت خود قرار است ستاد ویژه مقابله با کرونا تشکیل دهد تا مشکل واردات واکسن و تجهیزات پزشکی برطرف شود، همچنین وی اصلاح ساختار این وزارتخانه را در دستور کار دارد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم در ادامه با بیان اینکه رأی اعتماد قاطع نمایندگان به وی می‌تواند به اجرای انقلابی اهداف کمک کند، یادآور شد: انتظار داریم وی وزارت برجام نافرجام را به وزارتی در تراز انقلاب برساند. همچنین مذاکرات اخیر وی در بغداد نشان‌‌دهنده هوشمندی، تسلط و توجه به مواضع عزتمندانه او نسبت به نظام است.

وی ادامه داد: امروز اتاق‌های فکر کثیفی از سوی صهیونیست‌ها تشکیل شده تا امیر عبداللهیان رأی اعتماد بالایی نداشته باشد لذا انتظار داریم با انتخاب وی اقتدار و عزت را به سیاست خارجه بازگردانید که وی تغییر دیپلماسی ذلت به عزت را در نظر دارد. مجلس انقلابی انتظار خونخواهی حاج قاسم سلیمانی را از وزارت امور خارجه دارد تا عاملان و آمران آن تعقیب شده و به مجازات برسند.

عنابستانی، مخالف: عبداللهیان برنامه‌های خود را برای توسعه روابط با شرق بیان کند/ چگونه می‌توان با جلب اعتماد شرق موجب بهبود ساختارها شویم و از طرفی مذاکره با غرب و استفاده از ظرفیت‌های موجود غرب نیز از دست نرود

علی اصغر عنابستانی در مخالفت با برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: امروز در مجلس گفته شد که به دلیل مسئولیت رهبر معظم انقلاب در حوزه امنیت و سیاست خارجی به صورت عمومی در همه دولت‌ها وزرای امور خارجه برای معرفی به مجلس با رهبری هماهنگی می‌شوند اما این هماهنگی و مشورت کاشف از عدم مخالفت رهبری با گزینه پیشنهادی نبوده و از طرفی به معنی تأیید آن نیز نیست.

نماینده مردم سبزوار، جغتای، جوین، خوشاب و داورزن در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مشورت مقام معظم رهبری با ریاست جمهوری در رابطه با وزیر امور خارجه نافی مسئولیت رئیس جمهور برای انتخاب وزیر کارآمد نبوده و همچنین نافی مسئولیت مجلس برای بررسی دقیق گزینه پیشنهادی جهت رأی اعتماد یا عدم اعتماد نخواهد بود و از طرفی این امر نافی مسئولیت وزیر مذکور در اجرای سیاست‌های دقیق نظام و پاسخگویی به رئیس جمهور و مجلس بر اساس اصول متعدد قانون اساسی نخواهد بود.

وی با اشاره به برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور خارجه خاطر نشان کرد: آقای امیرعبداللهیان یک دیپلمات مجرب، کارآزموده و انقلابی هستند که تفکر آن نیز با تفکر جبهه انقلاب بسیار نزدیک و وابسته است اما به دلیل سابقه همکاری ایشان با آقای ظریف و لاریجانی و همچنین شرایط سخت کشور در این روزها و ضرورت بازگشت عزت به ایران موجب شد به دلیل شناخت اندک از آقای عبداللهیان دچار نگرانی شدید شوم که بخشی از این نگرانی در گفت وگو با نزدیکان ایشان و همچنین مطالعه برنامه‌ها کاهش یافت.

