استان‌های شمالی، مهم‌ترین کانون‌های فاسیولیازیس انسانی هستند 

به گزارش دانشگاه علوم پزشکی گیلان، آبتین حیدرزاده در جمع خبرنگاران با بیان اینکه فاسیولیازیس یک عفونت انگلی مشترک بین انسان، حیوان و ناشی از کرم‌های انگلی فاسیولا است که مردم در گویش بومی آن را به نام کرم کپلک گوسفند نیز می‌شناسند اظهار کرد: انگل‌های فاسیولا کرم‌های مسطح و برگی شکلی هستند که عمدتاً در مجاری صفراویِ کبد دام‌ها از جمله گوسفند، بز، گاو، گاومیش و برخی علفخواران دیگر زندگی می‌کنند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان با بیان اینکه استان‌های شمالی ایران بخصوص استان گیلان در زمره مهم‌ترین کانون‌های فاسیولیازیس انسانی در قاره آسیا هستند، گفت: شـیوع فاسـیولیازیس بـه عواملی مثل حضور دام های اهلی مثل گاو و گوسفند به عنوان میزبان نهایی، حلزون‌های میزبـان واسـط، شرایط آب و هوایی مانند بارندگی زیاد، رطوبت بالا و حرارت مطلوب و همچنین عادات غذایی انسان بستگی دارد.

حیدرزاده با اشاره به اینکه تخم انگل به همراه مدفوع حیوانات آلوده (به‌طور عمده گاو و گوسفند) به محیط خارج دفع می‌شوند، افزود: تخمین زده می‌شود به‌طور متوسط هر حیوان آلوده روزانه ۵۰۰ هزار تخم در محیط دفع کند که اگر این تخم‌ها به آب برسند پس از حدود ۹ تا ۱۵ روز در داخل آن‌ها یک جنین یا لارو مژه‌دار (میراسیدیوم) به وجود می‌آید که این لاروها برای ادامه زندگی نیاز دارند که به بدن حلزون‌های آب شیرین نفوذ کنند.

وی با بیان اینکه شستن، انگل زدایی و استفاده از سبزی‌ها باید به درستی صورت پذیرد گفت: در این مرحله با خورده شدن گیاهان و آب آلوده به این لاروها توسط نشخوارکنندگان یا مصرف سبزی خام محلی توسط انسان، انگل وارد بدن می‌شود و در دام یا انسان ایجاد بیماری می‌کند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان ادامه داد: علائم بالینی بیماری به‌صورت تب گاهی همراه با لرز و عرق شبانه، دردهای شدید شکمی، مشکلات گوارشی مثل اسهال، نفخ و تهوع، نشانه‌های آلرژیک مانند قرمزی پوست (کهیر) و خارش، ناراحتی‌های تنفسی، کاهش وزن، کم‌خونی و بزرگی کبد ظاهر می‌شود که در صورت ادامه یافتن بیماری دردهای قولنج مانند، عدم تحمل غذای چرب و زردی ایجاد می‌شود.

وی یادآور شد: بهترین راه تشخیص آزمایشگاهی، دیدن تخم انگل در مدفوع افراد مشکوک به بیماری است، آزمایشات سرولوژی و هماتولوژی نیز می‌تواند مفید باشد. همچنین سیستم‌های تصویربرداری مانند التراسونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و اِم آر آی نیز به تشخیص بیماری کمک می‌کنند.

حیدرزاده خاطرنشان کرد: تریکلا بندازول (Triclabendazole) داروی انتخابی است که با نام تجاری Egaten برای استفاده انسان توسط سازمان جهانی بهداشت به کشورهای با مناطق آندمیک بیماری اهدا می‌شود که دوز مصرفی دارو به میزان ۱۰ میلی‌گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن و به‌صورت دوز واحد است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان تصریح کرد: راه های اصلی انتقال فاسیولیازیس به انسان در استان‌ گیلان، مصرف سبزیجات محلی خام همچون چوچاق، خالیواش، نعنا، بولاغ اوتی یا استفاده از این سبزیجات برای تولید زیتون پرورده یا دلال ماست و ماهی می‌باشد.

وی عنوان کرد: لاروهای انگل در نمک و بسیاری از ضدعفونی‌کننده‌ها مقاوم‌اند ولی فریز کردن بیشتر از پنج روز و قرار دادن سبزیجات به مدت ۱۵ دقیقه در محلول سرکه سفید (یک لیوان سرکه در ۴ لیوان آب) می‌تواند انگل را از بین ببرد.

حیدرزاده افزود: علاوه بر این، نوشیدن آب‌های سطحی و یا چشمه‌ها در مناطق جنگلی و کوهستانی و خوردن جگر خام از راه های دیگر آلودگی به این عفونت هستند که باید از آن‌ها خودداری کرد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان اضافه کرد: همچنین از بین بردن حلزون‌ها و قطع کردن چرخه زندگی آن می‌تواند در از بین بردن بیماری در منطقه کمک‌کننده باشد.