واکاوی اهداف و چالشهای یک سند زنانه
تهران (پانا) - "سند ملی سلامت زنان ایران" در ۶ دی ماه ۱۳۹۹ در کمیسیون دائمی شورای عالی سلامت و امنیت غذایی مطرح شد. سند ملی سلامت زنان یک سند جامع و راهبردی است که در سال ۱۳۹۸ توسط فرهنگستان علوم پزشکی، گروه علمی سلامت زنان برای بازه زمانی ۱۴۰۴ - ۱۳۹۹ تدوین شده است.
به‌گزارش ایسنآ، دکتر فرزدی مدیر گروه پژوهشی مدیریت خدمات بهداشتی _ درمانی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه پیش از سند ملی سلامت زنان طرح‌های دیگری هم انجام شده بود، گفت: وضعیت سلامت زنان کشور بر اساس اطلاعات حاصل از طرح‌های معتبر ملی بررسی شده بود. در این مطالعات، مستندات موجود تحلیل شده و بر اساس آن وضعیت سلامت زنان و چالشهای آنان مشخص شد. سند ملی سلامت زنان با نگاه به چالشهای شناسایی شده در مطالعات پیشین، سعی کرد اهداف و راهبردهایی منسجم را تدوین کند.
وی افزود: هر حرکتی در برنامه‌های محیطی نیازمند زیرساخت قانونی است تا سیستم‌های اجرایی بتوانند برنامه عملیاتی مناسبی داشته باشند. در سند ملی سلامت زنان تلاش کردیم راهبردها را به بخش عملیاتی نزدیک‌تر کنیم تا اجرای سند به درستی پیش برود. در این زمینه برای اجرایی شدن هر هدف راهبردی، راهکارهای مقتضی پیشنهاد شده است، این راهکارها در حوزه آموزشی، پژوهشی و ارائه خدمت درنظر گرفته شده‌اند. سلامت موضوعی فرابخشی است و اجرای راهکارهای ارائه شده در سند نیازمند همکاری چندین نهاد است که بعد از تصویب سند سازمان‌هایی که مسئولیت اجرایی را به عهده دارند موظف می‌شوند برنامه‌هایی متناسب با شرح وظایف خود داشته باشند. دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با تشکیل کارگروه و برگزاری جلسات مختلف، ساختار اجرایی سند را تدوین کرده است.
استاد پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی در خصوص چالش‌هایی که در راه تدوین سند ملی سلامت زنان وجود داشت، اظهار کرد: تدوین سند کار سختی بود زیرا نیازمند بررسی چالش‌ها، اولویت‌بندی و صحت سنجی آنها بود. در این زمینه علاوه بر تحلیل مستندات و اطلاعات موجود از متخصصین مرتبط نیز دعوت می‌کردیم تا اطلاعات خود را در اختیار ما قرار دهند و با نظر کارگروه تشکیل شده سیاست‌هایی که باید اتخاذ می‌شد را بررسی می‌کردیم. سعی ما بر این بود که اظهار نظرها بر پایه مطالعات و مستند باشد. پیش نویس سند، به منظور نظرسنجی برای سازمان‌ها و نهادهای مرتبط ارسال شد تا در جریان روند تدوین سند قرار گیرند و نظرات پیشنهادی خود را ارائه کنند. ما خود را ملزم می‌دانستیم نکات و نظرات را یک به یک بررسی کنیم . بدین ترتیب سند تکمیل، اصلاح و نهایی شد. این کار هم سخت و زمانبر بود اما، دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و وزارت بهداشت در این راستا بسیار همراه ما بودند.
وی با تاکید بر اینکه زنان و مردان به دلیل تفاوت‌های بیولوژیکی و نقش‌های جنسیتی خود دارای نیازهای سلامتی متفاوتی هستند، تصریح کرد: تدوین سند ملی سلامت زنان در جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یک سند بالادستی هماهنگ با سایر اسناد رسمی کشور در راستای تعهد ملی و ایجاد دورنمای بلند مدت و جامع در تأمین، حفظ و ارتقاء سلامت زنان جامعه ایرانی یک ضرورت است. برنامه‌ای جامع که به تمامی ابعاد سلامت و چالشهای نگران کننده سلامت جمعیت زنان ایرانی پرداخته و شرایط فیزیولوژیکی، عوامل اجتماعی و محیطی و پیامدهای سلامت آنان را مورد توجه قرار دهد. این سند ملی در حقیقت، نقشه فعالیت‌های مؤثر و مرتبط با سلامت جامعه زنان کشور بوده و روشن کننده مسیر حرکت به سمت اهداف و چشم انداز سلامت جامعه است .