عنابستانی افزود: سیاست خارجی ایران در طول تاریخ همیشه متکی به کشورهای غرب بوده و این غربگرایی در سیاست خارجه موجب بی‌اعتمادی شرق به ایران شده است، حال آقای عبداللهیان در برنامه‌های خود، سیاست خارجی متوازن را مطرح کردند اما این موضوع را به صورت عملیاتی بیان نکردند که چگونه می‌توان با جلب اعتماد شرق موجب بهبود ساختارها شویم و از طرفی مذاکره با غرب و استفاده از ظرفیت‌های موجود غرب نیز از دست نرود.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به برنامه‌های وزیر پیشنهادی امور خارجه در ارتباط با کشورهای همسایه افزود: متأسفانه در سال‌های اخیر در رابطه با کشورهای همسایه فرصت سوزی کردیم و از ظرفیت بزرگ آنها در جهت خنثی‌سازی و شکست تحریم‌ها استفاده نکردیم. همچنین در حوزه کشورهای اسلامی نیز شاهد رابطه خوبی در سال‌های اخیر نبودیم و از طرفی در ارتباط با کشورهای آمریکای جنوبی منفعل عمل کرده و در واقع برگ برنده خودمان را به دلیل سیاست‌های غربگرایانه واگذار کردیم. همچنین در رابطه با کشورهای آفریقایی نیز همواره با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بودیم از این رو آقای عبداللهیان باید در رابطه با سیاست ارتباط با کشورهای دنیا به صورت شفاف به مجلس توضیح دهد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با اشاره به لزوم توجه به دیپلماسی اقتصادی اضافه کرد: ظرفیت دستگاه دیپلماسی باید در خدمت توسعه کشور باشد که متأسفانه در این سال‌ها شاهد نبودیم، سیاست خارجه لاجرم باید موجب بهبود وضعیت اقتصادی مردم شود از این رو به آقای رئیسی نیز پیشنهاد کردم که برای وزارت امور خارجه از فردی اقتصاددان و آشنا به ساختار دیپلماتیک استفاده کند تا دیپلماسی اقتصادی خودمان را به بهترین شکل ممکن فعال کنیم.

عنابستانی افزود: ترانزیت می‌تواند بخشی از اقتصاد کشور را به خودش اختصاص دهد که هماهنگی آن برعهده وزارت امور خارجه است اما متأسفانه طی سال‌های اخیر این مهم به فراموشی سپرده شده است لذا برنامه‌های وزیر پیشنهادی در رابطه با ترانزیت کالا، مسافر و انرژی در حوزه‌های مختلف به ویژه خزر باید تشریح شود.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت مرز و بازارچه‌های مرزی تصریح کرد: عدم استفاده از این امر مهم موجب شده چهره بدی از نظام جمهوری اسلامی در منطقه ایجاد و همچنین فرصت‌های اقتصادی بسیاری از دست رفته است به عنوان مثال بخشی بازارچه‌های مرزی در استان خراسان تعطیل و غیرفعال شده است.

گلرو، موافق: هنر و ظرافت دیپلماتیک امیرعبدالهیان بسیار ارزنده است/ابرچالش ما در دنیا، چالش گفتمانی و روایتی است

عباس گلرو در جریان بررسی صلاحیت حسین امیرعبداللهیان وزیر پیشنهادی امور خارجه دولت سیزدهم در موافقت با برنامه های وی گفت: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی متشکل از حوزه های امنیتی، دفاعی و سیاست خارجی کشور است و حضور امیرعبداللهیان و پاسخ هایی که به سوالات اعضای کمیسیون داده اند، نشان از تسلط وی در این حوزه است. براساس چند شاخص امیرعبداللهیان را تعریف می کنم؛ یکی از ویژگی های شخصیت، تخصص و سوابق ایشان است و تخصص اجرایی که در گزارش کمیسیون و در صحبت های محسن علی زاده شنیدید.

گلرو ادامه داد: نگاه و موضع بازیگران خارجی، چالش های موجود در حوزه سیاست های خارجی، دیپلماسی و ساختار دستگاه دیپلماسی، ابرچالش ها و ضرورت ها و الزاماتی که در مسئله سیاست خارجی با آن مواجه هستیم از برنامه های آقای امیرعبداللهیان است.

رئیس کمیته روابط خارجی مجلس یازدهم گفت: روزی که آقای امیرعبداللهیان برای وزارت امور خارجه معرفی شد، نگرانی هایی برای رسانه های ضد انقلاب و رژیم صهیونیستی به وجود آمد و وی را یک تهدید برای رژیم صهیونیستی تلقی کرده و گزارش های سنگینی بر علیه امیرعبداللهیان طی این چند روز از رسانه های بیگانه پخش کردند. محور مقاومت و کسانی که در حوزه منطقه ای و همسایگان ما استقبال بسیاری از این موضوع کردند.

