در گفت‌وگو با رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران قتل بابک خرمدین آسیب‌شناسی شد؛
فرزندکُشی
موسوی چلک: بیش از ۲ دهه است که زنگ خطر افزایش خشونت در جامعه به صدا درآمده است
تهران (پانا) - رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به قتل بابک خرمدین توسط پدر و مادرش گفت قتل او نمونه‌ای از رفتار خشونت‌آمیز در جامعه است و بیش از دو دهه است که زنگ خطر خشونت به صدا در آمده است.
سید حسن موسوی چلک در گفت‌وگو با پانا با آسیب‌شناسی چرایی فرزندکُشی و خشونت در کشور اظهار کرد: «هر کدام از افراد در شرایطی قرار می‌گیرند که ممکن است به هر دلیل، آن شرایط باب میل آنها نباشد یا رفتاری با آنها شود که آن رفتار به مذاق فرد، خوش نیاید. اینجاست که نوع واکنش افراد در چنین شرایطی می‌تواند متفاوت باشد. یا فرد حالت انفعالی می‌گیرد که در این شرایط آسیب می‌بیند چون حق او ضایع می‌شود یا حالت تهاجمی به خود می‌گیرد. همچنین رفتاری وجود دارد که در عین حالی که فرد ناراحتی خود را اعلام می‌کند اما در یک گفت‌وگو به دنبال یافتن راه حل یا راه حل‌های منطقی است. گاهی مواقع ممکن است این راه را طی کند اما نتیجه نگیرید و ممکن است انفعال یا تهاجم و پرخاش را انتخاب کند.»
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به قتل بابک خرمدین اظهار کرد: «اتفاقی که برای این خانواده افتاد، استیصال این خانواده در تعامل با فرزند بود. فارغ از اینکه فرزند چه جایگاهی در بیرون از خانه دارد یا پدر و مادر چه سابقه‌ای در بیرون از محیط خانه داشتند، می‌توان گفت در مواقعی خستگی یا ناکامی و موفق نشدن در ایجاد سازش و حل تعارض حاصل می‌شود که در اینجا نحوه اعمال رفتار خشونت آمیز در افراد مختلف است. برخی خودخوری می‌کنند و به کسی نمی‌گویند، گاهی مواقع به دیگران آسیب می‌زنند و گاهی مواقع رفتار قاطعانه را در برخورد با چنین شرایطی انتخاب می‌کنند. قتل رومینا، قتل‌های خانوادگی، قمه‌زنی‌ها، دعوای بازیکنان فوتبال و کلام سیاسیون نمونه‌هایی از این رفتارها است.»
حال سلامت روانی اجتماعی در جامعه اصلا خوب نیست
وی ادامه داد: «دلیل این رفتارها این است که فکر می‌کنیم با اعمال رفتار خشونت‌آمیز می‌توانیم حق خود را بگیریم اما این نوع نگاه بی‌احترامی به قانون است و اگر به آن عمل شود، سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. می‌توان گفت حال سلامت روانی اجتماعی در جامعه اصلا خوب نیست. در فضایی قرار می‌گیریم که حال عمومی مردم خوب نیست، استرس زیاد است، فقر و فشار بالاست. قبل از کرونا، افراد با بیرون رفتن هیجانات خود را تخلیه می‌کردند اما اکنون اینگونه نیست و طولانی شدن شرایط آسیب بیشتری به افراد وارد می‌شود. در موضوع قتل بابک خرمدین هم می‌بینیم طبق گفته‌های پدرش، رفتاری که او درون خانه داشته با فرهنگ خانواده تطبیق نداشت و عوامل دست به دست هم داده تا در یک لحظه رفتاری شکل بگیرد و پدر و مادر، عزیزترین دارایی خود را به این شکل بکشند و بعد شکرگزاری کنند. گرچه این رفتار را اصلا نمی‌پذیرم اما استیصال، خستگی و فشارهای مختلف و فقدان مهارت‌های ارتباطی، بحران آشنایی با منابع و دسترسی به مشاوره‌ها و بی‌موالاتی و ضعف اخلاق، شرایطی را ایجاد کرده است که در جامعه منجر به رفتار خشونت‌آمیز شده است.»
خشونت در جامعه در حال نهادینه شدن است
وی با بیان اینکه خشونت در جامعه در حال نهادینه شدن است، گفت: «نهادینه شدن خشونت در جامعه بسیار خطرناک است. درست است که اسلحه نگرفتیم اما رفتارهایی داریم که نشان می‌دهد حال مردم خوب نیست و وقتی حال مردم خوب نباشد، رفتارها و واکنش‌های متفاوتی را شاهد هستیم و یک شکل از آن قتل بابک خرمدین بود.»
