ملکی: نسبت فضا و برنامه درسی غیرقابل اجتناب و ضروری است
تهران (پانا) - نشست مشترک سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور در خصوص استقرار نظام مکان‌یابی مدارس براساس آمایش سرزمین و تحولات جمعیتی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، با توجه به تصویب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین راهکار ۲۱-۲ از هدف عملیاتی ۲۱ برنامه‌ی زیر نظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری ابلاغی ریاست محترم جمهوری مبنی بر "استقرار نظام مکان‌یابی مدارس براساس آمایش سرزمین و تحولات جمعیتی" طرح پژوهش و مدیریت استقرار نظام مکان‌یابی در کشور توسط سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور در حال اجرا می‌باشد که با توجه به اهمیت این طرح، به‌منظور ارائه‌ی فعالیت‌های صورت گرفته و جهت بهبود روند استقرار طرح، نشست مشترکی بین رؤسای دو سازمان و با حضور مدیران زیرمجموعه برگزار شد.
در ابتدای این نشست حسن ملکی ضمن خیر مقدم به حاضران جلسه گفت: برای بررسی یک موضوع خیلی مهم یعنی "استقرار نظام مکان‌یابی و بازتخصیص مکان‌های آموزشی، ورزشی و تربیتی براساس آمایش سرزمینی و تحولات جمعیتی" اینجا گرد هم آمده‌ایم.
وی افزود: جلسه امروز یک مبارکی ذاتی دارد؛ بعضی مبارکی‌ها، مبارکی‌های عرضی است یعنی انسان چیزی را به یک رویدادی به‌طور اعتباری اضافه می‌کند اما بعضی مبارکی‌ها ذاتی است و به همین دلیل منشأ برکات دیگر می‌شود. از آنجایی‌که ارتباط در نظام تعلیم و تربیت مبارکی ذاتی دارد و امروز هم در این جلسه ارتباط بین دو بخش نظام تعلیم و تربیت برقرار می‌شود می‌توان گفت این جلسه به‌طور ماهوی دارای برکت است.
رئیس سازمان پژوهش ادامه داد: اگر بی ارتباطی باشد به همان اندازه هم باید در انتظار کاستی‌ها بود. بخش‌های مختلف نظام تعلیم و تربیت مانند اعضای یک پیکر هستند که اگر با هم باشند ارتباط نزدیک‌تری داشته باشند تعلیم و تربیت بهاری می‌شود و اگر بی ارتباط باشند پاییز سراغ آنها می‌آید خدا روزی را نیاورد که برگ‌ریزان نظام تعلیم و تربیت را مبتلا کند. برگ‌ریزان خاصیت پاییز است و پاییزهم نماد اضمحلال موقتی طبیعت است!.
وی افزود: امروز بخشی از بهار تعلیم و تربیت است ممکن است تعجب بشود که در دو ساعت جلسه مگر می‌توان بهار تعلیم و تربیت ایجاد کرد بله در دو ساعت نشست هم می‌توان بذرهای زندگی بهاری تعلیم و تربیت را کاشت.
در ادامه مهراله رخشانی‌مهر معاون وزیر و رئیس سازمان نوسازی ادامه داد: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بحث استقرار نظام مکان‌یابی و بازتخصیص مکان‌های آموزشی، ورزشی و تربیتی را به سازمان نوسازی مدارس سپرده است.
وی افزود: یکی از زیرنظام‌هایی که پیشرفت‌های خوبی هم در این زمینه داشتیم؛ زیرنظام فضا و تجهیزات است.
معاون وزیر و رئیس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشو؛ به استخراج معیارها و ضوابط مربوط به مکان‌یابی مدارس اشاره کرد و گفت: ضابطه اجتماعی ۸۲۷ لازم‌الاجراست و هر شهری که بخواهد طرح هادی را اجرا کند باید این ضابطه در مکان‌یابی مدارس را اجرا کند و اگر این‌طور نشد تخلف کرده است.
وی ساماندهی فضای آموزشی را مهم‌ترین ویژگی این ضوابط اجتماعی شماره ۸۲۷ برشمرد و گفت: هدف امروز ما این است که همکاران آموزش و پرورش را نسبت به وجود چنین نرم‌افزاری مطلع کنیم.