وی تصریح کرد: امیرعبداللهیان دیپلماتی توانمند، کارآزموده و انقلابی و مدیری شاسیته و موفق است که در دو دهه ای که از نزدیک با وی همکاری کرده ام، در بسیاری از مذاکرات منطقه ای و بین المللی ، هنر و ظرافت دیپلماتیک وی بسیار ارزنده بوده است. وی مشاور امین حاج قاسم سلیمانی در زمانی که سمت معاون عربی و آفریقایی وزارت امور خارجه را برعهده داشت، بود و مورد اعتماد آن شهید بزرگوار بود.

وی به چالش های منطقه و وضعیت روابط خارجی کشور اشاره کرد و افزود: آنچه که امروز به عنوان اجتماع در جمهوری اسلامی مورد تاکید همه قرار گرفته است، ما در حوزه روابط خارجی چالش هایی داریم به ویژه در حوزه همسایگانمان و در حوزه تبیین سیاست های خارجی به عنوان چارچوب ماهوی و بنیانی؛ هم در حوزه دیپلماسی به عنوان چارچوب شکلی و هم در حوزه کارگزار اصلی یعنی وزارت امور خارجه چالش هایی است که بی تردید ضرورت دارد وزیر امور خارجه برای حل این چالش ها عهده دار این وزارتخانه شود.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ابرچالش ما در دنیا، چالش گفتمانی و روایتی است که اصطلاحاً به آن جنگ گفتمان ها می گویند و جمهوری اسلامی ایران به عنوان قطب تاثیرگذار در دنیا پرچمدار گفتمانی است که ابرجنگ گفتمانی ما با ایالت متحده آمریکاست و تمرکز جنگ روایت های ما با آمریکا در منطقه غرب آسیا و منطقه ای که در آن زندگی می کنیم. چالش اصلی گفتمانی ما با آمریکا در منطقه است.

گلرو خاطرنشان کرد: ابرچالش دوم ما مشخصاً در مسئله فلسطین و موجودیت مضر و خطرناک رژیم صهیونیستی است که منافع ملی ما را تهدید می کند و موجب بی ثباتی و هرچ و مرج هم در منطقه و هم در حوزه های فرامنطقه ای شده است. رژیم صهیونیستی مخرب ترین عامل در منطقه علیه منافع جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران است. استراتژی ایران در این مسئله روشن است؛ حمایت و پشتیبانی از محور مقاومت و ابتکار سیاسی در قالب طرح رفراندوم است و امیرعبداللهیان در هر دو حوزه بسیار خوب درخشیده است، هم در حوزه پشتیبانی از محور مقاومت در منطقه تلاش هایی کردند و هم در حوزه سیاسی طرحی به نام رفراندوم در سرزمین های اشغالی فلسطین که دو دهه بود از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده بود، اما در سازمان ملل به ثبت نرسیده بود که در زمانی که امیرعبداللهیان در مجلس شورای اسلامی مسئولیت داشتند، با ابتکار وی این طرح در سازمان ملل و در شورای امنیت به ثبت رسید.

نماینده مردم سمنان در مجلس ادامه داد: در منطقه چالش های دیگری داریم، تلاش دارند مسئله هسته ای ما را به مسائل منطقه گره بزنند، مداخلات خارجی و حضور نظامی آمریکا در منطقه، تنش با برخی همسایگان و چالش در حوزه تمدنی به ویژه در حوزه افغانستان، مجموع این چالش ها متمرکز می شود به حوزه منطقه ای ما و تخصص اصلی و حوزه اصلی کاری امیرعبداللهیان در منطقه این مسایل است. کسی که سکاندار وزارت خارجه و دستگاه دیپلماسی می شود باید در درجه اول مرد میدان باشد تا بتواند این چالش ها را حل کند و نسبت به حقانیت گفتمان و روایت جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی تمرکز داشته باشد. در پایان، وزارت خارجه ای که شما تحویل می گیرید، وزیر خارجه ملتی می شوید که صاحب تمدن غنی است، پرچمدار گفتمان و روایت تمدنی است و چشم ملتی به شماست که منافع آنها را در منطقه و در دنیا تامین کند.

