نشست وین؛ آغاز مسیر درست اما دشوار

به گزارش ایرنا، هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام که در روز جمعه ۱۳ فروردین به ‌صورت مجازی آغاز شده بود، روزسه‌شنبه، ۱۷ فروردین به صورت حضوری در وین از سر گرفته شد. سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، ریاست هیات کشورمان را در این نشست بر عهده داشت و نمایندگانی از سایر دستگاه‌ها از جمله بانک مرکزی، وزارت نفت و سازمان انرژی اتمی، او را در این نشست همراهی کردند. آمریکا به طور رسمی در این نشست شرکت نداشت چرا که این کشور به طور رسمی از برجام خارج شده است و ایران هم تاکید کرده است تا قبل از رفع تحریمهای آمریکا و اجرای تعهدات این کشور ایران در نشستی با حضورآمریکا حاضر نخواهد شد. با این حال هیات آمریکایی دیروز در وین حضور یافت و دو دستور کار موازی با نقش آفرینی اعضای حاضر در برجام آغاز شد.

انریکه مورا، رئیس نشست کمیسیون مشترک برجام، معاون مدیرکل و دبیر سیاسی سرویس اقدامات خارجی اروپا، در توییتی در خصوص نشست روز گذشته کمیسیون نوشت: نشست کمیسیون مشترک، سازنده بود. همت و همبستگی برای رسیدن به یک روند دیپلماتیک مشترک با دو گروه تخصصی در خصوص اجرای برجام و برداشته شدن‌ تحریم‌ها وجود دارد. به عنوان هماهنگ‌کننده در وین تماس‌های جداگانه با طرفین مربوطه از جمله آمریکا را افزایش خواهم داد.

حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان روز چهارشنبه ۱۸ فروردین در جلسه هیات دولت از تجدید حیات برجام گفت و افزود: گفت: همه کشورهایی که در برجام متعهد بودند، در این روزها در وین اجتماع کردند حالا با ترکیب‌های مختلف از جمله ترکیب ۱+۴ با حضور ایران و ترکیب۱+۴ با حضور آمریکا، اما به هر حال به هر نحوی که بوده امروز یک صدای واحد شنیده می‌شود و آن این که همه اطراف توافق هسته ‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ راه حلی بهتر از توافق برجام و هیچ مسیری جز اجرای کامل برجام وجود نخواهد داشت.

سیدعباس عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان در وین، نشست روز سه شنبه را در مجموع سازنده عنوان کرد و گفت: توافق کردیم دو گروه کاری تحریم‌ها و هسته‌ای تشکیل شود و این‌ها متشکل از کارشناسان همه کشورها بجز آمریکاست.

وی با بیان اینکه آمریکا در هیچ جلسه‌ای که ایران حضور داشته باشد، حضور ندارد، گفت: وظیفه کارگروه‌ها این است که مجموعه اقداماتی که آمریکا باید انجام دهند تا رفع کامل تحریم‌ها در یک مرحله صورت گیرد را، مشخص کنند.

معاون وزارت امور خارجه از فهرستی از اقدامات گفت که باید مشخص شود و افزود: در کمیسیون مشترک برجام هم پذیرفته شده است که بازگشت گام به گام پذیرفته نیست. احتیاجی به این سیاست نداریم و کارهایی که ایران و آمریکا باید انجام دهند برای بازگشت به برجام، روشن است. البته ایران مجموعه اقداماتش را بعد از این‌که آمریکا اقداماتش را انجام داد و بعد از راستی‌آزمایی ، انجام می‌دهد.

عراقچی تاکید کرد: حرکت گام به گام نداریم و معتقدیم در یک گام نهایی کار باید انجام شود. تنها گفت‌وگوهایی که داریم، گفت‌وگوهای فنی و حقوقی است که انجام می‌شود. ما فقط درباره این‌که بازگشت به برجام شامل چه چیزهایی باید باشد، گفت‌وگوی حرفه‌ای و حقوقی انجام می‌دهیم.

علی ربیعی سخنگوی دولت هم روز سه شنبه به خبرنگاران گفت: جمهوری اسلامی مطمئن است در مسیر درستی است و اگر آمریکا جدی باشد و صمیمیت خود را اثبات کند، علامت مثبتی برای توافق بهتر در آینده است.

