مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی در گفت‌وگو با پانا مطرح کرد؛
هشدار برای افزایش ریزگردها در پی خشکی تالاب‌ها
علی ارواحی: حال تالاب‌ها حتی روی کاغذ هم خوب نیست/ در دیپلماسی آب موفق عمل نشده است/ غالب تهدیدهایی که تالاب‌ها با آن روبرو هستند پابرجاست/ یک‌ونیم میلیون هکتار از تالاب‌ها مستعد گرد و غبار هستند
تهران (پانا) - مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی می‌گوید اگر کم‌بارشی‌ها در کشور ادامه پیدا کند، گرد و غبار یا ریزگردها دوباره افزایش می‌یابد.
علی ارواحی در گفت‌وگو با پانا با اشاره به وضعیت تالابهای کشور اظهار کرد: «تهدیدات اصلی که غالب تالابهای کشور با آن روبرو هستند، همچنان برقرار است. تالابهای بختگان، پریشان و گاوخونی جزو تالاب‌هایی هستند که به شدت از کمبود منابع آبی رنج می‌برند. همچنین تالاب شادگان به شدت از موضوع پسماندها و گونه‌های غیربومی رنج می‌برد. تالاب زریوار نیز از لحاظ گونه‌های غیربومی و منابع آلاینده باید مورد توجه قرار بگیرد. تالاب هامون هم از کمبود منابع آب رنج می‌برد که نشان می‌دهد که در دیپلماسی آب موفق عمل نشده است.»
وضع فعلی تالاب‌ها نشان‌دهنده هشداری جدی است
مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی با بیان اینکه وضع فعلی تالاب‌ها نشان دهنده هشداری جدی است، گفت: «هشداری که از قبل نیز درباره آن بسیار صحبت شده است. اگر در ترسالی مشاهده شد که حال تالاب بهتر می‌شود به معنی پایداری وضعیت تالاب‌ها نیست. در شرایطی که منابع آب محدود است نظام بهره‌برداری از منابع آب، متناسب با ظرفیت زیست‌بوم نیست و علاوه بر آن شیوه‌هایی که در بهره‌برداری‌ها به ویژه در بخش کشاورزی وجود دارد شیوه‌های غیراصولی و بسیار ناپایدار است.»
وی تاکید کرد: «بیش از ۲ تا ۳ دهه است که بر روی آبیاری تحت فشار در کشور سرمایه‌گذاری شده است اما همچنان برون‌داد و خروجی قابل قبولی از آن مشاهده نشده است که به نظر می‌رسد، باید بازنگری جدی صورت بگیرد.»
ارواحی در ادامه با اشاره به کارکردهای تالاب‌ها گفت: «تالاب‌ها کارکردهایی دارند، تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، تثبیت شن‌های روان و تعدیل آب و هواست از مهم‌ترین این کارکردها است.»
مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی درباره ریزگردها نیز گفت: «تالاب‌ها وقتی از دست می‌روند دو یا سه کارکرد از آنها مغفول مانده است از جمله می‌توان به تثبیت شن‌های روان، موضوع تعدیل آب و هوا و افت سطح آب زیرزمینی و فرونشست زمین که در دشت های مختلف کشور مشاهده می‌شود اشاره کرد.»
بیش از یک‌ونیم میلیون هکتار از تالاب‌ها مستعد گرد و غبار هستند
وی ادامه داد: «اکنون به طور کلی حدود سه میلون هکتار وسعت تالاب در کشور وجود دارد. بیش از ۵۰ درصد یعنی بیش از یک و نیم میلیون هکتار از تالاب‌ها در کانون‌هایی هستند که بسیار مستعد ریزگرد و گرد و غبار و انتشار ریزگردها است. آنچه در دنیا اتفاق میافتد معمولا به تالاب‌ها به عنوان راه حل‌هایی مبتنی بر طبیعت هم برای مدیریت منابع آب و هم برای جلوگیری از یکسری پیامدها مثل بحث ریزگردها نگاه می‌شود.»
ارواحی افزود: «این رویکرد که تالاب‌ها به عنوان یکی از گزینه‌های مدیریت منابع آب هستند، در کشور چندان وجود ندارد. از طرفی رویکرد وزارت نیرو در مدیریت منابع آب، احداث سازه‌های آبی است.نتیجه این است که تالاب‌ها در پایین دست از دریافت حق‌آبه محروم می‌شوند و در نهایت بهره‌برداری‌ها به سمت توسعه کشاورزی و کشت‌های پر آب‌بر می‌رود. در واقع اگر شرایط کم بارشی برای چند سال ادامه یابد مجددا شاهد انتشار ریزگردها در نقاط مختلف کشور خواهیم بود.»
اقلیم ایران خشک و نیمه خشک است
وی گفت: «این حقیقت در کشور وجود دارد که ایران کشوری دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است و اگر به ندرت شاهد ترسالی هستیم چه بسا به دلیل تغییر اقلیم باشد و لزوما به دلیل شرایط طبیعی در کشور نباشد. بنابراین لازم است خود را با اقلیم کشور و واقعیتی که در سرزمین وجود دارد، هماهنگ کرد.»
مشاور مدیریت زیست بوم‌های تالابی خاطرنشان کرد: «به محض اینکه یک ترسالی اتفاق میافتد، برنامه‌های توسعه منابع آب یا توسعه کشاورزی شکل می‌گیرد یا بارگذاری در حوضه‌های آبریز اتفاق میافتد، گویی فراموش می‌شود که واقعیت سرزمین ما چیست.»
سرنوشت برنامه جامع تالاب‌ها
ارواحی درباره سرنوشت برنامه جامع تالاب‌ها که برای حفظ و احیای تالاب‌ها در دستور کار قرار دارد، گفت: «حتی حال تالاب‌ها روی کاغذ هم خوب نیست. آنچه دولت به عنوان برنامه تهیه می‌کند و برخی برنامه‌ها در ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالابهای کشور به ریاست جهانگیری تصویب و ابلاغ شدند اما شاهد خروجی آن نیستیم و به نظر می‌رسد همچنان تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران به این واقعیت که تالاب‌ها چه ارزشی دارند، پی نبرده‌اند و بعضا برای اینکه به اذهان عمومی و مطالبات عمومی پاسخ داده شود به این برنامه‌ها اشاره می شود اما زمان اجرای این برنامه‌ها مشخص نیست کمااینکه برنامه‌ای هم که تصویب می‌شود امیدی به اجرای آن نیست.»
وی تاکید کرد: «اکنون در شرف پایان دولت هستیم و احتمالا در دولت بعد، برنامه‌های تالاب‌ها دوباره مورد بررسی قرار بگیرد و این یعنی در دور باطل می‌چرخیم. در واقع به نظر می‌رسد خیلی مسئولانه راجع به تالاب‌ها و اجرای وظایف قانونی پاسخگو نیستند و این نشان دهنده نبود آگاهی و باور نداشتن به ارزش‌های تلاب است. امیدوارم مسئولان امر تصمیم کاربردی و عملیاتی راجع به تالاب‌ها داشته باشند زیرا غالب تهدیدهایی که تالاب‌ها با آن روبرو هستند پابرجاست.»
ارسال دیدگاه