عمویی، موافق: برجامیزه کردن سیاست خارجی با شروع دولت سیزدهم به پایان رسید/ وزارت برجام به وزارت امور خارجه تغییر می‌کند

ابوالفضل عمویی در جریان بررسی صلاحیت حسین امیرعبداللهیان وزیر پیشنهادی امور خارجه دولت سیزدهم در موافقت با برنامه های وی گفت: در شرایط حساس و مهم از سیاست خارجی کشور قرار داریم و در ۴ سال آینده تحولات بین المللی از شرق و غرب کشور، ایران را به یکی از موضوعات بین المللی تبدیل خواهد کرد؛ تحولات افغانستان، لبنان و عراق؛ و سپس در کنار این تحولات، مذاکرات بین المللی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای مختلف در جریان بوده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: پیگیری سند همکاری های بلندمدت ایران و چین، پیگیری مذاکرات راهبردی ایران و روسیه، پیگیری مذاکرات پیوستن ایران به اتحادیه اورآسیا و عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگ های و از همه مهمتر آینده توافق نامه اتمی و پیگیری مذاکرات وین، به ما نشان می دهد که در انتخاب وزیر امور خارجه باید نهایت دقت صورت گیرد.

وی ادامه داد: وزارت امور خارجه به تعبیر مقام معظم رهبری؛ نیمی از دولت است. این یک وزارتخانه در کنار وزارتخانه های دیگر نبوده، بلکه وزارت امور خارجه یک وزارتخانه حاکمیتی و مجری سیاست های خارجی جمهوری اسلامی ایران است، لذا در این شرایط داشتن یک سیاست خارجی کارآمد و هوشمند بسیار ضروری است. برای این مهم سه عنصر اساسی ایده مرکزی، برنامه منسجم و ساختار هماهنگ و سپس مدیریت انسانی برای پیشبرد این ایده در کنار این ساختار نیاز است. دولت سیزدهم سیاست خارجی خود را در پیگیری دیپلماسی اقتصادی، سیاست همسایگی و از همه مهمتر توازن بخشی به اهداف سیاست خارجی معرفی کرده است.

عمویی تصریح کرد: این سیاست تنها سیاست دولت سیزدهم نبوده، بلکه سیاست کل نظام جمهوری اسلامی است، سیاست خارجی عرصه اجماع است، همه ارکان و نهادهای نظام باید در کنار یکدیگر، یک رویکرد را دنبال کرده تا به نتیجه برسد و در اجرای این رویکرد به کسی نیاز داریم که بتواند قدرت هماهنگی دیدگاه های مختلف سیاست خارجی، امنیتی، نظامی و دیپلماتیک را داشته باشد. همه این موارد از دید کمیسیون امنیت ملی و کارشناسان حوزه سیاست خارجی در شخصیت امیرعبداللهیان جمع شده است. وزارت امور خارجه در دوره پیش رو نیاز به تحول دارد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم بیان کرد: وزارت امور خارجه باید از وزارت برجام به وزارت سیاست خارجی جمهوری اسلامی تغییر کند. برجامیزه کردن سیاست خارجی ایران با انتخاب دولت سیزدهم پایان یافت و امروز کسی باید در این مسند بنشیند که بتواند رویکرد نوین سیاست خارجی ایران را دنبال کند. از روزی که آقای امیرعبداللهیان به عنوان گزینه وزارت امور خارجه و شخص مورد اعتماد آقای رئیسی معرفی شد، اخبار و واکنش های مثبتی از داخل وزارت امور خارجه دریافت کردیم.

عمویی ادامه داد: این تجربیات ذی قیمتی بوده که کمتر کسی مجموعه آنها را در کنار هم دارد، از این رو امیدواریم با حضور آقای امیرعبداللهیان در مسند وزارت امور خارجه موجب تقویت این وزارتخانه و تبدیل شدن آن به بازوی ایران برای حفظ منابع ملی و طبیعی شود. بنابراین در این مسیر رأی بالا به وزیر امور خارجه، پشتوانه محکمی برای قدرت کشور در عرصه مذاکرات بین المللی است، لذا همکاران ما در رأی اعتماد به آقای امیرعبداللهیان جایگاه این وزارتخانه و موقعیت آن را در مسائل بین المللی مدنظر قرار دهند.

علی زاده، موافق: امیرعبداللهیان فراقوه‌ای و مورد اعتماد است

علی علی‌زاده گفت: امروزه علاوه بر تنظیم روابط خارجی کشور عملا امنیت کشور نیز به نوعی به وزارت امور خارجه ارتباط دارد. اقتصاد و حتی تولید و اشتغال هم به این وزارتخانه مرتبط است.