بر اساس توافق مذاکره کنندگان قرار است دو گروه کارشناسی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در خصوص جنبه‌های فنی و جزئیات مسائل مربوط به لغو تحریم ها مذاکره کرده و نتییجه را به کمیسیون گزارش کنند. روز جمعه ۲۰ فروردین مجددا کمیسیون مشترک در سطح معاونان و مدیران سیاسی تشکیل می‌شود و بار دیگر در مورد موانع گفت و گو می شود. بر اساس اظهار نظرهایی که طرفین تا کنون داشته‌اند به نظر می رسد همه طرف‌های درگیر در خصوص بازگشت به برجام جدی هستند.

هیات آمریکایی نیز به ریاست رابرت مالی نماینده ایالات متحده آمریکا در امور ایران به وین سفر کرده در مصاحبه با رادیو ملی آمریکا با بیان اینکه رشد برنامه هسته‌ای ایران منجر به افزایش تنش در خاورمیانه خواهد شد، گفت: برآورد ما این است که بازگشت به توافق هسته‌ای ایران به نفع آمریکا و شهروندان آن است.

نماینده ویژه آمریکا در امور ایران سیاست فشار حداکثری ترامپ را شکست خورده خواند و ادامه داد: در سه سال گذشته دولت ترامپ گزینه فشار حداکثری را آزمایش کرد، دیدیم چه اتفاقی افتاد، ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد. دولت بایدن متعهد است که ایران به سلاح اتمی دست نیابد و بهترین راه را برای این کار، دیپلماسی می‌دانیم. ما با هر کسی که در ایران قدرت داشته باشد مذاکره خواهیم کرد. اگر بتوانیم قبل از انتخابات به تفاهم برسیم که خوب است؛ اگر نتوانیم، پس از آن با هر کسی که در تهران مسئول باشد، ادامه خواهیم داد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز مذاکرات درباره توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام در وین را یک گام سازنده و رو به جلو خواند، اما از اقدام ایران در طرح خواسته‌های حداکثری انتقاد کرد و گفت: به رغم این‌که در مذاکرات در وین با ایرانی‌ها مستقیم مذاکره نمی‌کنیم، ما از این گام استقبال می‌کنیم، این یک گام سازنده ومرحله‌ای بالقوه مفید است.

مقامات آمریکایی اگرچه همچنان مواضع گذشته دولت بایدن را تکرار می کنند اما طرف های دیگر برجام امیدوار هستند که با مذاکرات و رایزنی بتوانند به بازی «اول تو» که توسط واشنگتن آغاز شده پایان بدهند و مقامات آمریکایی را با منطق صحیح متقاعد کنند.

میخائیل اولیانوف، نماینده ویژه روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین در توییتی پس از نشست نوشت: نشست کمیسیون مشترک برجام موفقیت‌آمیز بود. دو گروه در سطح کارشناسی (در خصوص رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای) موظف شدند اقدامات ملموسی که تهران و واشنگتن باید برای احیای کامل اجرای برجام انجام دهند را شناسایی کنند. گروه‌ها به سرعت مشغول به کار شدند. احیای برجام به سرعت اتفاق نخواهد افتاد. زمان خواهد برد. تا کی؟ کسی نمی‌داند. مهم‌ترین چیز پس از نشست امروز کمیسیون مشترک این است که کار عملی برای رسیدن به این هدف آغاز شده است.

ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین هم در کنفرانس خبری با اشاره به نشست روز سه شنبه کمیسیون مشترک برجام در وین، گفت: آمریکا به طور یک‌جانبه از برجام خارج شد و اجماع تمامی طرفین را تضعیف کرد. این ریشه اصلی بحران هسته‌ای ایران است. ایالات متحده باید بدون شرط به توافق بازگردد و تمامی تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران را بردارد.

این دیپلمات چینی اضافه کرد: ما امیدواریم که طرفین بتوانند درست را از غلط تشخیص دهند و از آمریکا بخواهند تا اقداماتی ملموس برای برداشتن تحریم‌ها اتخاذ کند و هرچه زودتر اجرای کامل توافق هسته‌ای را از سر بگیرد. ما متعهدیم که توافق هسته‌ای را هرچه زودتر به مسیر درست بازگردانیم و قاطعانه از منافع و حقوق مشروع آن حفاظت خواهیم کرد.

تمامی طرف ها بر موقیت آمیز و سودمند بودن نشست‌های اخیر کمیسیون مشترک برجام تاکید کرده‌اند. هدف اصلی این نشست‌ها بازگشت کامل و موثر همه طرفین و در درجه اول آمریکا، به تعهدات هسته‌ای بر اساس برجام است اگرچه همگی این مسیر را راهی دشوار خوانده اند اما مقامات کشورمان معتقدند اگر دولت جو بایدن عزم قطعی برای بازگشت به این توافق داشته باشد مسیر پیش رو هموار است.