سعید کشاورز: جریان و شریان اصلی فیلم کوتاه در اکران اتفاق می‌افتد

سعید کشاورز کارگردان سینمای کوتاه درگفت‌وگو با خبرنگار پانا درباره ارزیابی جایگاه فیلم کوتاه در سینمای ایران بیان کرد: «همانطور که همه شاهد هستیم هر سال و در هر جشنواره تراز اول جهانی، به طور تقریبی یک فیلم کوتاه خوب از ایران حضور دارد و این گواهی بر موفقیت سینمای کوتاه ایران است که نمی‌توان آن را انکار کرد چون این میزان از موفقیت و حضور تا به حال و در سال‌های پیشین کمتر بوده است. مساله مهمی که وجود دارد، اگر بخواهیم مولفه‌های تجاری و گیشه‌ای را در موفقیت یک اثر در نظر بگیریم، از این منظر سینمای کوتاه ما نتوانسته جایگاهی که باید و شاید به دست بیاورد که جای کار دارد.»

باید بتوانیم روح سینما را با ایده‌های جدید در فیلمنامه تازه کنیم

وی در پاسخ به این پرسش که سینمای کوتاه چقدر موفقیتش را از فیلمنامه دارد؟ و اینکه آیا فیلمنامه (با ایده‌ای جدید) در ماندگاری فیلم کوتاه موثر است یا خیر، گفت: «به نظر می‌رسد که فیلمنامه در هر موقعیت و در هر شکلی از سینما اعم از کوتاه، بلند، انیمیشن و مستند، به شدت تاثیرگذار است. ما در مقطعی از تاریخ سینما قرار داریم که سینمای ما بیش از قبل نیازمند فیلمنامه‌ها و ایده‌های خوب و جدید است. در واقع باید بتوانیم روح سینما را با ایده‌های جدید و محتوایی تازه کنیم. فیلمنامه در هر شکلی از سینما، ریشه محسوب می‌شود و هر چه این ریشه قوی‌تر باشد و به منابع درست‌تری دسترسی داشته باشد، آنچه که بیرون از خاک می‌‌بینیم سرحال‌تر و تنومندتر و پرثمرتر است. ولی فارغ از این مساله من فکر می‌کنم الان با همه موفقیت‌هایی که سینمای کوتاه ما دارد، نیازمند این هستیم که فیلم‌های متفاوت‌تری را هم از لحاظ فرمی و هم محتوایی بسازیم که این موضوع نیاز به بازنگری در مرحله فیلمنامه دارد تا مقداری خودمان را به چالش‌‍های بیشتری بکشیم.»

زیست اجتماعی و سیاسی متفاوت در ایران؛ عاملی برای توجه به سینمای ایران

کارگردان فیلم کوتاه «دم اژدها» در مورد دلیل مقبولیت سینمای کوتاه ایران توضیح داد: «موفقیت یا مقبولیت سینمای کوتاه ایران از ابعاد بسیاری قابل بررسی است؛ اول اینکه فیلمسازهای ایرانی اساساً فیلم‌های خوبی می‌سازند به ویژه در سینمای کوتاه، چراکه هیچ فیلمی بدون شاخص و پارامترهای هنری لازم نمی‌تواند صلاحیت حضور در جشنواره درجه یک را به دست آورد. اما عامل مزید بر این علت، علاقمندی جشنواره‌های خارجی به موضوعاتی که در محدوده جغرفیایی کشور ما اتفاق می‌افتد، است و این علاقمندی به دلیل تفاوتی است که در زیست اجتماعی و سیاسی ما وجود دارد. باید بپذیریم که زیست اجتماعی و سیاسی متفاوت از خیلی کشورهای دنیا داریم و این موضوع سبب شده اتفاقاتی که در این جغرافیا رخ می‌دهد، مخاطب خارجی خواهانش است. این تفاوت شاید از آنجایی نشأت می‌گیرد که ما در ریشه‌هایمان عمیق‌تر هستیم و برای هر موردی از گذشته، دلایلی وجود داشته و این تفاوت، از آن ریشه‌ها می‌آید و به همین دلیل ما چه در فضای شهری فیلم بسازیم چه در فضای روستایی، فکر می‌کنم برای مخاطب خارجی اهمیت داشته باشد. در واقع جشنواره‌ها و مخاطبان جشنواره‌ها فیلم خوب می‌خواهند و این امر تاکنون اتفاق افتاده و فیلمسازهای ما فیلم‌ها خوب می‌سازند.»

باید به کیفیت و استانداردهای اجرایی جشنواره فیلم کوتاه تهران بیشتر توجه کرد

وی درباره معتبرتر شدن جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و پیوستن آن به لیست جشنواره‌های اعلام کننده فیلم اسکاری نیز گفت: «اینکه جشنواره فیلم کوتاه تهران توانست به جایگاه یک جشنواره معتبر برای معرفی فیلم به اسکار برسد، اتفاق مبارکی برای سینمای کوتاه ایران است. این اتفاق از یک طرف، بر فیلمسازها و بالارفتن روحیه و انگیزه‌های آنها برای ساخت فیلم‌های بهتر و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی تاثیر خواهد داشت و از سویی دیگر بر کیفیت برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران تاثیر خواهد داشت و از این به بعد باید به استاندارد و کیفیت اجرایی جشنواره بیشتر توجه کرد.»