نماینده مردم مراغه وعجب شیر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دقت در انتخاب وزیر امور خارجه و توانمندی‌ها و جایگاه آن بسیار اهمیت دارد. امیرعبداللهیان فردی خوشنام، عالم، باسواد و دارای تجربه ارزنده است و به نوعی فراقوه ای و مورد اعتماد هستند و از جمله وزرایی هستند که به درستی برای این جایگاه معرفی و انتخاب شده‌اند. برنامه ارائه شده از طرف وی از چارچوب، انسجام و نوآوری خاصی برخوردار است. این برنامه تخصص وی را در حوزه کاری خود نشان می‌دهد.

علی زاده با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: در حال حاضر با توجه به شرایط منطقه‌ای و بین المللی یکی از مشکلات و گره‌های سیاست خارجی ایران ارتباط با کشورهای منطقه و همسایگان به ویژه حوزه عربی است. امیرعبداللهیان در وزارت خارجه تقریبا متخصص‌ترین فرد در این حوزه است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه داد: امیرعبداللهیان دارای ارتباط با بسیاری از رهبران و نخبگان سیاسی خاورمیانه است و با وزارت وی بسیاری از این ارتباطات فعال می شود تا بتوانیم روابط دوستانه ای مبتنی بر اخوت اسلامی با کشورهای اسلامی خصوصا کشورهای عرب منطقه داشته باشیم در حالی که در گذشته اساسا در این حوزه دچار یک نوع غفلت راهبردی بوده ایم.

وی خاطرنشان کرد: دومین مسئله‌ای که مطرح است این است که امیرعبداللهیان مسلط به زبان عربی است و تسلط به این زبان نشان می دهد که وی علاقه و تخصص خاصی به حوزه خاورمیانه دارد و نباید این شاخصه را نادیده بگیریم.

علی زاده با اشاره به کلیپ تقطیع شده از سوی امیرعبداللهیان که در شبکه های مجازی منتشر شده بود، اضافه کرد: امیرعبداللهیان مسلط به زبان انگلیسی است و با قصد و نیت خاصی این کلیپ برای تحت تاثیر گذاشتن فضای مجلس در شبکه های اجتماعی منتشر شده است. در کمیسیون های تخصصی امیرعبداللهیان قسمتی از برنامه کاری خود را به زبان انگلیسی ارائه داده است.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم اظهار کرد: مهم ترین دلیل برای دفاع از توانمندی امیرعبداللهیان به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت خارجه، کارنامه وی در پیوند دادن جبهه مقاومت در منطقه است، تلاش های وی را در سال های نخست جنگ سوریه از یاد نبرده ایم. بسیاری از رسانه های منطقه به وی لقب حاج قاسم دیپلماسی را داده اند. بینی و بین الله وی رنگ و بوی حاج قاسم را هم دارد.

وی ادامه داد: با توجه به شناخت ایشان و ذهنیتی که غرب نسبت به وی دارد و می داند که ما نمی توانیم تا سال ها به انتظار نتایج مذاکرات بنشینیم، در صحبت ها و در برنامه هایشان متعهد شد که برجام و حتی فراتر از برجام مسئله مذاکرات بر غرب را تعیین تکلیف نمی کند و سیاست و اقتصاد کشور را از شرطی شدن به مسئله مذاکره نجات خواهد داد.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی گفت: ویژگی دیگر امیرعبداللهیان ذهن سیستمی و ساختارمند وی است. مطمئن هستم که با وزارت وی، وزارت خارجه چابک تر و موثرتر می شود. واقعیت این است که اصلاح ساختار وزارت خارجه، کنش و منش مدیران آن امروزه در گام دوم انقلاب به شدت مورد نیاز نظام و کشور است خصوصا در حوزه دیپلماسی اقتصادی نیاز فوری کشور در دهه آینده خواهد بود.

عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: در برنامه ارائه شده هم مسئله تهاتر با کشورهای منطقه هم تاسیس بانک منطقه ای برای تسهیل انتقال ارز و هم موضوع بسیار مهمی به اسم کشت فراسرزمینی پیش بینی شده است. ان شاءالله مجلس انقلابی با رأی حداکثری پشتوانه ای برای موفقیت وزارت خارجه و اعتماد حداکثری به توانمندی وی خواهد داد.