سپس معاون سازمان نوسازی با تأکید بر اینکه سه فاز تدوین شاخص‌ها، سامانه نرم‌افزاری و شروع عملیات اجرایی در برنامه‌ریزی‌های این سازمان صورت گرفت، بیان داشت: این طرح در چهار استان خراسان شمالی، زنجان، سمنان و مرکزی شروع شده و از حدود ۹۰ لایه اطلاعات جمع‌آوری می‌کردیم.
در ادامه هر یک از حاضرین اقدامات حوزه فعالیتی خود را تشریح کردند. ملکی در پایان این نشست به بیان نکاتی پرداخت و گفت: اینکه با مسأله مکان‌یابی و فضاهای آموزشی مواجهه علمی شده، جای تقدیر و تشکر دارد. استادانی از دانشگاه خواجه نصیر در این طرح مشارکت داشته‌اند که این نشان می‌دهد علی‌رغم مواجهه غیرعلمی سال‌های گذشته، شما خواسته‌اید با مسأله مکان‌یابی مواجهه علمی کنید که خود این فی نفسه دارای ارزش است. قطعاً هر جا مواجهه علمی باشد آنجا خطا کمتر است و همه باید خوشحال باشیم.
وی ادامه داد: نکته دوم اینکه بی تردید این مسائل یکی از برنامه‌های تحولی آموزش و پرورش می‌تواند تلقی شود به این دلیل که وقتی از تحول در نظام تعلیم و تربیت حرف می‌زنیم هم تحول نرم‌افزاری مدنظر است؛ هم تحول سخت‌افزاری مدنظر است؛ هم تحول در زمان و هم در ارتباط با مکان و موقعیت مدنظر است؛ و ده‌ها مورد دیگر که مجموعاً می‌شود تحول در تعلیم و تربیت. در این میان شما به یک ضلع توجه کرده‌اید که ضلع مهمی است، ضلع فضا و مکان‌یابی.
شما این روزها در اخبار می‌بینید که در نیجریه گروهی به نام بوکوحرام به مدرسه‌ای حمله کرده و ۲۰۰ دانش‌آموز را ربودند. من از مکان آن مدارس مطلع نیستم اما این سؤال برایم پیش می‌آید که آیا موقعیت مکانی یک مدرسه در حفظ و صیانت دانش‌آموزان مؤثر نیست؟ گویی که امروز مدارس بیش از گذشته در معرض انواع حملات قرار دارند.
معاون وزیر ادامه داد: این طرح یک نگاه بیرونی به فضا است و نه نگاه درونی؛ آنچه ما از فضا به‌عنوان یکی از عناصر در برنامه درسی یاد می‌کنیم بیشتر یک نگاه درونی به فضا است که مثلاً این فضا چگونه ساخته شود از نظر درون، چینش بخش‌های مختلف به علاوه آن فضا که با هم جمع می‌شود و در واقع نسبت فضا با یادگیری مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در میان عناصر برنامه درسی، فضا یکی از عناصر مهم است. نسبت بین فضا و برنامه درسی نسبت غیرقابل اجتناب و ضروری است. از نگاه بیرونی چند دیدگاه تحلیلی مدنظر دارم که می‌تواند به نحوه استقرار مکان‌یابی و بازتخصیص فضاهای آموزشی، ورزشی و تربیتی، تحلیل‌هایی داشته باشد.