استاد پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی درباره هدف این سند بیان کرد: هدف این سند کمک به اجرای سیاست‌ها و ترغیب نظام سلامت برای پاسخگویی بیشتر به نیازهای سلامت زنان در جهت بهبود سلامت و رفاه آنان در جمهوری اسلامی ایران است. این سند در برگیرنده نقش سازمانهای مختلف و فراهمی زمینه مشارکت و همکاری سازمانهای علمی، قانونی و اجرایی ذی ربط بخصوص واحدهای مربوط در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نهادهای مربوط به امور زنان و مجلس شورای اسلامی است. همچنین شامل راهکارهای اجرایی است که می تواند تعهد سیاسی را برای اجرای برنامه بلند مدت فراهم کرده و بر تمایل سیاسی در تخصیص منابع ضروری جهت عملیاتی نمودن برنامه بلند مدت سلامت زنان بیافزاید.
وی افزود: تدوین کنندگان سند سلامت زنان اذعان دارند که چنین سند ملی، سیاست‌های کلان کشور در حوزه سلامت زنان را در بازه زمانی مشخص کرده و این امر به ثبات در سیاست‌ها و ارتقای کارآمدی نظام سلامت و سازمان های مرتبط نیز خواهد انجامید. به همین دلیل سند ملی سلامت زنان تا سال ۱۴۰۴ با هدف ارائه چارچوبی منسجم برای جهت‌دهی سازمانهای مسئول، از جمله وزارت بهداشت به عنوان متولی این امر، در برنامه‌ریزی و مداخلات بهبود و ارتقای سلامت زنان بویژه زنان در معرض خطر تدوین شده است.
فرزدی در رابطه با تدوین سند سلامت زنان، گفت: در این سند تلاش شده است با تمرکز بر حوزه‌های اولویت دار بر اساس نیازهای اصلی سلامت زنان و استفاده بهینه از منابع موجود به تحقق عدالت در سلامت زنان کشور کمک کند. به نحوی که امکان دسترسی زنان به مراقبت‌های سلامت با کیفیت و بهره مندی از زندگی طولانی تر و سالم تر فراهم شود. امید است که تصویب این سند برنامه‌ای در مراجع ذیربط بتواند هدایت گری اجرای برنامه های ارتقای سلامت زنان در کشور را تسهیل نموده و به عنوان سندی متقن و برنامه ای برای عمل سیاستگذاران و مدیران نظام سلامت مورد استناد و بهره‌برداری قرار گیرد. سند ملی سلامت زنان شامل مجموعه اهداف، راهبردها و راهکارهای مورد نیاز در ابعاد مختلف سلامت زنان و مراقبت‌های لازم می‌باشد که منجر به یکپارچگی در برنامه‌ریزی مداخلات و اقدامات لازم در جهت ارتقای سلامت زنان در جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.
وی در خصوص پیشرفت‌هایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه سلامت زنان به دست آمده است، تصریح کرد: به عنوان یک محقق می‌گویم که در زمینه توسعه و پیشرفت سلامت زنان در دهه‌های اخیر بسیار موفق بودیم. بهبود چشمگیر شاخص‌های سلامت بیانگر این موضوع است. کاهش مرگ مادران و افزایش امید به زندگی زنان از جمله این دستاوردها است. مطالعه روند تغییرات نسبت جنسی در طی سال‌های گذشته بر اساس نتایج سرشماری‌های کشور نمایانگر آن است که نسبت قابل ملاحظه‌ای از زنان تا سال ۱۳۵۵ شانس گذر از گروه سنی ۳۴-۲۵ سال به گروه سنی ۴۴-۳۵ سال را نداشته‌اند. حمایت نظام سلامت در ۴ دهه اخیر از برنامه‌هایی با هدف بهبود دسترسی تمامی افراد جامعه خصوصاً مناطق روستایی و محروم منجر به استقرار رویکرد مراقبت‌های اولیه بهداشتی در ایران شد. به این ترتیب دسترسی مناسب افراد جامعه به مراقبت‌های بهداشتی اولیه خصوصا دسترسی زنان کشور به خدمات سلامت مادر و کودک فراهم شد.
ارسال دیدگاه