امیرعبداللهیان، وزیر پیشنهادی: اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم، همسایه‌محور و آسیا محور است/ دیپلماسی و میدان بازوهای تحقق منافع ملی هستند/وزارت خارجه را به برجام گره نخواهیم زد

حسین امیرعبداللهیان در دفاع از برنامه‌های خود برای تصدی وزارت امور خارجه گفت: منطق عاشورا و پیام کربلا نشان می‌دهد دیپلماسی و میدان دو بازوی محقق کننده منافع و امنیت ملی هستند.

وزیر پیشنهادی امور خارجه در این رابطه اظهار کرد: رهبر انقلاب بر این اساس فرمودند قدرت میدان، پشتوانه محکمی برای دیپلماسی است و باید هرگونه عنصر اقتدار به نوعی تبدیل به دستاورد سیاسی و اقتصادی شود.

وی ادامه داد: در عرصه مناسبات بین‌المللی منافع و اقتدار ملی دارای اهمیت است که از آن غافل نخواهیم شد و با استفاده از دیپلماسی عزتمند و اتکاء به ظرفیت‌های ذاتی و تحقق شعار «ما می توانیم» به دنبال تحقق منافع ملی کشورمان خواهیم بود.

امیرعبداللهیان افزود: توجه به سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در چارچوب سیاست خارجی متوازن، پویا و هدفمند مورد توجه است که این امر از خطوط اصلی برنامه‌ها در سیاست خارجی است.

وزیر پیشنهادی امور خارجه تصریح کرد: یکی از مخالفان سیاست متوازن را مورد ابهام قرار داد که در این راستا باید عنوان کرد اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم، همسایه‌محور و آسیا محور است زیرا قرن ۲۱ متعلق به آسیا است؛ بنابراین در غرب آسیا به دنبال نهادینه سازی دستاوردهای میدانی مقاومت و در شرق آسیا به دنبال استفاده از ظرفیت قدرت‌های نوظهور اقتصادی برای رشد اقتصادی کشور و رفع محرومیت خواهیم بود.

وی گفت: سیاست خارجی متوازن عبارت است از اینکه در یک منطقه و یک حوزه متوقف نخواهیم شد بلکه در همه قاره‌ها چندین کشور را به عنوان کشورهای اولویت دار تعریف خواهیم کرد و بر اساس برنامه و زمان‌بندی مشخص برای تعامل گام خواهیم برداشت.

امیرعبداللهیان افزود: تقویت رابطه با کشورهای اسلامی و دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین‌الملل از دیگر مسائل قابل تأمل است؛ حدود ۴۰درصد برنامه سیاست خارجی دولت سیزدهم را دیپلماسی اقتصاد تشکیل می‌دهد و این در حالی است که اقتصادمحور نبودن وزارت امور خارجه طی ۴ دهه گذشته یکی از مسائلی است که همگان به آن انتقاد دارند.

وزیر پیشنهادی امور خارجه تصریح کرد: دولت آقای رئیسی با رویکرد جدید، پویا و هوشمند و تعریف موضوعات کلان در حوزه اقتصادی مانند دیپلماسی انرژی، تجارت مرزی، توجه به بخش خصوصی، کشت فراسرزمینی، توریست، امنیت غذایی، صادرات غیرنفتی، ارزآوری و ... درصدد رفع انتقاد مذکور و تحقق دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین ‌المللی است؛ نباید فراموش کنیم برای انجام کارهای بزرگ نیازمند مردان بزرگ و برنامه‌ریزی هستیم.

وی افزود: توجه به حوزه فناوری و دانش بنیان از دیگر مباحث است، ما برای اجرای برنامه‌های اقتصادی از دستیاران و مشاورینی که متخصص باشند حتی اگر در بین سفرا در وزارت نداشته باشیم، به طور مثال در حوزه پیگیری دیپلماسی انرژی از ظرفیت ملی استفاده می‌کنیم تا به طور روزانه تسهیل‌کننده و پیگیر پرونده‌های اقتصادی مورد نظر باشند.