ملکی با بیان اینکه در نگاه بیرونی فضا باید چند تحلیل را مدنظر قرار داد، اظهار داشت: یکی از تحلیل‌های اثرگذاری که ما باید در مکان‌یابی انجام دهیم، تحلیل جمعیت‌شناختی مکان است. هر قدر تحلیل جمعیت‌شناختی ما علمی‌تر و قوی‌تر باشد به همان اندازه مکان‌یابی ما دقیق‌تر خواهد بود. الآن علم جمعیت‌شناسی یک آیینه‌ای از حرکت خیلی دقیق جمعیتی را می‌تواند در اختیار آن‌هایی که با جمعیت سروکار دارند قرار دهد، فلذا هر قدر بخش جمعیت‌شناسی دانشکده‌های علوم اجتماعی مرتبط‌‌تر باشد به همان اندازه کارشان دقیق‌تر خواهد بود. تحلیل دوم، تحلیل جامعه‌شناختی است. اشتباه بزرگی است که تصور کنیم اگر کار جمعیت‌شناسی را انجام دهیم از تحلیل جامعه‌شناختی مستغنی هستیم. جامعه‌شناسی و جمعیت‌شناختی از جهت علمی و از نظر موضوع با یکدیگر متفاوت هستند و در بحث مکان‌یابی باید هر دو علم را مورد توجه قرار داد.
ملکی با بیان اینکه تحلیل سوم، تحلیل روان‌شناختی است، اظهار داشت: درست است که روان‌شناسی بیشتر علم مربوط به فرد است اما این علم توسعه پیدا کرده و امروزه بیشتر روان‌شناسی اجتماعی خریدار دارد تا روان‌شناسی فردی. دلیلش این است که روان‌شناسی اجتماعی، جمع بین فرد و جامعه است.
معاون وزیر آموزش و پرورش چهارمین تحلیل را تحلیل هنری و زیبایی‌شناختی عنوان کرد و درباره آن گفت: این تحلیل بیشتر به شکل و شمایل فضایی که ما می‌سازیم بر خواهد گشت. خوشبختانه الآن ظاهر مدارسی که ساخته می‌شود بسیار زیباست. در سال‌های دورتر، به‌خصوص دانشگاه آزاد، توسعه کمی می‌داد و هرجا که یک ساختمان خالی وجود داشت آنجا را دانشگاه آزاد می‌کردند و این بدترین کاری بود که از بعد کمی اتفاق افتاد. اگر این اتفاق بخواهد در زمینه مدرسه بیافتد درصد تخریبش بالاتر است چرا که ما در مدرسه با کودکان سروکار داریم و نباید چنین نگاهی به ساخت مدارس وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: بعد پنجم، بعد ارتباطی مکان‌یابی است. باید سنجید که مکان انتخاب شده برای ساخت مدرسه چه مقدار امکان ایجاد ارتباط بین مدرسه با مراکز تفریحی و اجتماعی و سایر مکان‌ها را دارد. الآن دیگر نظام‌های بسته جواب نمی‌دهد و نظام‌ها باید با نمونه‌های مشابه دیگر مرتبط باشند.
ملکی گفت تحلیل بعدی، تحلیل سلامتی و تندرستی است و در این‌باره بیان کرد: باید این سؤال مطرح شود که مکان مدرسه کجا باشد که دانش‌آموزان از جهت رفت و آمد، موقعیت مکان و از جهت جسمی لطمه نبینند.
رئیس سازمان پژوهش گفت: تحلیل هفتم تحلیل تربیتی است. تحلیل تربیتی با تحلیل آموزشی و تحلیل یادگیری فرق دارد. اگر مکان مدرسه یک جایی قرار بگیرد که در چند قدمی آن امکان تجمع معتادان وجود دارد، آن مدرسه حتی از طلا هم ساخته شود لطفی ندارد. ما مدرسه را می‌سازیم که انسان تربیت کنیم بنابراین نباید آن را در محلی قرار دهیم که اطراف آن عوامل ضد انسان و ضد فطرت وجود دارد.
ملکی در پایان اظهار داشت: اگر بخواهیم نظام مکان‌یابی خوب مستقر شود، باید بر اساس تحلیل‌های چندگانه به گزاره‌هایی برسیم و بر اساس آن گزاره‌ها تصمیم بگیریم.
بدیعی مدیرکل حوزه ریاست، مظاهری دبیر شورای هماهنگی علمی سازمان، عبداله‌زاده معاون دفتر تألیف فنی و حرفه‌ای و کاردانش، روشندل مشاور مدیرکل دفتر تألیف، بدریان رئیس گروه استانداردهای فنی و آموزشی، جهانگردی از سازمان پژوهش و نمایندگانی از سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور نیز در این جلسه حضور داشتند.
ارسال دیدگاه