ضرورت توسعه شبکه پایش گردوغبار در سیستان و بلوچستان

به گزارش روابط عمومی اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان، برنامه زنده تلویزیونی «بازتاب» شبکه استانی هامون این هفته به موضوع هواشناسی ورود کرد و ۷۰ سال فعالیت این نهاد در سیستان و بلوچستان را مورد بررسی قرار داد.

این برنامه پرمخاطب از چالشی ترین برنامه های شبکه استانی هامون است که با نقد سازنده و استفاده از گفت وگوهای مردمی سعی دارد بی واسطه حرف مردم را به گوش مسئولان برساند تا مشکلات برطرف شود.

این هفته «بازتاب» به موضوع خدمات هواشناسی و میزان رضایت مردم از آن ها پرداخت و ۲ نفر از مسئولان هواشناسی استان پاسخگوی سوالات مردم و مجری برنامه بودند. سوالاتی که هم زیرساخت های هواشناسی را در بر گرفت و هم نوع و میزان خدمات هواشناسی را مورد واکاوی قرار داد.

محمود دیانتی معاون فنی و شبکه ایستگاه های هواشناسی سیستان و بلوچستان در این برنامه گفت: هواشناسی از دستگاه های مهم حوزه مدیریت ریسک مخاطرات جوی است که کاربردهای آن طیف های مختلف جامعه را شامل می شود. طوری که از کوچکترین فعالیت های یک زن خانه دار در شست و شوی فرش گرفته تا بزرگترین طرح های توسعه ای یک استان نظیر ساخت راه آهن یا سد را شامل می شود.

هواشناسی مجری تدوین شناسنامه اقلیمی شهرهای کشور

وی افزود: فعالیت هواشناسی فقط در حوزه صدور پیش بینی های جوی نیست بلکه علاوه بر صدور هشدارهای جوی، با ثبت پارامترهای اقلیمی هر منطقه یک شناسنامه اقلیمی تولید می شود که با استفاده از آن توسعه پایدار رقم می خورد.

معاون فنی و شبکه ایستگاه های هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: با دسترسی به داده های هواشناسی احداث هرگونه زیرساخت نظیر کارخانه، سد، راه آهن و... با حداکثر پایداری و کمترین ضریب آسیب در برابر پدیده های حدی هواشناسی همراه خواهد شد. بنابراین توسعه پایدار شکل می گیرد.

دیانتی در بخش دیگری به تاریخچه تأسیس هواشناسی در سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: ایستگاه هواشناسی زاهدان در سال ۱۳۲۷ و قبل از تأسیس سازمان هواشناسی کشور با تعداد محدودی پرسنل تأسیس شد و در ابتدا به نام هواشناسی منطقه جنوب شرق فعالیت می کرد.

وی افزود: از سال ۷۴ هواشناسی منطقه جنوب شرق به اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان تغییر نام پیدا کرد و تعداد ایستگاه های هواشناسی استان گسترش یافت به طوریکه در حال حاضر ۱۲ ایستگاه سینوپتیک، ۱۵ ایستگاه اقلیم شناسی خودکار و سنتی و ۱۳۴ ایستگاه باران سنجی در استان فعال هستند.

ضرورت توسعه شبکه پایش گردوغبار در یکی از بادخیزترین استان های کشور

معاون فنی و شبکه ایستگاه های هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: هواشناسی استان در حوزه پایش آلاینده های جوی به ویژه ذرات گردوخاک که در تابستان ها اکثر مناطق استان را درگیر پدیده های خاکدار می کند کمبودهای زیادی دارد. در حال حاضر هواشناسی استان فقط ۲ ایستگاه سنجش گردوغبار دارد که با توجه به مساحت استان و اینکه سیستان و بلوچستان جزو بادخیزترین استان های کشور است، این مقدار بسیار ناکافی است.

دیانتی اضافه کرد: در همین چند وقت پیش در اثر وزش باد شدید و طوفان گردوخاک بیش از ۴۰ شهر و ۸۰۰۰ روستای سیستان و بلوچستان درگیر پدیده‌های خاکدار شد که شرایط کیفی هوا را به شدت ناسالم کرد. بنابراین می‌توان گفت که پدیده های خاکدار اکثر قریب به اتفاق نقاط استان را تحت تأثیر قرار می دهد و هواشناسی با توجه به رسالت قانونی که دارد، باید این وضعیت ها را پایش کند.

وی تصریح کرد: بر اساس طرح جامع توسعه شبکه پایش هواشناسی استان برای توسعه شبکه پایش گردوغبار استان برنامه های خوبی تدوین شده است که در صورت تامین اعتبار و حمایت های مالی محدودیتی از بابت توسعه زیرساخت ها وجود ندارد.