امیرعبداللهیان به فعالیت سفارتخانه‌ها در ادامه اشاره کرد و گفت: متأسفانه رویکرد اقتصاد محور در وزارت امور خارجه طی ۴ دهه گذشته حاکم نبوده و در مقاطعی حتی در دولت قبل معاونت اقتصادی شکل گرفت و احیاء شد اما بخش‌ها به کمک هم نیامدند لذا کمترین حضور رایزنان اقتصادی را در خارج از کشور داریم بنابراین ما نیازمندیم در برنامه بودجه سال آینده وزارت امور خارجه دستگاه‌هایی که مأموریت اقتصادی و تجارت بین الملل دارند بتوانند کارشناسان زبده خود را به ما معرفی کنند و متناسب با هر رویکرد کارشناسان در سفارتخانه‌ها مستقر شوند.

وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: ممکن است ما در جایی رایزن کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی نیاز داشته باشیم و در جای دیگر به رایزن بازرگانی نیاز باشد که این با کمک شما عزیزان حل خواهد شد.

وی تصریح کرد: بارها در مجلس سخن گفتند که وزارت امور خارجه، وزارت برجام نیست لذا با صدای بلند اعلام می‌کنم که ما در وزارت امور خارجه اولاً مذاکره را ابزاری از دیپلماسی می‌دانیم و از میز مذاکره منطقی و توأم با اقتدار و حکمت فرار نخواهیم کرد اما وزارت امور خارجه را به برجام گره نخواهیم زد. همه تلاش خود را برای بی‌اثر کردن به موازات تلاش برای لغو تحریم‌ها به کار خواهیم بست و با مذاکره‌ای همراه خواهیم شد که فرسایشی نباشد و تأمین کننده منافع ملت ایران باشد.

امیرعبداللهیان در ادامه اظهار کرد: وزارت خارجه مجموعه متنوع و پیچیده‌ای از موضوعات از عرصه دیپلماسی رسمی تا دیپلماسی عمومی ، آب، گردشگری و سایر دیپلماسی‌ها باید دنبال کند. قبل از اینکه توفیق اجباری نصیبم شود و از دولت به مجلس منتقل شوم، یک تصویری از مجلس در ذهن داشتم اما طی ۵ سال گذشته در مجلس با ظرفیت عظیم دیپلماسی پارلمانی آشنا و با تمام وجود به آن پی بردم. این دیپلماسی از سطح رئیس محترم مجلس، نواب رئیس، اعضای هیأت رئیسه تا روسای کمیسیون‌ها و فراکسیون‌ها و تمامی کارگروه‌های مرتبط تخصصی را شامل می‌شود. توجه به ظرفیت دیپلماسی پارلمانی را تا جایی پیش خواهیم برد که منتظر دعوت و احضار شما به مجلس و کمیسیون نباشم و حتماً در هر برنامه‌ای که بتوانیم از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی استفاده کنیم، داوطلبانه درخواست خود را اعلام و به مجلس خواهیم آمد لذا تعامل سازنده و پویایی را با مجلس شکل خواهیم داد.

وزیر پیشنهادی امور خارجه با اشاره به اظهارات یکی از نمایندگان مبنی بر فعال نبودن گروه‌های دوستی - پارلمانی گفت: این درد و دل مشترک ما است، ایراد کار در وزارت امور خارجه‌ای است که من عضو آن خانواده هستم و امیدوارم با کمک همکاران انقلابی و باتجربه در وزارت امور خارجه این ظرفیت را عملیاتی کنم، همچنین نسبت به جذب نیروهای جوان و انقلابی و کادرسازی برای دهه‌های آینده و حرکت در تراز سیاست خارجی متوازن و سیاست خارجی در تراز انقلاب با حمایت شما انجام خواهیم داد.

وی با تأکید بر رویکرد چندجانبه‌گرایی و حضور هدفمند در مجامع بین‌المللی اظهار کرد: همه دولت‌ها نسبت به ایرانیان خارج از کشور حرف‌ها زدند، ما شورای عالی ایرانیان خارج از کشور را تشکیل دادیم که معطل مانده است. با توجه به گفت‌وگویی که با جناب آقای رئیسی داشتیم وی با انگیزه و علاقمندی اعلام کردند که شورای ایرانیان خارج از کشور به سرعت احیاء شود و دبیرخانه آن که جانشین وزیر خارجه است و معاونت کنسولی و پارلمانی را در وزارت خارجه به عهده دارد با نگاه حل مشکلات ایرانیان و استفاده از ظرفیت آنها بهره خواهیم گرفت.