موسوی چلک افزود: «خشونت‌هایی همچون قتل بابک خرمدین به تاثیر عوامل بر می‌گردد. هر چقدر عوامل قدرت بیشتری داشته باشند و تاثیر عوامل روی افراد بیشتر باشد، نوع واکنش‌ها شدت بیشتری دارد. توضیحات پدر در این ماجرا نشان می‌دهد که سال‌ها در جبهه بوده و آبرومندانه زندگی کرده است و فرزند او رفتاری دور از شأن خانواده انجام می‌داده است. پدر توضیح داده که بارها با فرزندش صحبت کرده اما به نتیجه نرسیده است و تاثیر عوامل باعث شده تا واکنش پدر به این شکل ظهور کند.»
خشونت به شکل‌های مختلف در جامعه وجود دارد
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران تصریح کرد: «گاهی مواقع شکل خشونت در قالب قتل است، گاهی خودآزاری، خودکشی، دیگر آزاری یا خشونت خانگی است. در واقع خشونت به شکل‌های مختلف در جامعه وجود دارد منتهی ضعف اینجاست که به مهارت‌های ارتباط صحیح توجه نشده و آموزش‌های لازم برای کنترل خشم و روابط بین فردی داده نشده است. ما همه امورات زندگی را بلد نیستیم اما چه زمانی می‌توان زندگی آرام‌تری داشت؟ زمانی که اگر جایی تخصص نداریم، اگر اطلاعات کافی نداریم یا بلد نیستیم، باید سراغ افرادی برویم که تخصص دارند اما مردم یا منابع تخصصی و اجتماعی را نمی‌شناشند یا اعتقادی ندارند یا ممکن است به دلیل هزینه‌های بالای آن نتوانند از خدمات متخصصان استفاده کنند. گرچه معتقدم هزینه‌های مشاوره و مددکاری بالا نیست اما عادت نداریم برای بهزیستن اجتماعی هزینه کنیم.»
موسوی چلک با اشاره به ضرورت مهارت ارتباطی در تعامل با دیگران تصریح کرد: «آنچه افراد در تعامل با دیگران نیاز دارند، مهارت ارتباطی است. طبق آمار پزشکی قانونی در سال ۹۹ حدود ۶۰۰ هزار پرونده ضرب و جرح در پزشکی قانونی تشکیل شد که نسبت به سال ۹۸ رشد کمی داشت اما این آمار قابل توجه است. از طرفی درصد قابل توجهی از افرادی که نزاع می‌کنند، به پزشکی قانونی نمی‌روند و در نتیجه جزو آمار نیز ثبت نمی‌شود.»
روند نگران کننده خشونت در کشور
وی ادامه داد: «آمار نزاع و خشونت مربوط به امسال و سال گذشته یا شرایط کرونا نیست بلکه بیش از دو دهه است که روند خشونت و افزایش پرونده‌های مربوط به خشونت روندی نگران کننده دارد. بیش از دو دهه است که موضوع خشونت در کشور مطرح است اما نخواستیم ببینیم و باور کنیم.»
این مددکار اجتماعی با تاکید بر ضرورت آموزش مهارت‌های ارتباطی گفت: «در بُعد فردی، محور آموزش مهارت‌ها بسیار اهمیت دارد بنابراین آموزش مهارت‌ها باید از سن پیش دبستان آغاز شود و هر چه سن بالاتر می‌رود این آموزش‌ها باید استمرار داشته باشد. آموزش گفت‌وگو، مهارت حل تعارض، مداخله در بحران، مهارت‌های ارتباطی، مهارت تاب‌آوری و خود مراقبتی برای بهزیستن اجتماعی بسیار ضروری است اما در سبد خانواده جایگاهی ندارد و مدرسه و نهادهای آموزشی و فرهنگی باید این آموزش‌ها را ارائه دهند و نقش خود را ایفا کنند.»
هیچ بستری به اندازه آموزش و پرورش برای ارتقای سلامت اجتماعی مناسب نیست
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران خاطرنشان کرد: «هیچ بستری به اندازه آموزش و پرورش برای ارتقای سلامت اجتماعی و روانی، آموزش سواد اجتماعی و سلامت روان مناسب نیست. (دانش‌آموز، اولیای خانه و اولیای مدرسه) سه ضلع مثلثی هستند که در محیط قابل اعتمادی همچون مدرسه حضور دارند. دسترسی به گروه هدف، تاثیرپذیری آموزش‌ها در سنین کودکی و نوجوانی و مدت زمان طولانی حضور در فضای آموزشی مدرسه است که مشخص می‌کند هیچ بستری به این اندازه برای آموزش مناسب نیست. گرچه در چند سال اخیر آموزش و پرورش برای آموزش مهارت‌ها ورود داشته است اما تا نهادینه شدن آن فاصله وجود دارد.»
وی تاکید کرد: «در کنار آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و نهادهای آموزشی و فرهنگی نقش دارند ضمن اینکه فقط آموزش نیست بلکه آماده‌سازی خانواده نیز بسیار اهمیت دارد و سیاست‌گذاری‌ها هم مهم است.»
ارسال دیدگاه