معاون فنی و شبکه ایستگاه های هواشناسی سیستان و بلوچستان در بخش دیگری به تشریح خدمات هواشناسی استان پرداخت و گفت: مهمترین هدف هواشناسی حفظ جان و مال مردم از گزند پدیده های مخرب جوی است اما در مجموعه سازمان هواشناسی فقط به این هدف بسنده نشده است بلکه با اجرای طرح توسعه هواشناسی کاربردی، موسوم به «تهک» سعی شده بدون واسطه اطلاعات کاربردی هواشناسی در اختیار اقشار جامعه قرار گیرد.

دیانتی افزود: روند اجرای طرح تهک در سیستان و بلوچستان با تمرکز بر ارائه خدمات به بخش کشاورزی و دریایی از سال ها قبل شروع شده است و در حال حاضر هزاران نفر از خدمات این بخش بهره مند می شوند.

نمی توان انتظار جبران کم بارشی سیستان و بلوچستان را تا پایان سال داشت

محسن بستانی رئیس شبکه پایش و عضو ستاد مدیریت بحران هواشناسی سیستان و بلوچستان نیز در این برنامه آخرین وضعیت بارش استان را تشریح کرد و گفت: از ابتدای مهرماه تاکنون تنها ۴.۸ میلی متر باران در استان باریده که کمترین بارش در بین استان های کشور است.

وی افزود: البته این مقدار بارش در نقاط مختلف استان یکسان نبوده است، بلکه در برخی مناطق بارش بیشتر و در برخی نقاط بارش کمتر بوده است اما به طور کلی میزان بارش ها نسبت به سال گذشته بیش از ۹۶ درصد کاهش یافته است.

عضو ستاد مدیریت بحران اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: بر اساس آخرین خروجی مدل های فصلی انتظار می رود بارش های اسفند و فروردین امسال در محدوده نرمال باشد اما این به معنی آن نیست که کسری بارش امسال در این مدت جبران شود.

بستانی تصریح کرد: کم بارشی انباشته استان به قدری است که نه تنها طی چند ماه جبران نمی شود بلکه با فرض نرمال بودن بارش در سال های آینده، سال ها طول می کشد که این کسری جبران شود.

وی در بخش دیگری با اشاره به وضعیت بارش های خوب در دو سال اخیر گفت: برخی ها با مشاهده بارش های ۲ سال گذشته تصور می کردند که استان وارد ترسالی شده است اما داده های تاریخچه ای هواشناسی استان نشان می دهد که سیکل بارش استان در چند دهه اخیر به گونه ای است که وضعیت بارش استان چند سال کمتر از نرمال و و چند سال فراتر از نرمال است.

خشکسالی از ویژگی های اقلیمی سیستان و بلوچستان است

رئیس شبکه پایش هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: به طور کلی ایران و استان سیستان و بلوچستان بر روی کمربند خشک زمین قرار گرفته و کم بارشی و خشکسالی از ویژگی های جغرافیایی آن است طوری که حتی همزمان طی یک سال وقوع سیلاب و خشکسالی رخ داده است.

بستانی افزود: میانگین بلندمدت سالانه بارش سیستان و بلوچستان ۱۰۰ میلی متر است بنابراین همین مقدار بارش ها کم است لذا مسئولان و کشاورزان استان می بایست در هر شرایطی مدیریت منابع آب را در دستور کار قرار دهند.

وی در بخش دیگری به سرمای هوا در نخستین ماه زمستان اشاره کرد و گفت: به طور میانگین سالی ۴۸ روز یخبندان شبانه در زاهدان روی می دهد اما تا امروز حدود ۵۲ روز یخبندان در زاهدان ثبت شده است.

رئیس شبکه پایش هواشناسی سیستان و بلوچستان اضافه کرد: در دی ماه امسال ۲۶ روز یخبندان شبانه در زاهدان ثبت شد که حداقل در ۳۵ سال اخیر بی سابقه بوده است.

به گزارش روابط عمومی هواشناسی سیستان و بلوچستان، در خلال برنامه بازتاب چندین گزارش مردمی از میزان رضایت مردم استان از خدمات هواشناسی پخش شد که مصاحبه شوندگان با تاکید بر کاربردی بودن اطلاعات هواشناسی اعلام کردند در زندگی روزمره از آن ها استفاده می کنند.

در یکی از این گزارش های مردمی، تعدادی از صیادان جنوب استان گفتند که بدون اطلاعات هواشناسی هرگز به دریا نمی روند چرا که کار خطرناکی است و ممکن است آسیب های جدی ببینند.

یکی از صیادان نیز با قدردانی از اطلاعات هواشناسی گفت: در گذشته توجه کمی به این اطلاعات می کردیم و گاهی آسیب می دیدیم اما حالا اگر هواشناسی بگوید رخداد باد روی می دهد ما هرگز به دریا نمی رویم چراکه به هواشناسی و پیش بینی های آن اعتماد داریم.