کشاورز درباره اینکه فیلم‌های کوتاهش را در چه شرایطی ساخته‌ است، بیان کرد: «فیلم‌هایم را در ابتدای کارم با هزینه شخصی و با رنج بسیاری می‌ساختم و به شکل کلی، جریان فیلمسازی از بُعد مالی، برایم پر رنج و ملالت بود اما از جایی به بعد، فیلمسازی برایم از نظر مالی اتفاق راحت‌تری شد چراکه تهیه‌کننده‌هایی بودند که توانستم با کمک آنها فیلم‌هایم را بسازم و اینگونه شد که بسیاری از دغدغه‌هایی که قبلا داشتم با حضور آنها از بین رفت و می‌توانستم با تمرکز بیشتری به اصل موضوع فیلمسازی بپردازم.»

وی، غایت بسیاری از فیلمسازهای کوتاه را ساختن فیلم بلند دانست و گفت: «فیلم بلند ساختن برای بسیاری از فیلمسازهای کوتاه به دلیل علاقه‌شان نیست، بلکه تصور غالبی وجود دارد؛ اینکه با ساختن فیلم کوتاه نمی‌توان گذران زندگی کرد. از طرفی فیلمسازهایی هم هستند که علاقمند به سینمای کوتاه هستند و با وجود ساخت فیلم بلند، همچنان فیلم کوتاه می‌سازند چراکه فیلمسازی کوتاه برایشان، جریانی مستقل و جدا از سینمای بلند است و مولفه‌های خاص خودشان را دارند. بنابراین به نظر من نمی‌توان رأی کلی برای این موضوع صادر کرد ولی دلایل موجود که مهمترین آن تجارت در سینماست و موقعیت فعلی، ما را به سوی ساخت فیلم بلند سوق می‌دهد.»

دوست دارم فیلم‌هایم در «هنر و تجربه» اکران شوند

این فیلمساز جوان در پایان درباره اکران‌های موقتی فیلم کوتاه (اکران‌های فیزیکی و آنلاین) و اینکه چقدر به اکران فیلم کوتاه در هنروتجربه خوش‌بین است، گفت: «معتقدم که یکی از جریان‌ها و شریان‌های اصلی فیلم‌های کوتاه و جدی گرفته شدن آنها توسط مخاطب عام و خاص، جدی‌تر شدن اکران‌های فیلم کوتاه است که شاید مهمترین آنها در «هنر و تجربه» صورت پذیرفته است. از طرف دیگر، فیلم‌های کوتاهی که در «هنر و تجربه» اکران می‌شوند، مورد بحث و نقد بیشتری قرار می‌گیرند و قطعاً با هر میزان از توجه، به اکران هنر و تجربه خوش‌بین هستم و به زعم من، اکران فیلم کوتاه در «هنر و تجربه»، جزء اتفاق‌هایی است که به عنوان فیلمساز دوست دارم برای فیلمم رقم بخورد.»

سعید کشاورز در کارنامه خود فیلم‌های کوتاه «دم اژدها»، «مادر» و «یک سالگی» و فیلم‌های مستند «زیر حکم»، «فوق ماراتن» و «این مرد نیچه نیست» را دارد. وی برای فیلم کوتاه «دم اژدها» جایزه بهترین فیلم کوتاه را از بیست و چهارمین جشنواره فیلم بوسان دریافت کرد. فیلم‌های کشاورز تاکنون در جشنواره‌های خارجی همچون در جشنواره فیلم بوسان کره جنوبی، جشنواره فیلم ریور ایتالیا، فیلم‌های مستقل بوینس آیرس آرژانتین، جشنواره فیلم درخت زرد آلوی ارمنستان، جشنواره فیلم های ورزشی میلان ۴۰، جشنواره فیلم های ورزشی جاکارتای اندونزی، جشنواره چشم انداز سینمای ایران کلن، جشنواره فیلم ایرانیان فورلی ایتالیا، جشنواره فیلم سینه استرال آرژانتین و جشنواره هنرهای معاصر میلان حضور داشته است.

همچنین فیلم کوتاه «دم اژدها» به کارگردانی و نویسندگی سعید کشاورز قرار است در قالب بسته فیلم کوتاه «وضعیت قرمز» در سینماهای «هنر و تجربه» همراه با چهار فیلم کوتاه دیگر شامل «صحنه» به کارگردانی امیر مهندسیان، «شوفر» به کارگردانی رضا نجاتی، «سور بُز» ساخته سعید زمانیان و «بی‌ریختی» به کارگردانی محمد رحمتی اکران شود.