آیا سریال «احضار» را با کودکان ببینیم

به‌گزارش خراسان، «بابا، مامان، مگه این آقا تو تصادف نمرده بود؟ پس چه جوری داره با آدم‌ها صحبت می‌کنه؟ میشه منم دوباره، مامان‌بزرگ رو که چند سال پیش فوت شده ببینم و باهاش حرف بزنم؟ و ... ». در سریال «احضار» که این شب‌ها از شبکه یک پخش می‌شود، به ویژه در چند قسمت اخیر شاهد احضار روح هستیم، روح فردی به نام کامرانی که خواستگار دختری به نام مائده بوده است. هرچند به محض این‌که فیلم به چنین سکانس‌هایی می‌رسد، لوگو ۱۴+ بر قاب تلویزیون نقش می‌بندد، اما باز هم ممکن است که بعضی والدین این تذکر را جدی نگیرند و با کودکان‌شان به تماشای این سریال بنشینند. سریالی که سوالات زیادی در ذهن کودکان ایجاد خواهد کرد. به همین بهانه و در این مطلب به ۲ سوال پاسخ خواهیم داد: ۱-چرا باید اعلام خطر ۱۴+ را جدی بگیریم؟ ۲-اگر کودک این سکانس‌ها را دید و برایش سوال ایجاد شد، چه واکنشی نشان دهیم؟

خیال بافی‌های خطرناک کودکان بعد از دیدن احضار
همیشه صحبت درباره مفاهیم انتزاعی مانند صلح، عدالت یا مفاهیم ماوراء الطبیعه مانند روح و جن برای کودکان دشوار است. به ویژه در سنین زیر نوجوانی، درک کودکان در محدوده عینی قرار دارد و صحبت از مسائلی که به چشم دیده نمی‌شوند، بسیار سخت است. علاوه بر این بیشتر والدین از چنین حوزه‌هایی اطلاعات کافی ندارند، بنابراین نمی‌توانند کنجکاوی کودکان را به اندازه نیاز برطرف کنند و همین باعث می‌شود کودک برای کسب اطلاعات به حرف‌های همسالان بسنده کند یا بدتر از آن به تخیل خود پناه ببرد و سعی کند این خلأ اطلاعاتی را با خیال بافی جبران کند.

چرا نباید این سریال را با کودکان دید؟
فیلم‌های ترسناک با موضوعاتی مانند جن، روح یا آدم فضایی در عین حال که حوزه جذابی برای بچه‌ها به شمار می‌رود و ممکن است برای دیدن آن‌ها اشتیاق نشان بدهند، در بسیاری از موارد آسیب‌زاست. به همین دلیل همواره سعی می‌شود برای جلوگیری از ترسیدن کودکان و عواقب آن، نمایش چنین فیلم و سریال‌هایی با محدودیت سنی همراه باشد. هرچند که همین امر در بسیاری از موارد باعث جلب‌توجه می‌شود و کودک اصرار بیشتری برای تماشای آن دارد. در هر صورت به دلیل این‌که بچه‌های زیر سن نوجوانی (چهارده سال) همچنان از پردازش مفاهیم این چنینی ناتوان هستند، توصیه می‌شود که والدین به همراه فرزندشان کلاً از تماشای چنین برنامه‌هایی خودداری کنند؛ به این دلیل که نمی شود کل فیلم را دید و از کودک انتظار داشت فقط لحظات ترسناک را نبیند. فراموش نکنید اصولا مسائل ناشناخته همیشه باعث ترس می‌شوند و همین ممکن است تبدیل به نوعی دغدغه ذهنی برای آن‌ها شود.

از مثال کرم‌ابریشم کمک بگیرید
اما چنان چه کودک برحسب اتفاق چنین برنامه‌ای را مشاهده کرد، چه کنیم؟ در این مواقع بهتر است نگاهی به تجربیات پیشین کودک بیندازید. تقریبا همه بچه‌ها تجربه نوعی مواجهه با مرگ را داشته‌اند. مثلا مرگ ماهی قرمز یا هر نوع حیوان‌خانگی، فوت یکی از آشنایان یا حتی پژمرده شدن گل و گیاه می‌تواند مصداق‌هایی از مرگ در نظر گرفته شود. در این شرایط به کودک بگویید همان‌طور که ماهی موقعی که می‌میرد، نمی‌تواند حرکت کند، غذا بخورد یا نفس بکشد انسان‌ها هم پس از مرگ نمی‌توانند غذا بخورند، راه بروند، نفس بکشند یا صحبت کنند. مثال آوردن در فهم موضوع مرگ بسیار مهم است و باعث می‌شود کودک بهتر موضوع را درک کند. حال برای توضیح مفهوم روح هم می‌توانید از مثال دیگری استفاده کنید. ما انسان‌ها مانند یک کرم ابریشم هستیم. همان طور که کرم ابریشم روزی پیله را می‌شکافد و پروانه‌ای زیبا از آن بیرون می‌آید و پرواز می‌کند، هنگام مرگ هم از بدن خود بیرون می‌آییم و به سمت پروردگار پرواز می‌کنیم و دیگر نیازی به این جسم نداریم.

از گفتن جزئیات ترسناک خودداری کنید
اما در عین حال خاطر نشان کنید که دیدن روح و صحنه‌های این چنینی صرفا در فیلم‌ها اتفاق می‌افتد تا هم صحنه‌ها جذاب تر بشود و هم مخاطبان راحت تر بتوانند قصه را درک کنند وگرنه در عالم واقعیت، چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد و او می‌تواند از این بابت خیالش راحت‌تر باشد. سعی کنید از دادن توضیحات با جزئیات بیشتر یا ترسناک‌تر خودداری کنید و هرگاه کودک سوالی کرد که قادر به پاسخ گویی نبودید خیلی ساده بگویید، نمی‌دانم، من هم اطلاعات کمی از این قضیه دارم، بعضی موضوعات هستند که ما انسان ها قادر به پاسخ گویی به آن‌ها نیستیم و برای همیشه به شکل راز خواهد ماند و ... .

در صورت نیاز، درمان را سریع‌تر آغاز کنید
سعی کنید با تخیل خود به سوالات جواب ندهید چون همین ممکن است شما را وادار به گفتن چیزهایی کند که سوال‌های بیشتری برای کودک ایجاد شود. اگر کودک شما در این امر کنجکاوی بیشتری نشان داد، می‌توانید از روان شناس کودک کمک بگیرید تا هم به سوالات کودک پاسخ داده شود و هم در صورت ترس و اضطراب هرچه سریع‌تر درمان آغاز شود. چون بسیاری از بچه‌ها با مواجهه با چنین صحنه‌هایی دچار ترس از تاریکی، اضطراب جدایی و ... می‌شوند و عملکرد کل خانواده را مختل می‌کنند.

از نظارت بر فرزندتان در فضای‌مجازی غافل نشوید
به عنوان نکته آخر علاوه بر نظارت کافی بر فیلم و سریال‌های صداو سیما، والدین باید بر ویدئوهایی که فرزندان آن‌ها در فضای‌مجازی مشاهده می‌کنند به ویژه در شرایط فعلی که حتی آموزش هم مجازی شده، نظارت داشته باشند زیرا در فضای‌مجازی دسترسی به محتواهای ترسناک بسیار آسان‌تر است و خطرات بیشتری هم دارد.