امیرعبداللهیان یادآور شد: از ابتکار عمل آقای دکتر قالیباف تشکر می‌کنم که از ابتدای فروردین ماه سال ۱۴۰۰ دستور دادند در حوزه بین‌الملل مجلس دفتر ارتباط ایرانیان خارج از کشور با مجلس راه‌اندازی شود، این دفتر به صورت آزمایشی راه‌اندازی شده و گزارشی از عملکرد این دفتر، پیام‌های متنوع و پیشنهادات ایرانیان خارج از کشور برای حل مشکل با استفاده از ظرفیت دیپلماسی پارلمانی ارائه خواهد شد. در خصوص دیپلماسی گردشگری نیز با آقای ضرغامی برنامه‌ای را مرور کردیم که این برنامه با هدف ارزآوری و شناساندن جمهوری اسلامی ایران و استفاده از ظرفیت‌های ایران عزیز است.

وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: فعال سازی دفاتر خارجی در استان‌ها و سفارتخانه‌ها، فعال سازی سفارتخانه‌ها برای احیای بازارچه‌های مرزی از جمله برنامه‌ها است، تلاش برای تقویت جبهه مقاومت بی‌تردید در دستور کار دولت سیزدهم است، محور مقاومت، متحدین جمهوری اسلامی ایران هستند که برای تثبیت امنیت پایدار در منطقه و کشورهای خود به صورت خودجوش به وجود آمده‌اند و این ظرفیت بزرگ تأمین کننده حداکثری کشورهای منطقه بوده و فراتر از حوزه امنیت، ظرفیت‌های بالا و فراتری دارند که مورد توجه ما است.

وزیر پیشنهادی امور خارجه تاکید کرد: با افتخار و قدرت از جبهه مقاومت برای ایجاد امنیت حداکثری با همکاری منطقه استفاده خواهیم کرد.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی در منطقه ثبات ساز و امنیت آفرین است. به عنوان کسی که بارها با رهبران منطقه دیدار داشته ام می گویم اگر شیاطین از منطقه دور شوند جمهوری اسلامی می تواند ثبات ساز باشد.

امیرعبداللهیان با بیان اینکه ارتباط با همسایگان امر راهبردی است نه استراتژیک، اظهار داشت: دست دوستی ما با همه کشورهای منطقه به ویژه ۱۵ کشور همسایه و پیرامونی دراز است و اعتقاد داریم می توانیم با کمک کشورهای منطقه، منطقه ای آباد و با ثبات داشته باشیم. معتقدم زمان آن فرا رسیده است که همه کشورهای منطقه در راستای ثبات و امنیت با هم همکاری داشته باشند.

وی با اشاره به تحولات اخیر در افغانستان، گفت: با دقت تحولات این کشور را دنبال می کنیم و اعتقاد داریم سرنوشت افغانستان باید به دست مردم و تشکیل دولت همه گیر و با کمک کشورهای همسایه تعیین شود نه کشوری که ۲ سال تمام در افغانستان مستقر بود.

این وزیر پیشنهادی امور خارجه با بیان اینکه مسلمانان جهان عربستان را سرزمین نزول وحی می شناسند، تاکید کرد: همکاری دو کشور مسلمان در منطقه بسیار ضروری است، همچنین اعتقاد داریم جنگ علیه یمن که ۷ سال به طول انجامیده است با آتش بس فوری، گفت وگوهای یمنی یمنی به پایان می رسد.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: همکاری ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس را در یک پیوند دیرینه می دانیم و باید روابط تجاری با کشورهای خلیج فارس را احیا و فرآیند آن را تسریع کرد.

وی با تاکید بر اینکه امنیت منطقه باید از سوی کشورهای درون منطقه تامین شود، افزود: از هرگونه راهکار برای تامین امنیت استقبال می کنیم و خود از اولین مبتکرین این امر خواهیم بود.

وزیر پیشنهادی امور خارجه با تاکید بر اینکه گفت وگو و مذاکره را از حوزه منطق، حکمت و اقتدار دنبال می کنیم، بیان کرد: تامین حداکثری منافع ملت بزرگ ایران را از طریق گفت وگو محقق می کنیم، در وزارت امور خارجه تمرکز بر اصلاح ساختار، استفاده از نیروهای انسانی، جذب نیروهای جدید و احیای دانشکده روابط بین المللی و استفاده از خروجی سایر دانشگاه های کشور گام برمی‌داریم.